Ngày 27/5, TAND TP HCM mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án đòi lại tài sản và xin lỗi công khai, cha kiện con gái để đòi bài vị cha mẹ mình (cũng là ông bà nội của con gái).

Nguyên đơn là ông L.V.T. (SN 1945, ngụ quận 9) và bị đơn là chị L.T.N.A. (con gái ông T. ngụ quận 2).

Theo nội dung vụ án, ông T. là con duy nhất trong gia đình. Sau khi cha mẹ mất, ông làm lễ hỏa táng, đem tro cốt gửi ngôi chùa ở TP Biên Hòa, Đồng Nai. Sau đó, ông T. và con gái xảy ra mâu thuẫn.

Đầu tháng 9/2018, chị A. đến chùa lấy tro cốt và bài vị ông bà nội mang đi. Sau đó, trụ trì chùa phát hiện, báo lại vụ việc cho ông.

Ông T. nhiều lần yêu cầu trả nhưng con gái không chịu, còn có lời lẽ xúc phạm, đe dọa làm cuộc sống của ông xáo trộn.

Ông T. làm đơn tố cáo đến cơ quan Công an, yêu cầu xử lý con gái. Tuy nhiên, ông được hướng dẫn ông khởi kiện tại tòa với lý do đây là tranh chấp dân sự, liên quan đến việc thờ cúng trong gia đình.

Sau một thời gian tìm kiếm, ông T. tìm được hũ tro cốt của mẹ, còn 2 bài vị bằng đá và một bảng tên trên hũ cốt của cha ông thì vẫn chưa tìm được.

Vì vậy, ông Tr. làm đơn khởi kiện ra tòa, yêu cầu con gái trả lại bài vị của cha mẹ ông, đồng thời phải công khai xin lỗi và chấm dứt việc đe dọa giết vợ kế của ông.

Trong phiên tòa sơ thẩm, ngoài việc giữ nguyên yêu cầu khởi kiện, ông đề nghị tòa buộc con gái không được đến nhà ông và ngôi chùa đặt tro cốt.

Chị A. không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của cha và cho rằng hũ tro cốt của bà nội thì ông T. đã lấy lại, còn 2 bài vị và bảng tên trên hũ tro cốt thì bà đã đem đi thủy táng tại sông Đồng Nai.

Tại phiên sơ thẩm, TAND quận 2 (TP HCM) nhận định, theo phong tục của người Việt Nam thì trách nhiệm và quyền thờ cúng cha mẹ được giao cho người con trai cả trong gia đình.

Ông T. là con trai duy nhất nên là người có quyền quản lý đối với bài vị và hài cốt cho mục đích thờ cúng.

Vì vậy, việc chị A. tự ý mang hũ tro cốt và bài vị của ông bà nội mà không được sự đồng ý của ông T. là trái với đạo lý, trái với phong tục tập quán.

Về giá trị, nguyên đơn cũng khẳng định bài vị đã được ghi tên người chết nên chỉ là vật thờ cúng, mang giá trị tinh thần, tâm linh, không có giá trị trong giao dịch dân sự. Pháp luật hiện hành không có quy định về việc sử dụng, chiếm hữu và định đoạt đối với bài vị là vật thờ cúng.

Tuy nhiên, HĐXX cho rằng căn cứ vào khoản 2 Điều 113 BLDS thì bài vị được coi là vật đặc định, không có vật thay thế.

Ông T. là người bỏ tiền ra mua bài vị cho cha mẹ mình và trực tiếp gửi bài vị lên Quan Âm tu viện và đóng phí nên ông T. được xác định là người có quyền sở hữu đối với những di vật này. Bị đơn là chị A. phải có trách nhiệm hoàn trả đúng vật hoặc bồi thường trong trường hợp nguyên đơn có yêu cầu.

Tuy nhiên, theo lời khai của chị A. thì bài vị được thủy táng ở sông Đồng Nai và ông T. không có chứng cứ gì chứng minh được những di vật này đang tồn tại và đang được bị đơn chiếm giữ.

Vì thế, trong trường hợp này, vật tranh chấp được coi là không còn tồn tại. Vì vậy, HĐXX cho rằng yêu cầu trả lại tài sản là bài vị của ông T. là không phù hợp.

Về bồi thường, trong quá trình giải quyết vụ án, ông T. không yêu cầu chị A. bồi thường nên không có căn cứ để tòa xem xét.

Đối với yêu cầu xin lỗi công khai, ông T. cho rằng bị đơn đã có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, xáo trộn cuộc sống gia đình mình. Ông T. đưa ra các bằng chứng là bị chị A. xúc phạm ông qua các trang mạng xã hội.

Theo HĐXX, những tin nhắn này có độ tin cậy không cao và có thể làm giả, những thông tin này cũng không được lập vi bằng.

Mặt khác, ông T. cũng không đưa ra các bằng chứng chứng minh thiệt hại thực tế do những tin nhắn này gây ra nên HĐXX cho rằng không có đủ cơ sở, chứng cứ để buộc chị A. phải công khai xin lỗi vì đã xúc phạm danh dự, nhân phẩm.

Vì vậy, TAND quận 2 đã không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Lê Văn T. Sau phiên sơ thẩm, ông Tr. đã làm đơn kháng cáo toàn bộ bản án.

Tại phiên tòa hôm nay, luật sư của nguyên đơn đưa ra một số hình chụp lại những bài viết được cho là Facebook của bị đơn. Qua đó, nội dung các bài viết có sự xúc phạm nguyên đơn. Do xuất hiện các tình tiết mới nên HĐXX quyết định tạm dừng phiên tòa để có thời gian nghiên cứu các chứng cứ của nguyên đơn đưa ra.

Phiên tòa cha kiện con gái này dự kiến sẽ được mở lại vào ngày 3/6.