Cựu danh thủ Vũ Mạnh Hải.

Vừa thi đá bóng vừa tránh bom

"Tôi vào Thể Công năm 15 tuổi. Ngày đó thi tuyển trên khắp miền Bắc, với một số địa phương trọng điểm như Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Nghệ An, Thanh Hóa… Hồi xưa người ta mê danh tiếng Thể Công lắm, cầu thủ trẻ sau khi được chọn lọc ở các tỉnh thì đưa về Thể Công thi tuyển.

Quá trình này cũng phải mất từ 1 tuần đến nửa tháng, với việc sinh hoạt, tập luyện, thi đấu, kiểm tra các kĩ năng. Tính ra với quy mô toàn miền Bắc như thế, tỉ lệ chọi cũng phải vào cỡ 1/500", ông Vũ Mạnh Hải mở đầu câu chuyện.

Ông kể: ''Lúc thi tuyển vào Thể Công thời gian đó, vừa phải đá bóng, vừa phải tránh máy bay nữa. Chiến tranh mà!"

"Vòng thi cuối cùng diễn ra ở trường Sỹ quan lục quân đóng ở Sơn Tây bây giờ. Sau nhiều vòng tuyển, từ số lượng lớn ban đầu rút gọn còn 300 người, rồi rút tiếp xuống 100 khi đến vòng cuối này, chia làm 3 đội Hà Nội, Hải Dương, Hải Phòng. Cả ba đội đá với nhau, HLV ở ngoài quan sát đánh giá. 

Có điều ngày xin vào Thể Công, mẹ tôi không muốn cho đi. Hồi đó người ta không biết đá bóng rồi sau này sẽ thế nào, mẹ tôi ở nhà cũng nghĩ theo cái nghiệp bóng đá này cũng chẳng có tương lai. Thực tình không ai muốn cho con theo cái nghề này cả", ông Hải kể về những khó khăn trước khi đầu quân cho đội bóng quân đội.

Thậm chí, ông cũng cho biết, mẹ ông thời đó còn bảo nếu đá bóng gãy chân thì làm thế nào và bắt ông đi học: ''Tôi vẫn nhớ mãi câu mẹ hỏi mình ngày đó. Nhưng bản tính mình mê bóng đá quá rồi nên cuối cùng mẹ cũng đành phải chịu".

Cũng từ quyết định đó, bóng đá Việt Nam đã xuất hiện thêm một nhân tài.

Chuyến đi Triều Tiên bão lửa và kỷ nguyên thống trị bóng đá Việt 

"Tôi nhập ngũ năm 1965, được huấn luyện kĩ thuật cơ bản, đến tháng 11/1967 bắt đầu sang Triều Tiên tập huấn và đúng 1 năm sau thì trở về. Điều đó cũng phù hợp với kế hoạch huấn luyện vì đến năm thứ 3 thì cầu thủ phải được thi đấu cọ xát nhiều.

Kế hoạch đi Triều Tiên tập huấn được lãnh đạo của đoàn liên hệ để đưa chúng tôi sang Triều Tiên tập huấn. Dựa trên quan hệ thân thiết giữa Việt Nam với Triều Tiên thời đó, khi lãnh đạo của đoàn đặt vấn đề là Triều Tiên nhận lời ngay", ông Vũ Mạnh Hải tiết lộ.

Đoàn Thể Công chụp ảnh lưu niệm tại Đại sứ quán Việt Nam tại Triều Tiên những năm 1967.

Theo ông Vũ Mạnh Hải, sở dĩ thời điểm đó, các lãnh đạo chọn Triều Tiên là nơi tập huấn bởi vì Triều Tiên là nước châu Á, có quan hệ rất tốt với Việt Nam và họ vừa lọt vào Tứ kết World Cup 1966.

Triều Tiên nhận lời để các vận động viên Việt Nam tập huấn trong 3 năm và lãnh đạo đã quyết định để 4 đội của Đoàn thể thao quân đội lần lượt sang. Trong đó CLB Thể Công được sang trước và tập huấn ở đó một năm.

"Tháng 11/1967, Đoàn chúng tôi gồm 30 người trong đó có 26 cầu thủ và 4 cán bộ. Trưởng đoàn là bác Ngô Xuân Quýnh, đoàn phó kiêm HLV trưởng là bác Nguyễn Văn Tiền. Chúng tôi đóng giả làm một đội công nhân và được xe tải đón ở làng Đại Từ (thuộc huyện Hoài Đức bây giờ).

Chuyến xe đã đưa chúng tôi đến Bằng Tường (Trung Quốc), tại đây, cả đội lại lên tàu hỏa và đi qua Bắc Kinh rồi đến sông Áp Lục, thị trấn Đan Đông, tỉnh Liêu Ninh (biên giới Trung Quốc - Triều Tiên). Đến đây cả đội tiếp tục đi tàu về Bình Nhưỡng.

Đoàn Thể Công tại tượng đài Thiên lý mã, biểu tượng chiến thắng của Triều Tiên những năm 1967.

Trên đường đi kéo dài hàng nghìn Km từ Bằng Tường ra Áp Lục Giang, đoàn chúng tôi được quân đội Trung Quốc phát cho mỗi người một quyển sách về những câu nói của chủ tịch Mao Trạch Đông trên tàu.

Thời đó, Trung Quốc đang diễn ra cách mạng văn hóa nên rất khó khăn, cuộc sống người dân cũng khổ nhưng so với chúng ta họ vẫn hơn vì đất nước họ đã hòa bình rồi.

Còn tại đất nước Triều Tiên, đời sống nhân dân của họ lúc đó rất tốt. Đất nước thanh bình và người dân rất thân thiện, vui vẻ. Người dân Triều Tiên đón tiếp chúng tôi giống như đón tiếp những người anh em của họ vậy", ông nhớ lại.

Giải bóng đá hữu nghị Việt - Trung - Triều - Mông.

Đến Triều Tiên, ông và đồng đội được đón tiếp và ở chung với tất cả các vận động viên tại Trung tâm thể thao quân đội nên chế độ ăn giống với VĐV của nước bạn.

Tuy vậy, cuộc sống trong những năm tháng đó vẫn rất khó khăn và khắc khổ. "Hồi đấy khổ lắm, nhưng khi vào đến trung tâm được Triều Tiên phát cho từ cái bàn chải đánh răng, kim chỉ… để đảm bảo sinh hoạt hằng ngày khiến anh em hết sức cảm động.

Về điều kiện tập luyện, cán bộ của đoàn đã đặt vấn đề muốn Triều Tiên giúp về chuyên môn tập luyện giống như kiểu của họ nhưng không được chấp nhận. Triều Tiên đề nghị đoàn chúng tôi hãy tập theo cách của mình và họ sẽ lo hết yêu cầu. Bên cạnh đó, Triều Tiên cũng bố trí cho chúng tôi các trận để thi đấu, những vấn đề chuyên môn mình cần họ đều đáp ứng đầy đủ hết

Trong những trận giao hữu chúng tôi cũng từng nhiều lần chạm trán với tuyển thủ quốc gia của họ. Đó là những trận gặp đội Quân đội Triều Tiên, Bình Nhưỡng, Công nhân...", ông Vũ Mạnh Hải nói.

Về chuyên môn, thời đó Việt Nam không là gì so với Triều Tiên, họ vừa vào top 8 thế giới còn chúng ta đang lẹt đẹt ở Đông Nam Á. Ở một số giải trước đó như giải Việt – Trung – Triều – Mông thì Việt Nam với Mông Cổ luôn “đội sổ’’.

Lứa cầu thủ Thể Công đi tập huấn tại CHDCND Triều Tiên năm 1967 đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người hâm mộ với lối chơi hào hoa, đẹp mắt.

Bên cạnh đó, một số giải quốc tế khác thì Triều Tiên luôn được đánh giá rất mạnh. Về thể lực, Triều Tiên chơi ngang ngửa với các đội châu Âu. Lối đá cùa họ rất tiên tiến và hiện đại. Đây là những điều khi Thể Công sang tập là nhìn thấy ngay.

"Khi xưa, chúng tôi cứ nói vui rằng: “Triều Tiên ăn Sâm chạy suốt ngày”, có nghĩa là riêng thể lực mình không theo được họ. Họ đá kinh khủng lắm, hồi đầu chúng tôi không thể chạy nổi với họ trong sân chỉ chạy được 45- 60 phút là hết hơi.

Sau quá trình tập luyện chúng tôi dần tiến bộ. Về thể lực, chúng tôi rất khỏe và tạo ra lối chơi ít chạm và đá rất nhanh. Trước khi sang Triều Tiên, chúng tôi hay đá tập với các anh đội 1, thua ít nhất là 5 quả nhưng 1 năm sau tập huấn về các anh thua hết. Thậm chí, cùng lắm chỉ hòa thôi.

Đến khi đội Thể Công về nước, trở thành đội bóng mạnh nhất Việt Nam trong suốt nhiều năm sau đó. Thể Công đánh đâu thắng đó, và thường áp đảo về thể lực và lối chơi, tạo ra hiệu ứng giống như lứa U19 HAGL vài năm trước.

Cũng nhờ năm đó mà Thể Công có một lứa cầu thủ rất tốt và đồng đều. Hầu hết các cầu thủ của Thể Công đều khoác áo ĐTQG và sau đó trở thành những ngôi sao như bác Nguyễn Trọng Giáp, Bá Đẻn, Vương Tiến Dũng hay Phan Văn Mỵ…

Lúc đó, ĐTQG có 23 người thì Thể Công luôn chiếm 13 người. Trong đó, nếu không có sự ưu ái với các cầu thủ khác thì cả đội hình Thể Công sẽ được chọn. Thường thì khi chúng ta đá với đội nước ngoài, huấn luyện viên vẫn gọi thêm một số cầu thủ ở các đội khác như Công an Hà Nội...".

Còn nữa...!