Ngày 7/12, ông Vũ Hồng Phương, Quyền Tổng giám đốc Ban quản lý dự án đường sắt (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết, các đoàn tàu Cát Linh - Hà Đông sẽ được vận hành thử từ 5h đến 23h. Giờ bình thường 6 đoàn sẽ chạy, giờ cao điểm 9 đoàn chạy theo hai hướng từ đầu đến cuối tuyến.

Toàn bộ 13 đoàn tàu của dự án đều chạy thử, xuất phát từ điểm đầu là ga Yên Nghĩa (quận Hà Đông) đi hơn 13 km trên cao tới Cát Linh (quận Đống Đa). Tốc độ chạy tàu trung bình 35 km/h (thiết kế 80 km/h), thời gian đi từ ga đầu đến ga cuối hết 30 phút. Mỗi đoàn tàu có 4 toa, sức chở hơn 900 người.

Các đoàn tàu chạy với tần suất đến ga 6-7 phút/chuyến, giờ cao điểm có thể 2-3 phút/chuyến. Tại mỗi ga, tàu sẽ dừng khoảng 30 giây để hành khách lên xuống.

Đoàn tàu sẽ vận hành theo đúng biểu đồ chạy tàu để tổng thầu, tư vấn Pháp đánh giá, kiểm chứng mức độ an toàn, chính xác của hệ thống.

Trước khi vận hành thử hệ thống, tổng thầu dự án sẽ chạy thử đoàn tàu 8 ngày để kiểm tra, nghiệm thu các hạng mục chuyên biệt. Cụ thể, 3 ngày đầu dành kiểm tra hạng mục chạy tàu; giãn cách 2-3 phút/chuyến và kết hợp diễn tập xử lý các sự cố. Trong 5 ngày tiếp theo, 6 đoàn tàu được chạy thử từ 8h đến 18h, từ đầu đến cuối ga ở cả hai hướng tuyến.

Hệ thống được vận hành theo cơ chế điều khiển tập trung, tự động từ Trung tâm Điều hành OCC đặt tại Depot Hà Đông. Thông tin, tín hiệu trên tuyến tự động truyền về trung tâm điều hành. Tàu được điều khiển bằng hệ thống bán tự động, lái tàu sẽ tăng giảm tốc độ qua các nút bấm, cần gạt trong khoang lái.

Về nhân sự vận hành tàu, ông Vũ Hồng Trường, Tổng giám đốc Metro Hà Nội, cho biết từ ngày 4/11 đến 10/12, toàn bộ lao động người Việt vận hành tuyến Cát Linh - Hà Đông thực hành, diễn tập các tình huống trên tuyến, do chuyên gia của Tổng thầu Trung Quốc kiểm tra, sát hạch.

Các nhân viên được đào tạo cho dự án đến nay đã sẵn sàng cho công tác vận hành thử, trong đó các lái tàu có thể độc lập điều khiển tàu, không cần sự kèm cặp trực tiếp của chuyên gia đào tạo thực hành.

Căn cứ kết quả vận hành thử, trong quý I/2021, Liên danh tư vấn độc lập Pháp dự kiến cấp chứng chỉ an toàn hệ thống cho dự án, sau đó Bộ Giao thông Vận tải (chủ đầu tư) sẽ nghiệm thu công trình và bàn giao cho Hà Nội quản lý, vận hành.

Việc phát triển tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông nhằm đáp ứng các tiêu chí trên, với tổng mức đầu tư hơn 8.700 tỉ đồng (tương đương 552 triệu USD), được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt đầu tư vào tháng 10.2008. Dự án được thực hiện theo hình thức hợp đồng EPC với Tổng thầu là Công ty Hữu hạn Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc. Trong quá trình triển khai, thực hiện dự án đội vốn lên hơn 18.000 tỉ đồng (tương đương 868,04 triệu USD), trong đó vốn vay của Trung Quốc là 669,62 triệu USD và 198,42 triệu USD vốn đối ứng Việt Nam. Nhưng sau hơn 10 năm thi công, đến nay tuyến đường này vẫn chưa được bàn giao để đưa vào khai thác thương mại.

Tại lễ Tổng kết công tác năm 2019 và triển khai kế hoạch năm 2020 của Bộ Giao thông Vận tải ngày 2/1/2020, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải phối hợp thành phố Hà Nội tập trung tháo gỡ vướng mắc tại tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông vì hiện chỉ còn vướng thủ tục nhỏ, cơ bản là trách nhiệm và thẩm quyền của bộ nên sớm giải quyết để đưa vào khai thác thương mại phục vụ người dân. Trước đó, vào tháng 9/2019 trong chuyến thị sát tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông, Phó Thủ tướng đã yêu cầu tổng thầu Trung Quốc và yêu cầu Bộ trưởng Giao thông Vận tải trong năm 2019 phải đưa vào khai thác thương mại. Nhưng đến thời điểm đầu năm 2020 này vẫn chưa thực hiện được. Nguyên nhân chính do chưa hạng mục nào được nghiệm thu.

Theo Chủ tịch, Tổng Giám đốc Hanoi Metro Vũ Hồng Trường, hiện 681 nhân viên làm việc tại tuyến Cát Linh - Hà Đông đang phải nghỉ chờ việc và hiện đời sống rất khó khăn. Được biết, để duy trì hoạt động của toàn tuyến mỗi ngày rất lớn và đoàn tàu chạy thử thấp nhất là 5.000km, có đoàn chạy đến 10.000km đã vượt tiêu chuẩn chạy thử. Trong đó tiền điện mỗi ngày khoảng 100 triệu đồng, nếu cắt điện không duy trì hệ thống cũng sẽ dẫn đến hỏng hóc thiết bị và tổn thất sẽ lớn. Theo tính toán, mỗi ngày, chi phí cho dự án khoảng 80.000USD.