Mỗi kỳ điều hành giá xăng dầu luôn được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm bởi đây là mặt hàng thiết yếu, giá xăng tăng hay giảm đều tác động đến giá cả các mặt hàng khác. Những kỳ điều hành giá xăng gần đây càng được dư luận quan tâm khi giá xăng dầu thế giới liên tục biến động.

Tại kỳ điều hành gần nhất diễn ra chiều nay 1/6, liên bộ Tài chính – Công Thương quyết định giảm giá xăng dầu.  Theo đó xăng E5 RON92 giảm 269 đồng/lít, trong khi mặt hàng xăng RON95-III cũng giảm 380 đồng/lít. Sau khi điều chỉnh giảm giá xăng E5 RON92 có mức trần mới là 20.219 đồng/lít và xăng RON95-III là 21.219 đồng/lít.

Trong khi đó, dầu diesel 0.05S có giá trần là 17.394 đồng/lít, dầu hỏa là 16.225 đồng/lít và dầu mazút 3.5S là 15.354 đồng/kg.

Đây là lần thứ hai liên tiếp giá xăng giảm sau 3 lần tăng trước đó. Cụ thể, tại kỳ điều hành giá xăng ngày 17/5, xăng E5 RON92 giảm 200 đồng/lít, xăng RON95-III giảm 592 đồng/lít. Ngoài ra, dầu diesel 0,05S giảm 81 đồng/lít; dầu hỏa giảm 203 đồng/lít và dầu mazút 3.5S giảm 466 đồng/kg.

Như vậy từ 17/5-1/6, xăng E5 RON92 giảm 580 đồng/lít, trong khi xăng RON95-III giảm 972 đồng/lít.

Mức giảm này thấp hơn nhiều so với mức tăng giá xăng 3 kỳ điều hành trước đó vào các ngày 2/4; 17/4 và 2/5. Thậm chí mức giảm của cả hai kỳ điều hành 17/5 và 1/6 chưa bằng 1 đợt tăng giá.

Cụ thể, tại kỳ điều hành ngày 2/5, giá xăng E5 RON92 được điều chỉnh tăng 985 đồng/lít; xăng RON95-III tăng 956 đồng/lít; dầu diesel 0.05S tăng 311 đồng/lít; dầu hỏa tăng 363 đồng/lít; dầu mazút 180CST 3.5S tăng 385 đồng/kg.

Tương tự tại kỳ điều hành ngày 17/4, xăng E5RON92 được điều chỉnh tăng 1.115 đồng/lít; xăng RON95-III: tăng 1.202 đồng/lít; dầu diesel 0.05S: tăng 297 đồng/lít; dầu hỏa: tăng 291 đồng/lít; dầu mazut 180CST 3.5S: tăng 407 đồng/kg. 

Còn tại kỳ điều hành ngày 2/4, mỗi lít xăng E5 RON 92 tăng thêm 1.377 đồng, lên mức 18.588 đồng; xăng RON 95 tăng 1.484 đồng/lít, lên mức 20.033 đồng/lít; dầu diesel 0.05S tăng 1.219 đồng/lít lên 17.087 đồng/lít; dầu hỏa tăng 1.086 đồng/lít lên mức 15.971 đồng/lít; dầu mazut 180CST 3.5S tăng 1.127 đồng/kg với giá bán lẻ không cao hơn 15.210 đồng/kg.

Như vậy, hai kỳ điều hành giá xăng gần nhất xăng E5 RON92 chỉ giảm 580 đồng/lít chưa bằng 1/2 mức tăng trong kỳ điều hành ngày 2/4 (tăng 1.377 đồng/lít).

Việc điều hành giá xăng dầu theo công thức “tăng nhiều giảm ít” đang đặt ra cho cơ quan quản lý làm sao để ổn định thị trường, hài hòa lợi ích nhà nước, doanh nghiệp, người tiêu dùng.

Góp ý cho cơ chế điều hành giá xăng dầu, TS Vũ Đình Ánh cho rằng cần xem lại giá xăng dầu trong nước, do hiện nay Việt Nam đã tự chủ sản xuất được 80 - 90% nhu cầu. Nên căn cứ điều chỉnh xăng dầu trong nước không thể hoàn toàn theo giá xăng dầu nhập khẩu nữa.

Thực tế, cách điều hành có độ trễ nên điều bất cập thấy rõ là lần điều chỉnh gần đây nhất, chúng ta tăng mạnh giá xăng dầu trong khi giá xăng dầu thế giới lại đang có xu hướng giảm. 

Ông Nguyễn Tiến Thỏa - nguyên cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính cho rằng theo quy định của nghị định 83/2014, khi giá xăng dầu thế giới tăng cao thì sử dụng công cụ là quỹ bình ổn để giữ ổn định giá. Tuy nhiên, vấn đề là sử dụng quỹ ở mức nào, điều chỉnh cho phù hợp để làm sao cân đối nguồn thu, chi của quỹ đảm bảo tính bền vững.

Bởi theo ông Thỏa, nguyên tắc điều hành xăng dầu của nghị định 83/2014 là vẫn phải tuân theo thị trường và chỉ sử dụng quỹ trong trường hợp bất thường.