Tầng lớp trung lưu thành thị của Trung Quốc đang ngày càng lo sợ cho triển vọng thịnh vượng và giàu có của họ trong bối cảnh nền kinh tế đang chậm lại. Sự suy yếu của đồng nhân dân tệ trong bối cảnh chiến tranh thương mại với Mỹ leo thang cũng gia tăng nỗi sợ rằng thời kì tốt đẹp mà các công dân tầng lớp trung lưu vừa được tận hưởng như việc làm tốt, nhiều cơ hội kinh doanh, thu nhập và giá trị tài sản tăng ổn định, đã qua, ít nhất là trong vài năm tới.

“Giống như việc chứng kiến chiếc xe của chúng ta đi vào đường hầm nhưng đột nhiên không biết cách bật đèn xe. Con đường phía trước trở nên đen tối bí ẩn. Không khí xã hội và chính trị hiện nay rất căng thẳng”, Emma Jiang, giảng viên đại học 40 tuổi đang sống ở Quảng Đông cho hay.

Jiang được cho là một điển hình về những người được hưởng lợi từ nền kinh tế phát triển ở Trung Quốc. Sau khi hoàn thành bằng thạc sĩ ở Thượng Hải, cô chuyển tới Quảng Đông để dạy tại một trường đại học. Cô sớm mua được một căn hộ với gia 450.000 nhân dân tệ (63.000 USD) vào năm 2014. Giá của căn hộ này tăng lên đến 4,8 triệu nhân dân tệ (675.000 USD) vào đầu năm 2018.

Cô mua căn hộ thứ hai ở Quảng Đông năm 2017 nhưng giá trị các căn hộ này vẫn giữ nguyên trong vài tháng qua. Jiang hiện không biết làm thế nào để bảo vệ tài sản của mình khi cả Trung Quốc đang ở giữa “giao lộ”.

“Chúng tôi ngày càng lo lắng nhưng cũng chẳng biết làm gì”, cô nói.

Chồng của Jiang, Jack Long, một giám đốc bán hàng 43 tuổi của một doanh nghiệp nước ngoài ở Thâm Quyến, nói rằng anh có cảm giác mạnh mẽ vào năm 2018 rằng nền kinh tế đang suy yếu, nhưng tại thời điểm đó, có rất ít bằng chứng cứng rắn để hỗ trợ cảm giác đó.

Tuy nhiên, năm nay,  giá thịt lợn tăng vọt. Trong khi đó, thịt lợn là món ăn chính trong nhiều hộ gia đình Trung Quốc. Cùng với đó, đồng nhân dân tệ yếu đã tăng cường cảm giác rằng “chúng tôi đang gặp rắc rối”. “Giống  như cảm giác tồi tệ mà chúng tôi thấy trước đây cuối cùng đã được xác nhận”, Long nói.

Thế hệ may mắn

Sự lo lắng của tầng lớp trung lưu còn đặc biệt gia tăng ở những người Trung Quốc có học thức, sinh ra từ cuối những năm 1970 đến đầu những năm 1990, được gọi là “Thế hệ may mắn”. “Thế hệ may mắn” lớn lên giữa sự phát triển kinh tế và hội nhập ngoạn mục của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới. Họ là cốt lõi của sức mạnh tiêu thụ của Trung Quốc, sống ở các thành phố thịnh vượng nhất như Thâm Quyến và Thượng Hải, dành kỳ nghỉ ở châu Âu và lái những chiếc xe mang nhãn hiệu nước ngoài.

Khi đồng nhân dân tệ giảm xuống dưới ngưỡng 7 nhân dân tệ đổi được 1 USD và lạm phát thực phẩm tăng mạnh do giá thịt lợn tăng vọt, xuất hiện nhận thức cộng đồng rằng sức mua đang bị thu hẹp.

Ngoài ra, tầng lớp trung lưu lo lắng về mối quan hệ giữa Trung Quốc và phần còn lại của thế giới. Họ lo lắng về việc liệu đi du lịch nước ngoài có bị hạn chế hay không.

Vickie Liu, một bác sĩ ở Thâm Quyến đi du lịch nước ngoài ít nhất hai lần một năm, đã bị sốc khi biết rằng Trung Quốc cấm du khách đến thăm Đài Loan theo diện cá nhân.

Phòng trường hợp bị hạn chế du lịch, Liu hiện đang xin thị thực nhập cảnh nhiều lần sang Australia và New Zealand dù cô đã có loại thị thực này sang Mỹ và Anh.

“Tôi cũng đã đổi tiền để tôi có thể đi ra nước ngoài khi tôi muốn”, cô nói.

Bên cạnh đó, mong muốn chuyển tiền ra khỏi Trung Quốc vì lý do an toàn vẫn còn mạnh mẽ, đặc biệt là sau khi Bắc Kinh áp đặt các biện pháp kiểm soát hà khắc đối với đầu tư và thanh toán cá nhân ra nước ngoài vài năm trước.

Annie Chen, một nhà tư vấn tài chính tại một ngân hàng tư nhân ở Thâm Quyến, cho biết, theo kinh nghiệm của cô, sự lo lắng của những người Trung Quốc có trình độ về tương lai là có thật.

“Tất cả các khách hàng của tôi thực sự lo lắng về những thay đổi kinh tế và chính trị trong nước”, Chen nói và thêm rằng khi rào cản đầu tư ra nước ngoài gia tăng, những khách hàng giàu có đang có ít tài sản ở nước ngoài đặc biệt mong muốn chuyển tiền của họ ra nước ngoài.

“Một số khách hàng của tôi, những người luôn thận trọng trong việc đầu tư vào bất động sản ở nước ngoài đã thay đổi quan điểm của họ trong những tuần gần đây. Họ đã bắt đầu đồng ý rằng rủi ro giao dịch và nắm giữ tài sản ở nước ngoài sẽ thấp hơn nhiều so với rủi ro mất giá tài sản (nhân dân tệ) trong tương lai’, Chen cho hay.

Tan Xiaotong, người điều hành một công ty tư vấn tại Quảng Châu, giúp người Trung Quốc giàu có di cư ra nước ngoài và mua bất động sản ở nước ngoài, cho biết mong muốn bảo tồn giá trị tài sản đang tăng nhanh ở những người Trung Quốc giàu có khi đồng nhân dân tệ suy yếu.

Wendy Liu, giám đốc điều hành một công ty nước ngoài ở Thâm Quyến, nói rằng vài năm trước, nhiều người trong thành phố tin rằng tăng trưởng sẽ tăng vọt, thu nhập sẽ tăng hơn nữa, đầu tư sẽ tiếp tục cho lợi nhuận gấp đôi. Nhưng tâm trạng đó đã hoàn toàn biến mất kể từ năm ngoái.