Sáng 23/10, Tạp chí Môi trường và Đô thị đã tổ chức buổi tọa đàm “An ninh nước sạch và các vấn đề pháp lý”.

Buổi tọa đàm có sự tham gia của những chuyên gia ngành nước, các luật sư để đưa ra cái nhìn toàn cảnh về công tác quản lý nhà nước, an ninh nguồn nước, công tác kiểm tra, giám sát chất lượng nước trước khi cung cấp tới khách hàng là người dân về công tác nội kiểm, ngoại kiểm chất lượng nước theo quy định tại Thông tư 41/2018/TT-BYT, thay thế thông tư 50/2015/TT-BYT sau khi sự cố nước sạch sông Đà bị nhiễm dầu.

Nêu ý kiến tại tọa đàm, luật sư Trương Xuân Hải, đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng quy định của chính phủ về bảo đảm an ninh nguồn nước giao cho doanh nghiệp chịu trách nhiệm chính và nhà nước có trách nhiệm phối hợp là không phù hợp, cần phải đổi ngược lại. "Đây là vấn đề hệ trọng, liên quan đến nhiều người, nhiều khu vực nên trách nhiệm bảo vệ an ninh an toàn phải do nhà nước đảm nhiệm", luật sư Hải đề nghị.

Có cùng quan điểm này nhưng kỹ sư Trần Quang Hưng - chuyên gia cao cấp ngành nước bổ sung thêm, an ninh nước sạch là hai vấn đề tổng hợp giữa an ninh nguồn nước và an toàn nguồn nước. Theo ông Hưng, các dòng sông lớn ở Việt Nam đều có yếu tố nước ngoài nên việc làm thế nào để đảm bảo an ninh, an toàn nguồn nước vượt quá tầm quản lý của doanh nghiệp đòi hỏi các địa phương, quốc gia cùng phải liên kết để cùng giải quyết.

Về an toàn cấp nước, kỹ sư Hưng nhận định đây là vấn đề của các địa phương và doanh nghiệp. "Cần phải tổ chức được hệ thống kiểm soát chặt chẽ nguồn nhà máy đến người tiêu dùng", ông Hưng nói.

PGS.TS Ứng Quốc Dũng, nguyên hiệu phó trường Đại học Xây dựng cho biết, việc bảo vệ nguồn nước thường được chia làm các đới bảo vệ xung quanh khu vực nhà máy. "Đới nghiêm cấm" có bán kính 500 m, tức là tại đây không có hoạt động gì của con người. Sau đó đến "đới bảo vệ" với bán kính khoảng 1 km và cuối cùng là "đới quan sát" khoảng 1,5 km.

"Nước gắn chặt an ninh quốc gia, an toàn cho tất cả người dân. Vì vậy, chính quyền phải có trách nhiệm xây dựng các đới bảo vệ. Còn nhà máy nước, đơn vị cấp nước chịu trách nhiệm trước chính quyền (đại diện cho người dân) về chất lượng nước đầu ra. Hợp đồng giữa chính quyền với nhà máy nước phải rõ ràng trách nhiệm với cộng đồng", ông Dũng nói và cho biết quy định về đới bảo vệ đã có trong luật nhưng nhiều địa phương vẫn chậm hoặc chưa triển khai cắm mốc.

Đồng tình với quan điểm trên, PGS.TS Nguyễn Hồng Tiến, nguyên Cục trưởng Cục Hạ tầng đô thị (Bộ Xây dựng) cho biết theo quy định pháp luật Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về hoạt động cấp nước đô thị và khu công nghiệp.

"Trách nhiệm bảo vệ nguồn nước liên tỉnh là của Bộ Tài nguyên và Môi trường, còn nội tỉnh là trách nhiệm của chính quyền địa phương mà thường được giao cho người đứng đầu tỉnh chịu trách nhiệm. Vậy lãnh đạo các tỉnh phải chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh nguồn nước chứ không thể đứng ngoài cuộc", ông Tiến nói.