Tiếp theo chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa 14, chiều nay 4/6 Quốc hội tiếp tục bước vào phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Đầu giờ chiều Quốc hội dành khoảng 30 phút chất vấn kết luận phiên chất vấn Bộ trưởng Tô Lâm. Sau đó Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà ngồi "ghế nóng" trả lời nhóm vấn đề thứ 2.

Cụ thể, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà sẽ trả lời nhóm vấn đề công tác lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình; quản lý thị trường bất động sản, xử lý bất cập trong quản lý nhà chung cư, căn hộ du lịch.

Công tác quy hoạch và quản lý trật tự xây dựng đô thị, việc di dời trụ sở bộ, ngành khỏi nội đô Hà Nội cũng sẽ được đề cập.

Mở đầu chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý (Đà Nẵng) nêu một loạt khu đô thị ma, khu đô thị bị phá vỡ quy hoạch, không có nhà trẻ, khuôn viên công cộng thiếu vắng. Bộ trưởng có giải pháp gì và người dân phải chờ đợi mất bao lâu để được giải quyết?

Trước khi trả lời chất vấn, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà đã nói rằng ngành xây dựng cả nước, đặc biệt là Bộ Xây dựng đã đạt được rất nhiều thành tựu. Những hạn chế tồn tại Bộ cũng đã nhận thức được và từng bước khắc phục. 

Điển hình như công tác quản lý đô thị cũng còn những hạn chế, bất cập như đại biểu Nguyễn Thị Kim Thuý nêu.

Nguyên nhân là công tác quy hoạch, kiểm soát phát triển đô thị còn chưa theo kịp sự phát triển. Chất lượng quy hoạch đã bộc lộ những hạn chế, trong đó chất lượng quy hoạch thấp, một số quy hoạch đã dự báo chưa đúng tình hình, khả năng tăng trưởng đô thị dẫn đến việc tính toán sai cấu trúc không gian đô thị. Điều này dẫn tới các dự án đầu tư cũng đã thiếu một số căn cứ.

Nguyên nhân thứ hai là đồ án quy hoạch cũng thiếu một số điều kiện cụ thể, ví dụ vẽ ra nhiều hạng mục nhưng nguồn lực để thực hiện thì vướng, thiếu.

Bộ trưởng cũng cho rằng trong khâu tổ chức thực hiện quy hoạch còn chậm, việc cắm mốc thực địa, công khai quy hoạch, thực hiện quy chế quản lý sau đồ án còn bộc lộ nhiều hạn chế.

Chính vì thế có tình trạng xây dựng các khu đô thị nhưng không đi kèm với hạ tầng xã hội, khi giải phóng mặt bằng thì không triệt để được chuyện một số nhà không đủ diện tích cho nên mới xảy ra tình trạng nhà siêu mỏng, siêu méo.

Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết bộ có trách nhiệm chưa có sự phối hợp quản lý đôn đốc thực hiện với một số địa phương. Bộ cũng chậm thực hiện, thực hiện chưa hiệu quả trong một số nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Bộ.

"Trong đội ngũ cán bộ cũng có một số bộ phận chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm. Chúng tôi xin nhận trách nhiệm", bộ trưởng nói.

Về giải pháp, bộ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh việc công khai quy hoạch, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tăng cường trách nhiệm thực thi công vụ. "Tôi tin rằng tới đây chúng ta tăng cường công tác quản lý, phối hợp tốt với các địa phương thì tình hình sẽ được kiểm soát", ông Hà nói.

Về câu hỏi của đại biểu Lê Thanh Vân, bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết quy định pháp luật đã có đủ cơ sở pháp lý đối với các hành vi vi phạm trật tự xây dựng. Trên thực tế đã có chuyển biến, vi phạm giảm dần nhưng số vụ vi phạm vẫn ở mức cao.

Năm 2016 có hơn 15 ngàn công trình vi phạm; đến 2018 thì số công trình sai phạm chỉ còn hơn 10 ngàn. “Chúng tôi thấy rằng dù tình hình có giảm nhưng vẫn còn ở mức cao, gây ra những lệch lạc và khiến dân bức xúc”, bộ trưởng Phạm Hồng Hà nhìn nhận.

Về vi phạm xây dựng ở chung cư HH Linh Đàm và toà nhà 8B Lê Trực, Bộ trưởng Hà cho biết vấn đề này trách nhiệm thuộc chính quyền TP Hà Nội. Bộ Xây dựng được biết hiện nay TP Hà Nội đang cho cưỡng chế phần vi phạm. 

Tuy nhiên có phát sinh từ quá trình cưỡng chế liên quan đến việc ảnh hưởng công năng sử dụng của các công trình, Bộ Xây dựng sẵn sàng hỗ trợ nếu được UBND TP đề nghị để gỡ các vướng mắc phát sinh.

Đề cập đến vi phạm tại chung cư HH Linh Đàm, bộ trưởng Bộ Xây dựng khẳng định “sai phạm đã rõ rồi và trách nhiệm xử lý thuộc UBND TP Hà Nội”.

Đại biểu Nguyễn Văn Dành (Bình Dương) nêu hiện tượng thiếu bền vững của thị trường bất động sản, giá đất đai tăng quá mạnh. Vấn đề này bộ sẽ có giải pháp thế nào để lành mạnh thị trường?

Trả lời đại biểu Nguyễn Văn Dành, Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết tồn tại hiện nay của thị trường bất động sản có các điểm như thể chế còn chồng chéo về các quy định BĐS với các quy định khác như giải phóng mặt bằng. Cơ cấu sản phẩm BĐS với nhu cầu hiện chưa cân đối, các sản phẩm cao cấp, condotel đã có biểu hiện dư thừa trong khi đó lại thiếu loại hình nhà ở giá thấp. 

Vấn đề khác là thiếu vốn vay dự án nhà ở xã hội, nguồn lực tài chính cho bất động sản đang rất thấp, chủ yếu là sử dụng vốn ngân hàng, vốn từ chủ đầu tư mới chỉ chiếm 30% nên tiềm ẩn nhiều rủi ro. 

Dư nợ BĐS đang ở ngưỡng an toàn nhưng nguồn vốn tín dụng BĐS cơ bản tập trung vào nhà đầu tư lớn, tập trung vào các phân khúc có nhiều rủi ro. Thị trường cũng có nhiều dấu hiệu chưa minh bạch. Về chính sách thuế liên quan đến BĐS, bộ trưởng nói rằng chính sách thuế chưa thu hút được nguồn lực và không hạn chế được tình trạng đầu cơ. Điều này đang tạo ra những rủi ro tiềm ẩn. 

 Nguyên do dẫn đến hiện tượng trên là chính sách pháp luật chưa đồng bộ, nguồn lực dành cho bất động sản chưa dồi dào, thị trường cũng chưa minh bạch, công tác quản lý còn yếu. Dù đã có cơ sở dữ liệu dành riêng về bất động sản nhưng bộ dữ liệu này còn chắp vá, chưa đầy đủ. 

Các địa phương còn phê duyệt các dự án bất động sản chưa sát với nhu cầu; thủ tục chuyển đổi nhiêu khê, phức tạp. Cộng với đó là công tác thanh tra chưa làm nghiêm. 

Giải pháp cho vấn đề nêu trên, bộ trưởng Hà cho biết thời gian tới cả bộ lẫn địa phương cần tăng cường công tác hiệu lực quản lý bất động sản, sửa cơ chế chính sách phù hợp để đáp ứng điều chỉnh về mặt thể chế và hành lang pháp lý, tập trung nguồn lực cho phân khúc bất động sản nhỏ, vừa, các loại hình nhà ở xã hội có quy mô vừa phải.