Thông tư 126/2020/TT-BCA có hiệu lực từ 15/1/2021 do Bộ Công an ban hành, quy định việc thực hiện dân chủ trong hoạt động điều tra của lực lượng Công an nhân dân.

Điều 54 Luật tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015 quy định những việc điều tra viên, cán bộ điều tra không được làm như tư vấn cho người bị bắt, tạm giữ, bị can, bị cáo, đương sự làm cho việc giải quyết vụ án không đúng quy định; đưa hồ sơ vụ án ra khỏi cơ quan;...

Điều 6 thông tư 126 cũng nhắc lại vấn đề này song bổ sung thêm những quy định mới và chi tiết hơn. Cụ thể, điều tra viên, cán bộ điều tra không được làm những việc sau:

- Tự ý tiếp nhận, giải quyết nguồn tin về tội phạm và đơn thư khiếu nại, tố cáo trái quy định hoặc không được thủ trưởng, phó thủ trưởng cơ quan điều tra phân công; tự ý tiến hành các hoạt động điều tra không theo kế hoạch.

- Thêm, bớt, sửa đổi hoặc làm hư hỏng tài liệu, vật chứng của vụ việc, vụ án hoặc bằng các phương thức khác làm sai lệch nội dung.

- Tiếp người bị buộc tội hay người thân của họ, đương sự hoặc người tham gia tố tụng khác ngoài trụ sở Công an, trừ trường hợp do yêu cầu nghiệp vụ phải được sự đồng ý của thủ trưởng hoặc phó thủ trưởng cơ quan điều tra.

- Ăn uống, nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích khác của người bị buộc tội (là người bị bắt, tạm giữ hoặc bị can, bị cáo) hoặc người thân của họ, đương sự hoặc người tham gia tố tụng khác.

- Lợi dụng danh nghĩa công tác để gặp gỡ, nhờ, sách nhiễu hoặc cầu lợi dưới bất kỳ hình thức nào đối với người bị buộc tội, đương sự và các cơ quan có liên quan.

- Bức cung, mớm cung hoặc dùng nhục hình dưới bất kỳ hình thức nào.

- Tiết lộ bí mật, thông tin, tài liệu vụ án, vụ việc đang được điều tra, xác minh khi chưa được phép công khai với người không có trách nhiệm. Trường hợp cần cung cấp thông tin phải báo cáo và được sự đồng ý bằng văn bản của Thủ trưởng, phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra.

- Cho người đang bị tạm giữ, tạm giam sử dụng điện thoại hoặc các phương tiện thông tin khác để liên lạc, trao đổi với người khác.

- Gây phiền hà để người tham gia tố tụng hoặc công dân phải chờ đợi, đi lại nhiều lần.

Về trách nhiệm bảo đảm thực hiện dân chủ trong hoạt động điều tra, từ ngày thông tư có hiệu lực, cán bộ điều tra phải giải thích cho người tham gia tố tụng biết quyền, nghĩa vụ của họ và ghi vào biên bản. Khi giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt người, cán bộ làm nhiệm vụ phải thông báo cho gia đình họ, chính quyền địa phương hoặc cơ quan người đó làm việc được biết. Nếu việc thông báo cản trở việc truy bắt thì được tạm thời ngừng việc thông báo nhưng sau khi cản trở không còn phải thông báo ngay.