Bổ sung quy định mới về tính giá điện cho xe sạc điện

Thông tư được xây dựng trên cơ sở Luật Điện lực 2024 cùng các Nghị định, Quyết định của Chính phủ về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, nhằm bảo đảm tính minh bạch và áp dụng giá điện đúng đối tượng.

Một điểm mới đáng chú ý là quy định riêng cho giá bán lẻ điện phục vụ sạc xe điện. Theo đó, các trạm sạc, trụ sạc và tủ đổi pin phục vụ kinh doanh phải lắp công-tơ độc lập và áp dụng giá theo đúng mục đích sạc. Nếu việc sạc được thực hiện trong hợp đồng điện sinh hoạt của hộ gia đình, giá điện sinh hoạt sẽ được giữ nguyên.

Thông tư 60 áp dụng với mọi cơ quan, tổ chức, cá nhân mua hoặc bán điện từ hệ thống điện quốc gia, bao gồm cả các khu vực chưa nối lưới như nông thôn, miền núi, biên giới và hải đảo.

Nguyên tắc chung là giá điện phải được áp dụng đúng mục đích sử dụng. Người mua điện phải kê khai trung thực và thông báo cho bên bán ít nhất 15 ngày trước khi thay đổi mục đích. Nếu xác định có việc áp dụng sai dẫn đến thiệt hại, hai bên sẽ truy thu hoặc hoàn trả phần chênh lệch tối đa trong 12 tháng, đồng thời có thể yêu cầu bồi thường theo pháp luật.

Về cấp điện áp, giá bán điện được chia thành ba mức: cao áp, trung áp và hạ áp; riêng siêu cao áp áp dụng theo mức giá của cấp 220 kV. Với hình thức giá theo thời gian sử dụng (ba giá), Thông tư quy định rõ giờ cao điểm, bình thường và thấp điểm. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh có máy biến áp từ 25 kVA hoặc sản lượng từ 2.000 kWh/tháng bắt buộc áp dụng biểu giá ba bậc. Nếu khách hàng từ chối lắp công tơ ba giá sau hai lần thông báo, toàn bộ sản lượng sẽ bị tính theo giá cao điểm.

Đối với điện sinh hoạt, mỗi hộ dùng điện tại một điểm được hưởng một định mức. Trường hợp nhiều hộ chung công-tơ, định mức được nhân theo số hộ. Ký túc xá, nhà trọ, khu nhà cho công nhân và sinh viên áp dụng định mức theo số người, cứ bốn người được tính là một hộ. Chủ nhà trọ không được thu tiền điện cao hơn hóa đơn của đơn vị điện lực. Thông tư cũng hướng dẫn cụ thể phương pháp tính tiền điện trong các trường hợp phát sinh như cấp điện mới, thay đổi chủ hợp đồng, thay đổi ngày ghi chỉ số hoặc khi ngày ghi chỉ số không trùng với ngày điều chỉnh giá.

Ngoài ra, Thông tư quy định chi tiết giá bán điện cho các đơn vị bán lẻ điện tại nông thôn, khu tập thể, cụm dân cư, chợ, khu công nghiệp và tổ hợp thương mại - dịch vụ - sinh hoạt. Các đơn vị này phải có giấy phép hoạt động điện lực, hợp đồng mua bán điện với từng khách hàng, hệ thống đo đếm độc lập và phát hành hóa đơn theo quy định. Đáng chú ý, tại khu tập thể hoặc tổ hợp thương mại - dịch vụ - sinh hoạt, sản lượng điện sinh hoạt và kinh doanh phải được tách bạch; nếu không tách được, toàn bộ sản lượng sẽ bị tính theo mục đích sử dụng khác.

Trước đó, Bộ Công Thương cũng đề xuất giá điện hai thành phần sẽ được áp dụng trước mắt cho nhóm khách hàng sử dụng điện lớn từ ngày 1/1/2026.

Hiện nay, Việt Nam đang áp dụng giá một thành phần, tức tiền trả theo sản lượng dùng. Cách tính này được đánh giá chưa phản ánh chính xác chi phí ngành điện bỏ ra (khấu hao tài sản, đường dây, trạm biến áp...) cho mỗi khách hàng.

Với giá hai thành phần, gồm tính theo sản lượng tiêu thụ và công suất đăng ký, khách hàng sẽ trả riêng cho mỗi kW công suất họ đăng ký hàng tháng với nhà cung cấp. Khi không sử dụng, họ vẫn phải trả chi phí này, thay vì ngành điện chịu và thu hồi qua điều chỉnh giá.

Cơ chế giá điện 2 thành phần bao gồm hai yếu tố chính:

Giá công suất: Là chi phí mà khách hàng trả cho công suất đăng ký sử dụng hàng tháng với nhà cung cấp. Ngay cả khi không sử dụng điện, khách hàng vẫn phải trả chi phí này, thay vì ngành điện chịu và thu hồi qua điều chỉnh giá như hiện nay.

Giá điện năng: Là chi phí tính theo lượng điện năng thực tế sử dụng.

Cách tính mới này tạo ra sự minh bạch và công bằng hơn, giúp người dùng điện với mục đích sản xuất, kinh doanh trả đúng với chi phí họ gây ra cho hệ thống.

Theo đề xuất của Bộ Công Thương và EVN, cơ chế này sẽ được áp dụng trước mắt cho nhóm khách hàng sử dụng điện lớn từ ngày 1/1/2026. Cụ thể, đối tượng thí điểm là các khách hàng sản xuất lớn, có sản lượng tiêu thụ từ 200.000 kWh/tháng trở lên, đấu nối cấp điện áp từ 22 kV trở lên. Đây cũng là tệp khách hàng được áp dụng cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA), ước tính khoảng 7.000 doanh nghiệp.

Khách hàng sinh hoạt chưa được áp dụng cơ chế này trong giai đoạn đầu do phải đầu tư thay thế toàn bộ hệ thống công tơ đo đếm.