Trong một chuyến hành hương đến Vương cung thánh đường Đền thánh Quốc gia Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội ở Washington, giám mục West Virginia Michael J. Bransfield kêu gọi mọi người hãy cùng ông “cầu nguyện, hát ca và tôn thờ”.

Những người Công giáo từ các vùng xa xôi của West Virginia, một trong những bang nghèo nhất nước Mỹ, đã phải chi trả 190 USD cho xe buýt và phòng khách sạn để có thể đến thủ đô tham gia sự kiện tại thánh đường lớn nhất Bắc Mỹ.

Nhưng họ không hề biết rằng giám mục của họ, ông Bransfield, di chuyển theo một phong cách hoàn toàn khác. Ông thuê máy bay riêng và sau chuyến bay dài 33 phút, chiếc limousine đón ông từ sân bay để đưa đến thánh đường. Giáo phận West Virginia chi trả toàn bộ hóa đơn lên tới 6.769 USD.

Sự việc trên diễn ra vào năm 2017 và là ví dụ điển hình cho thói quen chi tiêu xa hoa của giám mục Bransfield. Các sổ sách cho thấy linh mục này đã tiêu hoang triệu USD từ giáo phận của mình cho các chuyến đi trên khắp nước Mỹ và ở nước ngoài. Trong khi đó, tại giáo phận của ông, hàng nghìn tín đồ đang phải vật lột để tìm việc làm, nuôi sống gia đình và chi trả học phí cho con cái.

Giáo phận Wheeling-Charleston nơi Bransfield làm giám mục bao trùm toàn bộ bang West Virginia. Cùng với Mississippi, West Virginia thường nằm ở đáy bảng xếp hạng những bang nghèo nhất nước Mỹ. Thu nhập bình quân đầu người tại đây năm 2017 là 43.469 USD, gần bằng một nửa so với con số 80.776 USD của bang Maryland bên cạnh.

Tình trạng này đến từ việc nền kinh tế của bang phụ thuộc quá nhiều vào ngành khai thác than. Trong thập niên 1950, hơn một phần năm dân số bang làm việc trong ngành này. Cuộc sống ở West Virginia dựa vào than, nơi các thị trấn được xây dựng xung quanh các mỏ khai thác loại tài nguyên này.

Nhưng công nghệ khai thác dầu mỏ bắt đầu phát triển mạnh sau Thế chiến II, dẫn đến việc những đường ống dẫn khí đốt được xây dựng. Nước Mỹ dần chuyển sang sử dụng khí đốt thiên nhiên để sưởi ấm thay thế than, vì nó rẻ hơn, hiệu quả hơn và sạch hơn. Nhu cầu dành cho than giảm dần qua các năm và những thị trấn ở West Virginia ngày càng trở nên vắng vẻ.

Cùng với đó, than dần trở nên cạn kiệt, công nghệ khai thác than cũng phát triển hơn khiến nhu cầu về nhân lực không còn, người trẻ không tìm được việc làm và họ chuyển tới các bang khác. Nền kinh tế của bang vật lộn hàng thập kỷ qua, và dù khi Tổng thống Trump đắc cử, ông có hứa hẹn về việc hồi sinh bang Virginia dựa vào khai thác "than sạch" nhưng đó chỉ là cú hích tâm lý nhất thời.

Cuộc sống bế tắc và ngột ngạt ở đây cũng là một phần khiến West Virginia trở thành tâm điểm của khủng hoảng thuốc opioid đang diễn ra ở Mỹ. 

Bang West Virginia có khoảng 78.000 người Công giáo, chiếm chỉ 4% dân số bang. Đây là bang có tỷ lệ người theo Công giáo thấp nhất cả nước.

Giáo hoàng Francis nói các linh mục nên sống một cách khiêm nhường. Nhưng trái ngược với cuộc sống khó khăn tại giáo phận, trong 13 năm giữ vai trò lãnh đạo giáo phận Wheeling-Charleston (tên gọi chính thức của giáo phận West Virginia), ông Bransfield thực hiện tổng cộng 150 chuyến đi bằng máy bay riêng và 200 chuyến đi bằng limousine. Giám mục này cũng lưu lại tại những khách sạn cao cấp ở Washington, Rome, Paris, London và vùng Caribbean.

Năm ngoái, Bransfield tạm trú 1 tuần tại căn penthouse của khách sạn Colony Palm Beach nổi tiếng ở Florida, với hóa đơn phòng lên tới 9.336 USD. Ông cũng thuê tài xế riêng đưa đón khi ông đến Washington, với giá 1.383 USD một ngày. Bransfield cũng tiêu tốn 12.386 USD cho máy bay riêng chở ông từ Jersey Shore đến Washington để gặp đại sứ Vatican.

Giám mục Bransfield bị cấm cử hành các nhiệm vụ tòa thánh vào tháng 7 vừa qua sau khi điều tra nội bộ từ Vatican phát hiện ông có liên quan đến những hành vi tài chính thiếu trách nhiệm bên cạnh việc quấy rối tình dục các linh mục trẻ, điều mà Bransfield phủ nhận. Washington Post có trong tay bản báo cáo điều tra và đã công bố những phát hiện chính, trong đó có việc giám mục Bransfield tiêu số tiền 2,4 triệu USD của giáo phận để ăn ở đi lại và tặng số tiền mặt lên tới 350.000 USD (cũng của giáo phận Wheeling-Charleston) cho các linh mục và hồng y khác.

Cựu giám mục 76 tuổi đã dựa vào nguồn thu khổng lồ của giáo phận mà rất ít giáo dân biết tới, đó là từ mảnh đất đầy dầu ở Texas được hiến tặng cho giáo phận cách đây hơn 1 thế kỷ. Báo cáo điều tra cho thấy Bransfield nói về tiền của giáo phận như là tiền của mình và chi tiêu không hề hạn chế.

“Tôi sở hữu cái này”, ông Bransfield được cho là đã nói như vậy rất nhiều lần.

Sự giàu có bất thường của giáo phận West Virginia có nguồn gốc từ cuộc gặp mặt tình cờ trên một chuyến tàu xuyên Đại Tây Dương cuối thế kỷ 19. Giám mục Wheeling khi đó kết bạn với một phụ nữ New York sở hữu khối tài sản thừa kế kếch xù. Khi mất vào năm 1904, bà Sara Catherine Aloysia Tracy hiến tặng phần lớn khối bất động sản của mình cho giáo phận, bao gồm cả một mảnh đất rộng lớn ở bang Texas. Trên mảnh đất này 30 năm sau đó, người ta phát hiện ra dầu.

Quyền khai thác khoáng sản tạo ra doanh thu hàng năm gần 15 triệu USD trong những năm gần đây và giúp tạo thành một quỹ có giá trị 230 triệu USD, theo các hồ sơ tài chính. Điều này dẫn đến việc ở West Virginia, giáo phận là bên hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các giáo xứ, không giống với những nơi khác khi giáo xứ là bên cung cấp kinh phí cho giáo phận.

Giám mục Bransfield không có hành động nào để khiến công chúng biết nhiều hơn đến khoản thu nhập kếch xù này, nhưng giáo phận dựa vào nó để trả cho chi phí đi lại và các khoản chi tiêu cá nhân khác của ông.

Trong 13 năm đứng đầu giáo phận West Virginia, Bransfield tiêu 4,6 triệu USD để sửa lại dinh cư của ông ở giáo phận, 140.000 USD tại các nhà hàng hạng sang, 62.000 USD để mua trang sức và hàng nghìn USD cho những chai rượu mạnh.

Vào năm cuối cùng với tư cách giám mục West Virginia, việc sử dụng máy bay riêng và xe limousine đã trở thành thói quen hàng ngày của Bransfield. Trong khi đó, giáo phận đã cắt tài trợ cho hàng chục giáo xứ và các trường dòng.

Ngày 16/9/2017, trong khi các con chiên đi bằng xe buýt để đến dự thánh lễ ở Đền thánh Quốc gia ở Washington, Bransfield bước lên một chiếc Learjet 11 chỗ.

Khi giám mục đặt chân đến sân bay quốc tế Dulles, chiếc limousine hạng sang đã chờ ngoài sảnh. Chiếc xe đón Bransfield đến Đền thánh Quốc gia và đưa ông trở lại sân bay vài giờ sau đó.

Cũng trong năm cuối cùng này, Bransfield sử dụng máy bay riêng 19 lần, với chi phí 142.000 USD. Trong 13 năm làm việc ở West Virginia, giám mục Bransfield đã tiêu gần 1 triệu USD chỉ dành riêng cho việc di chuyển bằng máy bay riêng.

Việc giám mục West Virginia sử dụng máy bay riêng không phải là điều xa lạ với các quan chức Vatican. Đại sứ Vatican ở Washington, Christophe Pierre và người tiền nhiệm linh mục Carlo Maria Vigano, đều có những chuyến bay bằng máy bay riêng được chi trả bởi giáo phận Wheeling-Charleston.

Giám mục Bransfield cũng thường có các chuyến đi du lịch xa hoa ở nước ngoài. Trong nhiệm kỳ của mình, ông đã tới Paris, London, Geneva, thường bay hạng thương gia và ở lại tại những khách sạn nổi tiếng. Đôi khi, những linh mục trẻ được yêu cầu tháp tùng giám mục trong những chuyến đi này.

Theo báo cáo điều tra của nhà thờ, cuối tháng 10/2017, Bransfield yêu cầu một linh mục ở độ tuổi 20 đi cùng ông trong chuyến đi tới Rome. Linh mục này lưỡng lự đồng ý và kể lại rằng Bransfield từng vỗ vào mông anh trong một bữa tiệc mùa hè.

Trong chuyến đi này đến Castel Gandolfo, khu nghỉ dưỡng dành cho giáo hoàng và các quan chức Vatican ở phía nam của Rome, giám mục Bransfield tiếp tục vỗ mông linh mục trẻ một lần nữa, theo báo cáo điều tra.

Giám mục Bransfield phủ nhận việc có các hành động không phù hợp với linh mục và chủng sinh.

Vài tuần sau khi trở lại West Virginia, Bransfield tiếp tục đặt máy bay riêng đến Washington để tham dự cuộc gặp của các lãnh đạo quỹ Giáo hoàng – tổ chức phi lợi nhuận của Vatican có trụ sở tại Philadelphia, vốn được thành lập bởi Hồng y Theodore McCarrick, người đã bị Giáo hoàng Francis cho hoàn tục vì có hành vi lạm dụng tình dục các linh mục trẻ.

Với tư cách là chủ tịch của quỹ này, Bransfield giúp quản lý số tài sản trị giá 225 triệu USD, vốn được quyên góp bởi các tín đồ Công giáo giàu có. Giám mục sử dụng máy bay riêng và limousine được chi trả bởi giáo phận West Virginia để đi tới những cuộc gặp với các tín đồ giàu có này.

Bransfield tới làm việc tại giáo phận West Virginia vào năm 2005. Ông này được biết đến là người ưa thích lối sống xa hoa. Các nhà điều tra cho biết “danh tiếng về một bầu không khí lễ hội gắn liền với cái tên Bransfield khi ông này còn làm việc ở Washington”.

Trong cuộc phỏng vấn với Washington Post, giám mục Bransfield cho biết ông không có cơ hội mua sắm nhiều ở West Virginia. “Ở West Virginia, tôi không có cơ hội để sống cuộc sống tôi từng có ở Washington”, giám mục cho biết.

Do được xếp vào loại tổ chức từ thiện không phải đóng thuế, các nhà thờ bị cấm chi trả cho các chi tiêu xa hoa để phục vụ mục đích cá nhân.

Thế nhưng khi đến Palm Beach, Florida, giám mục Bransfield đã nghỉ lại một tuần tại khách sạn Colony, một trong những khách sạn sang trọng nhất khu vực. Các tổng thống Mỹ như Bill Clinton, George H. W. Bush và George W. Bush cùng thành viên hoàng gia Anh thường xuyên lưu trú tại khách sạn này.

Trong nhiều năm, hóa đơn của giám mục Bransfield tại khách sạn Colony đã lên tới 50.000 USD, và cũng như nhiều khoản chi tiêu xa hoa khác, số tiền này được trả bởi giáo phận West Virginia.

Chia sẻ với Washington Post, Bransfield mô tả khách sạn Colony là “một nơi rất sang trọng”, thuận tiện để tới mua sắm ở khu Palm Beach nổi tiếng. Tuy nhiên ông cho biết việc lưu lại khách sạn này là sai lầm của các cấp dưới.

“Điều này chỉ xảy ra một lần, tôi đã chắc chắn là điều đó không được lặp lại”, giám mục nói.

Tháng 4/2018, khi đến Rome để có cuộc gặp với các nhà hảo tâm đóng góp cho quỹ Giáo hoàng, Bransfield cũng tranh thủ tới nghỉ dưỡng ở làng Positano, thuộc bờ biển Amalfi của Italy.

“Tôi đã làm việc rất chăm chỉ. Và tôi nghỉ ngơi trong vài ba ngày. Điều này hoàn toàn là chuyện cá nhân”, Bransfield cho biết.

Lần này, giám mục Bransfield ở lại tại khách sạn Le Sirenuse, được coi như là một trong những khách sạn sang trọng nhất châu Âu, với hóa đơn lên tới 3.333 USD.

“Điều này tệ hơn rất nhiều so với những gì mà chúng tôi tưởng tượng. Nó là một sự sai trái sâu sắc về mặt đạo đức”, ông Michael Iafrate, một nhà hoạt động nhà thờ tại bang West Virginia, cho biết khi được hỏi về bản báo cáo mà Washington Post có trong tay.

Các quan chức Công giáo ở Mỹ và Vatican bắt đầu nhận được thông báo về những hành vi đáng quan ngại của giám mục Bransfield từ năm 2012. Trong các lá thư và email, giáo dân cho rằng Bransfield đang lạm dụng quyền lực của ông và phung phí tiền vào những thứ xa xỉ như đầu bếp cá nhân, tài xế riêng, những chuyến du lịch xa xỉ ở nước ngoài và hàng triệu USD để cải tạo nơi ở của ông tại giáo phận.

"Tôi cầu xin mọi người hãy xem xết vấn đề này", bà Linda Abrahamian, giáo dân từ Martinsburg, West Virginia, viết như vậy trong bức thư gửi tới đại sứ Vatican tại Mỹ vào năm 2013.

Bốn quan chức cấp cao của giáo hội Mỹ và Vatican, những người nhận các bức thư tố cáo này, cũng từng nhận các phần quà là séc tiền mặt của giám mục Bransfield.

Tuy nhiên vẫn không có gì xảy ra với Bransfield cho đến tận năm 2018, khi chính các linh mục cấp dưới và phụ tá thân cận của giám mục lên tiếng về vấn đề này. Hai linh mục trẻ từng đi cùng giám mục Bransfield trong các chuyến đi nước ngoài đã đến gặp Tổng giám mục Baltimore William Lori, và cáo buộc Bransfield có hành vi quấy rối tình dục họ (Giáo phận Wheeling-Charleston nằm dưới sự quản lý của Tổng giáo phận Baltimore).

Cùng với đó, một trong những phụ tá thân cận nhất của Bransfield, đức ông Kevin Quirk, cũng viết thư gửi tới Tổng giám mục Lori tố cáo các hành vi sai trái về tình dục và tài chính trong nhiều năm của giám mục West Virginia. Trong bức thư này có cả cáo buộc Bransfield tìm cách "mua ảnh hưởng" của các lãnh đạo Công giáo cao cấp bằng cách tặng hàng trăm nghìn USD tiền mặt cho những người này.

"Theo ý kiến của riêng tôi, Ngài ấy (Bransfield) sử dụng những phần quà bằng tiền mặt, như đã nói ở trên, cho các quan chức cấp cao của giáo hội và quà tặng cho các cấp dưới để mua lấy sức ảnh hưởng từ các quan chức, và sự nghe lời hoặc lòng trung thành từ các cấp dưới", ông Quirk viết trong bức thư.

Vào thời điểm ngày 8/8 năm ngoái, khi bức thư của linh mục Quirk được gửi đi. Giám mục Bransfield đang trong kỳ nghỉ hè thường niên của mình tại Jersey Shore, khu vực nghỉ dưỡng nổi tiếng bên bờ biển của bang New Jersey. Bransfield thường nghỉ lại ở đây trong một tháng cùng gia đình và bạn bè, và các chi phí thường được trả bởi giáo phận Wheeling-Charleston.

Đến ngày 25/8, Bransfield được triệu tập đến Khâm sứ Tòa thánh (có thể hiểu là đại sứ quán Vatican) ở Washington. Thay vì di chuyển bằng xe hơi trong 4 tiếng từ Jersey đến thủ đô, giám mục đặt một máy bay riêng từ Atlantic City, và khi đặt chân xuống Washington, Bransfield tiếp tục thuê một chiếc limousine để đưa ông đến Khâm sứ Tòa thánh.

Trả lờiWashington Post, cựu giám mục cho biết đó là lần đầu tiên ông biết tin mình đang bị điều tra và phải rời khỏi mục vụ.

"Đó là ngày tệ nhất đời tôi", Bransfield nói. Sau đó, linh mục quay trở lại sân bay, lên máy bay riêng trở về Jersey Shore.

Vào ngày 13/9, đại sứ Vatican tại Mỹ Christophe Pierre tuyên bố giám mục Bransfield đã từ chức. Cùng ngày, Tổng giáo phận Baltimore thông báo cho biết Giáo hoàng Francis đã chỉ đạo Tổng giám mục Lori điều tra các cáo buộc lạm dụng tình dục đối với ông Bransfield.

Cuộc điều tra nội bộ của tòa thành hoàn thành hồi tháng 2 năm nay, kết luận rằng 3 trong số những phụ tá hàng đầu của Bransfield đã tạo điều kiện để giám mục chi tiêu xa hoa. Sau khi Washington Post công bố các phát hiện vào tháng 6, giáo phận Wheeling-Charleston tuyên bố 3 người này đã từ chức, và họ cũng không đáp lại các yêu cầu được phỏng vấn.

Giám mục Bransfield có thể sẽ phải đối mặt với hậu quả về mặt tài chính vì những hành vi của ông. Giáo hoàng Francis nói rằng cá nhân cựu giám mục West Virginia sẽ phải “bồi thường” và giáo phận cũng cho biết họ có thể tìm cách truy thu lại số tiền mà ông Bransfield đã chi tiêu một cách không hợp lý.

Trong một thông báo, giáo phận Wheeling-Charleston cho biết người kế nhiệm ông Bransfield là giám mục Mark Brennan đã tiến hành kiểm toán nội bộ để “xác minh xem có hoặc bao nhiêu trong số những chi phí của Bransfield là liên quan đến công việc của nhà thờ”.

“Nếu giám mục Bransfield không hợp tác, giám mục Brennan đã cho biết sẽ đơn phương thực thi quyền hành của ngài để phục hồi những khoản tiền mà chúng tôi xác định được sử dụng chủ yếu cho mục đích cá nhân”, giáo phận cho biết.