Chủ nhân Giải đặc biệt VinFuture mùa 1: “Làm nghiên cứu đừng ngại thương mại hoá”
Tôn vinh những nghiên cứu, phát minh có tính ứng dụng cao; thu hẹp “hố sâu” bất bình đẳng trong khoa học, công nghệ - những tiêu chí khác biệt này khiến Giải thưởng VinFuture nhanh chóng tạo được tiếng vang trong giới khoa học toàn cầu chỉ sau một thời gian ngắn ra mắt.
Tôn vinh những nghiên cứu, phát minh có tính ứng dụng cao; thu hẹp “hố sâu” bất bình đẳng trong khoa học, công nghệ - những tiêu chí khác biệt này khiến Giải thưởng VinFuture nhanh chóng tạo được tiếng vang trong giới khoa học toàn cầu chỉ sau một thời gian ngắn ra mắt.
Đó là chia sẻ của GS. Zhenan Bao, chủ nhân Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ của VinFuture mùa đầu tiên với phát minh da diện tử, trước thềm Lễ trao giải lần thứ 2.
Giúp ích cho xã hội là động lực quan trọng nhất của người làm khoa học
- Với nhiều người, da điện tử dường như chỉ có trong phim viễn tưởng. Còn với GS, bà đang ở đâu trên con đường biến điều viễn tưởng đó thành hiện thực, sau khi phát minh của bà được vinh danh tại VinFuture 2021?
Da người có hàng triệu tế bào cảm thụ khác nhau giúp chúng ta có những cảm giác phức tạp khi chạm và phân biệt được các đối tượng. Để da điện tử có thể cảm nhận được như da người sẽ cần ít nhất hàng trăm, hàng nghìn cảm biến. Đặc biệt, chúng tôi đang phát triển thế hệ da điện tử mới phức tạp hơn nhiều và gần với các chức năng của da người hơn. Bởi thế, dù đã đạt được nhiều bước tiến đột phá nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Song, tôi tin rằng ngày đó không còn xa.
- Có vẻ nghiên cứu không tiến triển nhanh như kỳ vọng. Bà và các cộng sự gặp phải những khó khăn gì?
Không hẳn như thế. Chúng tôi đã theo đuổi dự án da điện tử hơn 10 năm và đã vượt qua rất nhiều thách thức. Đối với thiết bị điện tử dạng cấy ghép, có thể phải mất nhiều năm. Đây là lý do tại sao chúng tôi đang nghiên cứu phát triển thiết bị theo dõi không xâm lấn có thể gắn vào bề mặt cơ thể người để đẩy nhanh tiến trình. Hiện, việc thử nghiệm một số cảm biến đã được thực hiện trên người để cung cấp thông tin cho quá trình ra quyết định điều trị của bác sĩ.
Tương tự, chúng tôi đã mất 4 năm cho dự án đo lường các chất dẫn truyền thần kinh trong não và ruột. Không dễ dàng để đưa các cảm biến vào một môi trường rất phức tạp như ruột, nơi có rất nhiều hóa chất khác nhau. Cảm biến cũng phải rất mềm để không gây ra bất kỳ xáo trộn nào đối với chức năng sinh học và hành vi tự nhiên của cơ thể.
Hiện, chúng tôi đã thực hiện được phép đo trên động vật và phải mất khá nhiều thời gian để thử nghiệm trên người. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra các công nghệ ít xâm lấn để “đo” tâm trạng con người, chẳng hạn như mức độ lo lắng hay trầm cảm, từ mồ hôi hoặc dịch mô dưới da.
- Khả năng thương mại hóa của các công nghệ này ra sao, thưa bà? Bà có ngại không khi đề cập đến chuyện nhà khoa học làm thương mại?
Tại sao lại phải ngại khi mà các nghiên cứu suy cho cùng cũng là để phục vụ con người? Với các nghiên cứu ứng dụng, thước đo hiệu quả nằm ở khả năng thương mại hóa.
Tôi bước chân vào con đường nghiên cứu một phần vì đam mê khám phá, nhưng động lực quan trọng hơn là để tạo ra những phát minh hữu ích cho xã hội. Như các bạn biết, tôi có 2 công ty khởi nghiệp để đưa những thành quả nghiên cứu liên quan đến da điện tử đến với công chúng.
VinFuture đi đầu trong việc thu hẹp bất bình đẳng giới trong khoa học
- Quan điểm của bà tương đồng với triết lý của giải thưởng VinFuture, đó là khoa học phụng sự nhân loại. Với bà, việc giành Giải đặc biệt dành cho Nhà khoa học nữ có sáng tạo đột phá có ý nghĩa như thế nào?
Có rất nhiều ứng cử viên xứng đáng và tôi cảm thấy rất may mắn, vinh dự và cũng bất ngờ nữa khi được chọn.
Thế giới có nhiều giải thưởng, có giải thậm chí tuổi đời lên tới gần trăm năm, nhưng không nhiều phụ nữ được trao giải. Đối với người làm khoa học, giải thưởng không phải là mục tiêu, nhưng đó là sự ghi nhận quan trọng.
Xã hội ngày nay đã nhìn nhận đầy đủ hơn về những đóng góp của phụ nữ đối với khoa học và công nghệ, nhưng vẫn còn rất nhiều việc phải làm để lấp đầy “hố sâu” bất bình đẳng giới. Tôi rất vui vì VinFuture đã đi đầu trong sứ mệnh đó. Tiêu chí khác biệt cũng là lý do giúp Giải thưởng VinFuture dù mới ra đời nhưng cũng đã tạo được tiếng vang trong cộng đồng khoa học toàn cầu.
- Sau mùa 1 rất thành công, GS nghĩ sao về chủ đề của Giải thưởng VinFuture mùa 2?
Covid-19 đã gây tổn thất nghiêm trọng cho toàn cầu. Nhu cầu cấp bách và thách thức lớn nhất của thế giới hiện nay là các vấn đề về năng lượng, môi trường và sức khỏe. Bởi thế, chủ đề “Hồi sinh và Tái thiết” mà VinFuture chọn cho mùa 2 có ý nghĩa đạc biệt và truyền cảm hứng cho các nhà khoa học trên thế giới nhằm đưa ra những nghiên cứu, phát minh giúp nhân loại phục hồi sau đại dịch.
- Từ một cô gái nhút nhát nay trở thành một nhà khoa học có ảnh hưởng quốc tế, chủ nhân của Giải thưởng VinFuture danh giá, bà có lời khuyên gì cho các nhà khoa học trẻ?
Một thành tựu khoa học, công nghệ đột phá thường là sản phẩm của quá trình nghiên cứu, phát triển suốt nhiều năm chứ không phải một sớm một chiều. Bởi thế, tôi muốn nói rằng các bạn hãy tự tin với bản thân và lạc quan vì chỉ cần kiên trì theo đuổi đam mê của mình thì những điều tuyệt vời sẽ đến.
- Xin cảm ơn bà!
GS. Zhenan Bao, người Mỹ gốc Trung Quốc, đang công tác tại Đại học Stanford (Mỹ), là 1 trong 3 nhà khoa học giành Giải đặc biệt VinFuture lần thứ nhất cho phát minh da diện tử.
Da điện tử được GS. Bao và các cộng sự phát triển từ các lớp nhựa bán dẫn công nghệ cao, có thể co giãn, bắt chước khả năng uốn cong và chữa lành như da thật, đồng thời có cảm biến nhiệt độ, có cảm giác đau đến não, có khả năng phân huỷ sinh học và thân thiện với môi trường. Phát minh đột phá này mở ra cơ hội phục hồi chức năng hiệu quả cho hàng triệu người khuyết tật trên thế giới.
TIN LIÊN QUAN
Cùng chủ đề
VINFUTURE 2022 vinh danh 4 công trình khoa học 'hồi sinh và tái thiết' thế giới
VCCA tổ chức trung bày nghệ thuật Lễ hội sắc màu của biển tại Grand World Phú Quốc
Những dấu ấn “lần đầu tiên” của “Phu Quoc United Center presents Creamfields Vietnam 2022”
VINFAST LỰA CHỌN T-MOBILE LÀ ĐỐI TÁC ĐỘC QUYỀN VỀ KẾT NỐI XE ĐIỆN TOÀN CẦU
Cha đẻ “siêu vật liệu” lấy nước từ không khí: VinFuture là nguồn động lực lớn lao cho nhà khoa học
Thí điểm chi trả lương hưu qua tài khoản tại 5 địa phương
19/04/2024, 14:25Mảng xuất khẩu của Vinamilk khởi sắc nhờ các thị trường chủ lực
19/04/2024, 09:53Cần cơ chế, chính sách đột phá thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn
18/04/2024, 06:36Sở Xây dựng Hà Nội hưởng ứng Vietnam Construction Awards 2024
17/04/2024, 15:43Vietjet tiếp tục mang Australia gần hơn với loạt ưu đãi bất ngờ
17/04/2024, 15:39Vui lễ bất tận với đại tiệc vé khuyến mãi, bay cùng Vietjet thôi!
12/04/2024, 22:09Vietjet công bố đường bay mới TP. Hồ Chí Minh – Tây An (Trung Quốc)
11/04/2024, 10:40Ra mắt Giải golf Kinh tế Môi trường vì cộng đồng năm 2024
Giải golf Kinh tế Môi trường vì cộng đồng năm 2024 sẽ diễn ra vào ngày 21/4 tại sân Golf Hilltop Valley (TP.Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình), thu hút sự tham gia thi đấu của hơn 200 golfer.
Nữ doanh nhân với triết lý 'Cho đi để nhận lại'
rải qua nhiều khó khăn, hiểu rõ giá trị của chia sẻ và giúp đỡ, nữ doanh nhân Lê Thị Dung – Giám đốc Công ty TNHH Công nghệ Y tế và Dược phẩm Dcareme luôn tâm niệm “cho đi để nhận lại” và mong muốn lan toả tinh thần thiện nguyện trong cộng đồng.
Khám phá thành phố di sản Tây An (Trung Quốc) nổi tiếng cùng đường bay mới của Vietjet
Sau hai đường bay đến Thượng Hải và Thành Đô, Vietjet tiếp tục mở đường bay thẳng TP Hồ Chí Minh - Tây An (Trung Quốc), trở thành hãng hàng không khai thác đường bay thẳng trực tiếp từ Việt Nam tới cố đô Tây An, giúp rút ngắn khoảng cách và thời gian di chuyển giữa hai địa phương.
Loạt vụ mất tiền trong tài khoản ngân hàng thời gian gần đây, Ngân hàng Nhà nước nói gì?
Liên quan chuyện tiền khách gửi trong tài khoản ngân hàng bị mất, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, có thể là do cá nhân, do tập thể hoặc do ngân hàng. Nhưng lỗ hổng này không có tính chất hệ thống…
Nhận định phiên giao dịch ngày 3/4: Tiếp tục rung lắc quanh mốc 1.290 điểm
Nhiều rung lắc đã xảy ra trong phiên giao dịch ngày 2/4 với biên độ chênh lệch lên tới hơn 15 điểm. Thị trường ghi nhận nỗ lực đảo chiều tích cực của VN Index về cuối phiên giúp chỉ số có thêm được 5,52 điểm. Chúng tôi nhận định thị trường sẽ tiếp tục rung lắc trong các phiên giao dịch tới khi chỉ số tiệm cận vùng 1.290 điểm.
CIC39 bị loại thầu ở cấp tỉnh vì văn bằng 'có dấu hiệu làm giả', vẫn trúng liên tiếp tại Thuận An, Dĩ An, Phú Giáo
Mới đây, vào tháng cuối tháng 01/2024, tại 02 các gói thầu thi công nâng cấp đường ĐT.746, Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Bình Dương đã phát hiện nhân sự phụ trách quản lý chất lượng của Công ty Cổ phần CIC39 sử dụng bằng đại học không do Trường ĐH Giao thông vận tải cấp.
Xây dựng trung tâm công nghiệp, dịch vụ năng lượng tái tạo liên vùng
Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã thông qua việc nghiên cứu xây dựng 2 trung tâm công nghiệp, dịch vụ năng lượng tái tạo liên vùng.
Phê duyệt 14 ngân hàng, tổ chức tín dụng quan trọng trong hệ thống năm 2024
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa ban hành Quyết định 538/QĐ-Ngân hàng Nhà nước phê duyệt 14 ngân hàng thuộc Nhóm các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có tầm quan trọng hệ thống năm 2024.
'Biệt thự kiểu mẫu' Hoàn Sơn Bắc Ninh biến thành chung cư mini: Trách nhiệm không biết thuộc về ai!?
Hàng loạt căn biệt thự tại Dự án Khu nhà ở Hoàn Sơn (xã Hoàn Sơn, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh) bị biến thành các chung cư mini cho thuê trái quy hoạch, không đảm bảo PCCC. Mặc dù Chủ tịch UBND tỉnh đã ra văn bản chỉ đạo nhưng đến nay các vi phạm vẫn chưa được xử lý. Trong khi đó, Chủ đầu tư khẳng định trách nhiệm trong vụ việc thuộc về chính quyền.