Có ngọn gió muộn mằn thổi qua ngày Tết

Thứ sáu, 01/02/2019, 11:05 AM

Cả Tết đi làm thêm, có lần chị đón chuyến xe cuối cùng của năm về khi đã hơn 2 giờ sáng đêm giao thừa. Chỉ kịp sắp vội mâm ngũ quả, thắp nén hương dâng tổ tiên, ôm mấy đứa con nhỏ là trời đã sáng mồng Một đầu năm.

co-ngon-gio-muon-man-thoi-qua-ngay-tet-muon
Trong đêm lạnh ngày cuối năm, người phụ nữ cửu vạn ở chợ đêm đầu mối tại Đà Nẵng vẫn cố gắng làm việc để mong một cái Tết đầy đủ hơn cho gia đình mình

Tết sầm sập đổ về, nhưng với nhiều lao động thời vụ từ những vùng quê thì đây mới là thời điểm họ đổ xô ra các thành phố để làm việc, với mong muốn kiếm thêm đồng tiền tiêu Tết và lo cho con cái, cha mẹ ở nhà.

Dường như, ánh mắt và nụ cười gượng gạo của họ luôn chất chứa nỗi lo về bữa cơm, manh áo của gia đình và chính mình ngày Tết đến.

co-ngon-gio-muon-man-thoi-qua-ngay-tet-muon
Nhiều người lao động nghèo xa quê làm những công việc phục vụ cho nhiều người ngày cận Tết

Xoè bàn tay gầy guộc chai sạn, chị Hải, một phụ nữ ở Bình Sơn (Quảng Ngãi) vừa ra Đà Nẵng kiếm việc ngày 15 Tết vừa qua bộc bạch: “Tui đã tính toán rất chi li. Vẫn biết kinh tế ngày càng khó khăn, không ít người chi tiêu dè xẻn nên những lao động tự do như tui chẳng có nhiều cơ hội làm việc. Hơn nữa, vào những ngày cuối năm mà mưa gió thế này tính ra thu nhập cũng chẳng được bao nhiêu. Hơn nửa tháng làm việc, tui cứ bàn lui tính tới với chồng sẽ chắt chiu để sắm cho đứa con gái một chiếc xe đạp cũ để không phải đi bộ đến trường nữa!”

Quả thật cái nghề lao động tự do này chẳng ai nói trước được điều gì, cũng giống như sự hên xui vậy.

Anh Bình, một lao động tự do từ Quảng Nam ra mở đầu câu chuyện của mình: “Mấy năm liền tui đi quét vôi và dọn dẹp nhà Tết, trúng phải nhiều gia đình khá giả, nhờ mình dọn kho. Thấy mình chăm chỉ, làm sạch sẽ, họ cho cả chiếc xe ô tô của con nít, mấy đôi giày con mới toanh, truyện tranh cũng khoảng vài chục cuốn, chưa kể áo quần cũ cũng cho cả bao. Cũ người, mới ta, tui đóng thùng gửi về quê cho vợ. Bọn trẻ nhà tui cười tít mắt!”.

Thế nhưng năm này, nhìn dòng người đi phố sắm sửa Tết, anh Bình buột miệng: “Cũng lo lắm chú ơi, mang tiếng là đi làm xa mà cuối năm chẳng mang vật gì đáng giá về cho bọn trẻ, cảm thấy xấu hổ với con. Nhưng biết đâu mấy ngày cuối cùng đi dọn nhà mới chắc cũng xin được ít thứ có giá trị mang về cho lũ trẻ có cái chi đó vui tết chứ!”, nói rồi anh cười đầy hi vọng.

Tất bật là vậy, song nhiều người vẫn thấy chạnh lòng. Một người phụ nữ cười chua chát mà nước mắt ầng ậng giãi bày, mang tiếng là lau dọn nhà cửa sạch sẽ cho người ta, nhưng dễ đến chục năm nay, chưa năm nào chị lau dọn được cho nhà mình, dù chỉ là căn nhà 2 gian nhỏ bé chẳng có nhiều đồ đạc gì ở quê. Mỗi ngày, chị làm khoảng 12 tiếng đồng hồ, công việc tất nhiên vất vả hơn ở quê với những công việc khá đơn giản, không đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao và thù thù lao không nhiều.

Dẫu vậy những lao động thời vụ nghèo này vẫn luôn động viên nhau chịu khó, “Năng nhặt thì mới mong chặt bị”. Chị nói nếu muốn chọn một lao động “việc gì cũng đảm” thì mức lương 120.000 đồng/người/ngày, còn lao động “việc gì cũng phải bày” thì giá chỉ có 80.000 đồng”. 

co-ngon-gio-muon-man-thoi-qua-ngay-tet-muon
Người phụ nữ theo chồng từ Bình Định mang mai Tết ra Đà Nẵng bán, chị gọi điện về hỏi thăm gia đình ngày cận Tết.

Chị Nga (Quảng Trị) chuyên đi lau dọn nhà cửa, kiêm luôn dịch vụ dọn nhà theo giờ, mỗi lần đi chị đều có chồng đi cùng để lau dọn cho nhanh, kịp “chạy sô” theo yêu cầu của khách. Chị được người ta gọi đi làm nhiều và nhận làm cả ngày lẫn đêm. Ban ngày đi dọn nhà, quét dọn, lau chùi, còn đêm đi rửa chén cho các nhà hàng hoặc đi đẩy hàng thuê cho các xe tải nhập hàng bán tết ở các chợ đầu mối ở Đà Nẵng.

Gần chục năm nay, cứ đến tối 30 Tết chị mới về quê. Lũ trẻ cứ đứng trước ngõ ngóng cha ngóng mẹ về. Đến khi thấy bóng chị từ đằng xa, chúng chạy ào ra rồi khóc mếu vì nhớ mẹ, vì tủi thân khi bạn bè nó có quần áo, có đồ chơi, có tiền tiêu tết còn nó thì không. Rồi nó hỏi mẹ có mang gì về cho chúng nó không.

co-ngon-gio-muon-man-thoi-qua-ngay-tet-muon
Người phụ nữ bán khoai lang nướng, cá viên chiên ngày cận Tết. Đêm với chị là thời gian chị buôn bán được khi nhiều khi người dân đi sắm Tết và chơi đêm trên phố hoa. Chị hy vọng tối 30 sẽ về để lo cho gia đình.

Tối ba mươi Tết, trong khi mọi nhà đã có bánh chưng thơm lừng, còn nhà chị thì mới tất bật ngâm, xóc gạo nếp làm bánh, đun lửa suốt đêm, cũng phải đến chiều mùng Một mới có bánh ăn. Lúc ấy mới gọi là Tết! Chị kể, có lần chị đón chuyến xe cuối cùng của năm về khi đã hơn 2 giờ sáng đêm giao thừa. Chỉ kịp sắp vội mâm ngũ quả, thắp nén hương dâng tổ tiên, ôm mấy đứa con nhỏ là trời đã sáng. Rồi chỉ hai ngày sau, chị lại tất tả gom hành trang lên phố để tìm những công việc mới cho cuộc mưu sinh của gia đình mình.

Trong câu chuyện với những lao động này, tôi mới chợt hiểu rằng trong cuộc mưu sinh đầy khó khăn khiến nhiều người bất chấp rủi ro cận kề, có người đã bị ngã từ trên cao xuống, gãy chân, nhiễm trùng do vết cắt quá sâu, và còn rất nhiều thương tích khác phải chấp nhận để kiếm tiền… Và cũng chính vì thế, mùa tết cũng trở thành nỗi ám ảnh của nhiều gia đình có lao động tự do.

co-ngon-gio-muon-man-thoi-qua-ngay-tet-muon
Người phụ nữ hành nghề nhặt rác đêm này, với chị công viêc rất vất vả. Chị ngồi nghỉ chân bên nhà chờ xe buyt và nghĩ về gia đình ngày cận Tết

Nhưng những con người ấy, dù Tết đã cận kề nhưng vẫn nỗ lực làm việc bởi phía quê nhà vẫn những đứa trẻ ở nhà đang mong bố mẹ đem Tết về đơn giản chỉ là vài gói kẹo, một manh áo mới và mấy nghìn tiền lì xì đầu năm nhàu nát và đượm mồ hôi, thế là chúng vui lắm rồi. Và bao giờ cũng vậy, chúng vẫn đón chờ Tết dẫu năm nào cũng muộn.