Chuyện chiếc giếng cổ Xó La trên đảo Lý Sơn

Xó La là tên một giếng ngước ngọt cổ nổi tiếng ở thôn Đông (xã An Vĩnh, huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi).

Giếng Xó La bao nhiêu đời nay vốn nổi tiếng là có một nguồn nước ngon ngọt, là dòng nước cứu cơn khát cho hàng ngàn hộ dân ở Lý Sơn. Hầu như tất cả các quán cà phê, nước giải khát, hàng ăn uống trên huyện đảo, kể cả những người thích uống trà, đều sử dụng nước lấy từ giếng này. 

Những ngày biển động mạnh, hay những tháng nắng cháy khi hàng loạt chiếc giếng khác trên đảo Lý Sơn cạn khô, thì giếng Xó La vẫn đong đầy nước, để người dân Lý Sơn ra đây lấy nước về dùng. 

Nhưng giờ đây, chiếc giếng này dường như đang bị lãng quên bởi người dân và du khách đến đảo Lý Sơn. Xung quanh chiếc giếng này, những công trình đã mọc lên, đất đá san ủi, những rêu phong xưa cũ đã phủ lên những lớp bụi công trình. Giếng Xó La nằm buồn hiu hắt và lọt thỏm dưới những công trình đồ sộ khác.

Từng một thời là cứu tinh của hàng ngàn người dân đất đảo, giếng Xó La bây giờ nằm lặng lẽ. Nhiều người yêu một chút xưa cũ muốn tìm về Xó La để xem tiền nhân níu giữ giọt nước thanh mát qua bao đời cũng rất khó khăn, bởi chẳng có một biển chỉ dẫn, chẳng có hướng dẫn nào để du khách tìm tới địa điểm được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2017 này.

Nhìn Xó La lặng buồn hiu hắt bên sóng biển, với những câu chuyện lưu truyền trong dân gian hư hư, thực thực đang dần bị lãng quên dần bởi cơn lốc du lịch ập về đây mà thương.

Thương cho Xó La nằm buồn bên mép biển, và thương cho đảo Lý Sơn đang tự mình đánh mất đi một địa chỉ của cội nguồn mấy trăm năm.