Bất ngờ những căn nhà lầu hạng sang của 'hộ cận nghèo' ở Thanh Hóa
Có nhà lầu, xe ô tô nhưng vẫn nằm trong danh sách hộ cận nghèo, ngược lại gia đình ở trong căn nhà cấp 4 lụp xụp thì được coi là hộ khá giả.
- Sự thật bẽ bàng về hàng nghìn lá đơn không nhận hỗ trợ dịch Covid-19 ở Thanh Hóa
- Thanh Hóa nói về việc in sẵn đơn không nhận Covid-19 cho dân, khẳng định không ép buộc
Hộ nghèo, cận nghèo là những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, thu nhập thấp theo một tiêu chí nhất định được cơ quan chức năng ban hành.
Những hộ nghèo hay cận nghèo thường được quan tâm, ưu đãi cho vay vốn phát triển kinh tế, bảo hiểm, con cái đi học được miễn, giảm học phí... đó là những chính sách nhân văn được Chính phủ đề ra.
Thế nhưng, câu chuyện bình xét hộ nghèo, cận nghèo đến nay ở nhiều địa phương còn gây ra các tranh cãi. Nguyên nhân và lý do thì vô kể... Báo chí từng phản ánh rất nhiều trường hợp phi lý về việc bình xét hộ nghèo hay hộ cận nghèo ở một số địa phương mà chỉ vì là con cháu hay người thân lãnh đạo nên được là hộ nghèo, cận nghèo để hưởng ưu tiên.
Nhà lầu xe ô tô thì là hộ cận nghèo, ở nhà cấp 4 thì là 'hộ giàu"
Một trong những câu chuyện bi hài về việc bầu chọn hộ nghèo, cận nghèo đang xảy ra ở nhiều địa phương tại tỉnh Thanh Hóa. Trong đó những hình ảnh báo chí phản ánh cho thấy: Những hộ cận nghèo nơi đây lại có nhà lầu tiền tỷ, xe ô tô, cửa hàng buôn bán, còn những hộ chỉ có nhà cấp 4 lụp xụp thì được coi là "hộ giàu".
Tạp chí Người Đưa Tin Pháp Luật phản ánh: Tại thôn Tu Mục 1 và Tu Mục 2, xã Yên Thọ (huyện Yên Định, Thanh Hóa) có rất nhiều "hộ cận nghèo", nhưng thực tế họ rất giàu có. Có hộ ở nhà biệt thự, đi ô tô và nhiều tài sản giá trị khiến người khác mơ ước.
Thế nhưng do có tên trong danh sách hộ cận nghèo nên những gia đình này đều nằm trong diện được nhận hỗ trợ dịch Covid – 19 của Chính phủ, với số tiền 750.000 đồng/ nhân khẩu.
Cụ thể, như hộ gia đình bà Lê Thị Thọ và hộ gia đình ông Lê Ngọc Lâm, cùng trú tại thôn Tu Mục 1; hộ gia đình ông Lê Tất Cúc, trú tại thôn Tu Mục 2; Đoàn Đức Bình, trú tại thôn Tu Mục 1…
Điển hình như hộ gia đình bà Lê Thị Thọ có 3 nhân khẩu, gồm bà Thọ và hai người con. Hiện, gia đình bà Thọ đang sống tại một căn nhà được xây dựng theo kiến trúc biệt thự tại địa phương. Ngôi nhà này được xây dựng từ năm 2014 và có trị giá nhiều tỷ đồng. Bà Thọ là chị gái của bà Lê Thị Chung - Bí thư chi bộ thôn Tu Mục 1.
Một trường hợp khác tại địa phương nằm trong danh sách được nhận hỗ trợ dịch Covid – 19 khiến người dân địa phương bức xúc là hộ gia đình ông Lê Ngọc Lâm.
Hộ gia đình này làm nghề buôn bán rau quả, hải sản… và đang ở trong căn nhà khá bề thế, với đầy đủ tiện nghi, có trị giá khoảng 1 tỷ đồng. Ngoài ra, hộ gia đình ông Lâm còn có chiếc xe tải trị giá hàng trăm triệu đồng dùng để vận chuyển hàng hóa.
Tương tự, hộ gia đình ông Đoàn Đức Bình (trú tại thôn Tu Mục 1) dù đang sinh sống trong một ngôi nhà 2 tầng khá bề thế nhưng cũng thuộc diện hộ cận nghèo của xã Yên Thọ nên được hưởng chế độ hỗ trợ dịch Covid – 19. Ông Bình là con cô ruột của ông Hồ Xuân Bình – Chủ tịch UBND xã Yên Thọ.
Tuy nhiên, trái ngược với cảnh tượng trên thì tại địa phương có rất nhiều hộ dân hiện đang ở trong nhưng ngôi nhà cấp 4 khá xập xệ, hoàn cảnh kinh tế rất khó khăn, tài sản trong nhà không có thứ gì có giá trị, nhưng họ vẫn được xác định là “hộ giàu”.
Tiêu biểu như hộ ông Nguyễn Văn Bình (SN 1960), trú tại thôn Tu Mục 1, xã Yên Thọ. Ông Bình từ nhỏ bị mờ mắt bẩm sinh, vợ là bà Đoàn Thị Tính (SN 1963) sức khỏe yếu nhiều năm nay.
Hiện, vợ chồng họ đang sinh sống trong ngôi nhà cấp 4 đã xuống cấp, tài sản có giá trị chỉ là một bộ bàn ghế tiếp khách và một chiếc xe đạp. Tuy nhiên, hơn 10 năm nay, hộ gia đình ông Bình vẫn không được đưa vào danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo của địa phương. Nhiều lần đề xuất, nhưng hộ gia đình này không được xã chấp nhận vì cho rằng họ "đã giàu".
Ông Hồ Xuân Bình – Chủ tịch UBND xã Yên Thọ thừa nhận, việc đưa hộ gia đình bà Lê Thị Thọ, hộ ông Lê Ngọc Lâm vào danh sách hộ cận nghèo là không phù hợp. Vị chủ tịch xã Yên Thọ cũng cho hay, theo quy định, cứ 3 tháng một lần xã phải thực hiện việc rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo để đưa những hộ đã thoát nghèo ra khỏi danh sách. Tuy nhiên, vì nhiều lý do gần 5 tháng nay, địa phương này chưa thực hiện việc rà soát nên không phát hiện sự việc trên.
Vì là hộ cận nghèo "giàu" nên dễ ký đơn từ chối nhận hỗ trợ dịch?
Báo Vietnamnet.vn phản ánh: Tình trạng có nhà lầu tiền tỷ vẫn được coi là hộ cận nghèo xảy ra ở ã Hải Ninh, huyện Tĩnh Gia, Thanh Hóa.
Theo đó, nhiều người dân địa phương những ngày này xôn xao chuyện “của đổ vào nhà giàu” khi một số gia đình khá giả, thậm chí xây nhà tiền tỷ lại nằm trong danh sách cận nghèo, được nhận hỗ trợ từ gói 62.000 tỷ của Chính phủ.
Gia đình ông Lê Văn Khánh (SN 1971, trú xóm 2, thôn Hạnh Phúc) là một trong những hộ đầu tiên ký đơn tự nguyện không nhận tiền hỗ trợ sau khi trưởng thôn đến vận động. Nhà ông được người dân trong xã biết đến là hộ cận nghèo có “điều kiện”.
Chia sẻ trên báo chí, ông Khánh cho biết: Vợ chồng ông làm nghề thu mua hải sản, kinh tế khá giả. Gia đình xây nhà năm ngoái, trị giá khoảng 1,5 tỷ đồng.
“Hai năm nay nhà tôi được thôn, xã bình xét hộ cận nghèo, ngoài việc con cái được miễn giảm học hành thì vợ chồng tôi được vay ưu đãi khoảng 300 triệu để xây ngôi nhà này”, ông kể.
Theo ông, vì không khó khăn nên khi trưởng thôn đến vận động ký không nhận tiền hỗ trợ của Nhà nước, nhường lại cho gia đình có hoàn cảnh khó khăn hơn thì ông ký luôn.
“Giả sử nhà tôi được bình xét hộ cận nghèo theo đúng tiêu chí, với gói hỗ trợ của Chính phủ, 4 khẩu của gia đình sẽ được nhận một số tiền lớn”, ông Khánh nói.
Theo người dân ở thôn Hạnh Phúc, trong danh sách 76 hộ cận nghèo được lập để nhận hỗ trợ của Chính phủ, có tới một nửa được bình xét không đúng tiêu chí. Đó là một trong những lí do họ dễ dàng ký vào đơn từ chối nhận hỗ trợ dịch Covid-19 như vậy.
Chủ tịch UBND xã Hải Ninh Lê Đình Phương cho biết, toàn xã có 1.283 hộ cận nghèo. Tuy nhiên, thực tế đúng là có một số hộ khá giả, không đúng đối tượng như phản ánh.
Theo lý giải của ông Phương, việc bình bầu hộ nghèo là từ dưới thôn, những hộ cận nghèo thường là các gia đình có người già. Khi họp thôn, họ tự thống nhất với nhau, nhường suất cho các hộ gia đình có con cái đi học để được vay vốn chính sách, miễn giảm học phí…
“Tới đây xã sẽ cho rà soát lại các đối tượng cận nghèo, đồng thời sẽ cho giảm nghèo theo tháng, quý”, ông Phương nói.
Về thông tin thôn Hạnh Phúc có vận động người dân ký đơn không nhận tiền hỗ trợ của Chính phủ, ông Phương cho biết đã yêu cầu trưởng thôn báo cáo sự việc, đồng thời cùng chính quyền xã xuống xin lỗi những hộ dân trên.
Tiêu chí hộ nghèo, cận nghèo
Ngày 19/11/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định số 59/2015/QĐ-TTg về việc ban hành chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016 – 2020.
Quyết định quy rõ các tiêu chí tiếp cận đo lường nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020; chuẩn hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình áp dụng cho giai đoạn 2016-2020.
Theo đó, các tiêu chí tiếp cận đo lường nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020 gồm tiêu chí về thu nhập, mức độ thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản.
Với tiêu chí về thu nhập, Quyết định quy định chuẩn nghèo ở khu vực nông thôn là 700.000 đồng/người/tháng; ở khu vực thành thị 900.000 đồng/người/tháng.
Quy định chuẩn cận nghèo ở khu vực nông thôn là 1.000.000 đồng/người/tháng; ở khu vực thành thị 1.300.000 đồng/người/tháng.
Về tiêu chí mức độ thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản, Quyết định nêu rõ, các dịch vụ xã hội cơ bản bao gồm 5 dịch vụ: y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh, thông tin.
Các chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản gồm 10 chỉ số: tiếp cận các dịch vụ y tế; bảo hiểm y tế; trình độ giáo dục của người lớn; tình trạng đi học của trẻ em; chất lượng nhà ở; diện tích nhà ở bình quân đầu người; nguồn nước sinh hoạt; hố xí/nhà tiêu hợp vệ sinh; sử dụng dịch vụ viễn thông; tài sản phục vụ tiếp cận thông tin.
Theo Quyết định, hộ nghèo khu vực nông thôn là hộ đáp ứng một trong hai tiêu chí sau:
1- Có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ đủ 700.000 đồng trở xuống;
2- Có thu nhập bình quân đầu người/tháng trên 700.000 đồng đến 1.000.000 đồng và thiếu hụt từ 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản trở lên.
Hộ nghèo khu vực thành thị là hộ đáp ứng một trong hai tiêu chí sau:
1- Có thu nhập bình quân đầu người/tháng từ đủ 900.000 đồng trở xuống;
2- Có thu nhập bình quân đầu người/tháng trên 900.000 đồng đến 1.300.000 đồng và thiếu hụt từ 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản trở lên.
Hộ cận nghèo khu vực nông thôn là hộ có thu nhập bình quân đầu người/tháng trên 700.000 đồng đến 1.000.000 đồng và thiếu hụt dưới 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.
Hộ cận nghèo khu vực thành thị là hộ có thu nhập bình quân đầu người/tháng trên 900.000 đồng đến 1.300.000 đồng và thiếu hụt dưới 03 chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản.
Hộ có mức sống trung bình ở khu vực nông thôn là hộ có thu nhập bình quân đầu người/tháng trên 1.000.000 đồng đến 1.500.000 đồng.
Hộ có mức sống trung bình ở khu vực thành thị là hộ có thu nhập bình quân đầu người/tháng trên 1.300.000 đồng đến 1.950.000 đồng.
Mức chuẩn nghèo căn cứ để đo lường và giám sát mức độ thiếu hụt về thu nhập và tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản của người dân; là cơ sở xác định đối tượng để thực hiện các chính sách giảm nghèo và an sinh xã hội; hoạch định các chính sách kinh tế - xã hội khác trong giai đoạn 2016-2020.
Quyết định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 05/01/2016.