Biểu giá điện sinh hoạt đang chia làm 6 bậc thang. Bậc thấp nhất là 0-50 “số điện”, bậc cao nhất là từ 401 “số điện” trở lên. Bậc cao nhất có giá gần gấp đôi bậc thấp nhất. Các bậc này có mức giá tăng dần, có nghĩa, càng dùng nhiều giá điện càng cao.

Mục đích được đưa ra là nhằm khuyến khích người dân sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả. Biểu giá điện sinh hoạt theo bậc thang này áp dụng từ đầu năm 2014 đến nay, bất chấp giá điện đã nhiều lần tăng.

Bộ Công Thương giải thích biểu giá này “nhằm khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả”. Ngoài ra, việc này còn dựa trên kinh nghiệm các nước trên thế giới cũng như trong khu vực ASEAN như Nhật Bản, Hàn Quốc, Hồng Kông, Nam Phi, Indonesia, Thái lan, Malaysia đều áp dụng giá điện sinh hoạt bậc thang.

Đánh giá thực tế áp dụng những năm qua, Bộ Công Thương cho rằng việc áp dụng giá bán điện sinh hoạt theo các bậc là “đơn giản trong áp dụng” nhưng vẫn đạt được mục tiêu khuyến khích “sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả”.

Tuy nhiên “chiếc thang” bậc giá điện ngày càng thể hiện bất cập sau mỗi lần giá điện tăng. Ngay bậc thứ nhất chỉ dao đông từ 0 – 50kWh/ tháng. Đây là mức tiêu thụ điện thấp mà gần như khó có trong thực tế bởi với mức tiêu thụ đó một gia đình chỉ sử dụng thiết bị điện tối thiểu là chiếu sáng.

Tương tự mức tiêu thụ bậc 2 từ 51 – 100 kWh cũng rất ít gia đình sử dụng trong mực tiêu thị điện đó 1 tháng ngay cả khu vực nông thôn. Theo tính toán mức tiêu thụ điện của gia đình trung bình dao động từ 100 – 300 kWh/tháng.

Góp ý cho biểu giá điện bậc thang này, Hội Điện lực Việt Nam cũng bày tỏ không lấy bậc 1 là 50kWh mà nên lấy “mốc” từ 101 số điện đến 200 số điện làm bậc 1, vì đây là mức tiêu thụ trung bình của đại đa số các hộ sử dụng điện sinh hoạt tiêu thụ.

Sau khi biểu giá điện bán lẻ 6 bậc đưa vào áp dụng, nhiều cuộc tranh cãi đã nổ ra. Khi ấy, Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã phải tổ chức hội thảo khắp 3 miền để lấy ý kiến đóng góp cho đề án cải tiến biểu giá điện.

Thời điểm đó, Dự thảo đề án đã đề xuất 3 phương án cải tiến biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt. Một là giữ nguyên 6 bậc thang như hiện nay. Hai là quy định một mức biểu giá điện sinh hoạt (đồng giá). Ba là rút gọn biểu giá điện sinh hoạt bậc thang từ 6 bậc xuống 3 bậc (hay 4 bậc) theo 5 kịch bản.

Tuy nhiên, đến nay, bản dự thảo này chưa rõ số phận ra sao, chỉ biết biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt vẫn như cũ.

Bản thân Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng từng đánh giá: Biểu giá sinh hoạt có 6 bậc thang đã gây phức tạp trong công việc thanh toán tiền điện với khách hàng. Tiền điện thanh toán mỗi tháng phụ thuộc vào lượng điện sử dụng của khách hàng, điện sử dụng càng nhiều bị áp ở mức giá càng cao là ngược với logic tiêu dùng hàng hoá thông thường (càng mua nhiều càng rẻ), dễ làm cho khách hàng khó hiểu, khó kiểm tra, theo dõi dẫn đến khó thông cảm.

Dù hiểu bất cập đó nhưng biểu giá điện chia 6 bậc vẫn giữ nguyên. Cách chia biểu giá điện hiện nay chỉ có gia đình sử dụng dưới 100 kWh/tháng là có lợi nhưng số gia đình chỉ tiêu thụ khoảng 100 kWh/tháng là rất ít trong thực tế. Còn lại đại đa số gia đình Việt Nam đang tiêu thụ điện từ trên mức 101 kWh, có nghĩa số tiền điện bình quân đều trên 2.000 đồng/kWh.