Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng vừa ban hành kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng triển khai Chỉ thị 12/CT-TTg ngày 25/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ, góp phần hạn chế “tín dụng đen”.

Theo đó, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) giao 7 nhiệm vụ do các đơn vị trực thuộc NHNN chủ trì, đồng thời phối hợp với các Bộ, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội để góp phần hạn chế “tín dụng đen”.

Một trong những yêu cầu của người đứng đầu ngành là toàn hệ thống ngân hàng phải quản lý cán bộ, nhân viên chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật. Các nhân viên ngân hàng không được tham gia các hoạt động liên quan đến tín dụng đen.

Thống đốc Lê Minh Hưng yêu cầu, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến sâu rộng các văn bản pháp luật về cơ chế, chính sách tín dụng ngân hàng, các gói, khoản cho vay ưu đãi đến mọi tầng lớp nhân dân.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát các TCTD, đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả, kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm, chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra đối với các vụ việc có dấu hiệu tội phạm để điều tra, xử lý trước pháp luật, nâng cao hiệu quả răn đe, phòng ngừa chung. 

Nghiên cứu ban hành theo thẩm quyền hoặc tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có các chính sách mở rộng, đa dạng các loại hình cho vay, các sản phẩm dịch vụ ngân hàng; Phát triển các công ty tài chính, tổ chức tài chính vi mô phủ khắp các vùng, miền với thủ tục nhanh gọn và thuận tiện, đáp ứng nhu cầu vay vốn chính đáng, hợp pháp phục vụ đời sống, tiêu dùng của nhân dân để góp phần ngăn chặn "tín dụng đen".

Thống đốc Lê Minh Hưng cũng yêu cầu tiếp tục huy động tối đa nguồn vốn nhàn rỗi, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, phát triển các dịch vụ cho vay, thanh toán trực tuyến, đơn giản quy trình, thủ tục vay vốn.

Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, phát triển các dịch vụ cho vay, thanh toán trực tuyến, gắn với cải cách thủ tục hành chính, đơn giản quy trình, thủ tục vay vốn theo hướng thuận lợi để mọi tầng lớp nhân dân dễ dàng tiếp cận với nguồn vốn vay hợp pháp khi có nhu cầu;

Thống đốc yêu cầu các Vụ, cục, các đơn vị liên quan phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, rà soát, đề xuất sửa đổi các quy định của pháp luật về công tác giám định tài chính nhằm khắc phục những khó khăn, vướng mắc đối với các vụ án hình sự liên quan đến “tín dụng đen”.

Tại phiên chất vấn sáng ngày 4/6/2019 trong khuôn khổ Kỳ họp Quốc hội thứ 7 khóa XIV, trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội liên quan vấn đề tín dụng đen. Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, về tội phạm xã hội đen, các băng nhóm tội phạm đang có xu hướng có thực hiện hoạt động kinh tế. Có những đối tượng hình sự có dấu hiệu "cải tà quy chính", "rửa tay gác kiếm" để làm ăn, nhưng về bản chất vẫn là lợi dụng hoạt động làm ăn kinh tế để hoạt động tội phạm. Bộ Công an đã phát hiện ra và có hoạt động đấu tranh với loại tội phạm này. 

Bộ trưởng phân tích: "Loại hình tội phạm này diễn biến vô cùng phức tạp, tín dụng đen cũng có, mà khai thác cát, đá, sỏi cũng có. Có những tội phạm hình sự đứng đằng sau hoạt động kinh tế này, thậm chí là các ông chủ của các công ty, tổ chức kinh tế cũng là tội phạm hình sự. Có một số đối tượng đã cải tạo đi làm ăn kinh tế thật, nhưng cũng có đối tượng lợi dụng việc đó. Bằng mọi cách chúng sử dụng đàn em, chân tay xã hội đen để làm công cụ như khai thác cát, đá, sỏi hay tín dụng đen đều là dấu hiệu. 

Thủ đoạn ban đầu là lôi kéo, mua chuộc rồi đến khống chế rồi đến đe dọa bằng vũ lực, vu khống, xuyên tạc, nói xấu cơ quan chức năng và lực lượng trấn áp tội phạm. Chúng tôi cũng xác định đây là tội phạm hết sức nguy hiểm".

Theo Bộ trưởng Tô Lâm, những người đi vay có nhiều dấu hiệu liên quan đến hoạt động tội phạm. Nếu như sản xuất kinh doanh thông thường thì rất khó để có điều kiện trả được lãi cao lên tới 300% như vậy. Những người đi vay đó cũng có mục tiêu sử dụng tín dụng vào những việc vi phạm pháp luật, không lành mạnh như buôn lậu, gian thương nên cần tiền nhanh để giải quyết ngay trong một phi vụ, nên bất chấp lãi suất để huy động, hoặc là lừa đảo. Còn người cho vay tín dụng đen cũng có khả năng là những tổ chức tội phạm. 

Bộ Công an cũng đang khảo sát, đánh giá về vấn đề này, người lập ra quỹ cho vay đen, bản thân những ông chủ đó nếu không là đối tượng hình sự thì cũng nuôi, chăn dắt đối tượng hình sự để phục vụ cho hoạt động tín dụng đen của mình. Nếu không thực hiện được nghĩa vụ trả nợ trong một thời gian với lãi suất cao như thế, chúng sẽ dùng các đối tượng hình sự đến đe dọa, đòi nợ thuê, đi "cướp ngày" để cướp lại tài sản của các con nợ tín dụng đen. Vì thế, tín dụng đen từ mối quan hệ dân sự đã diễn biến sang phạm vi của các đối tượng vi phạm hình sự.