Đổi trạm thu giá về tên trạm thu phí: Ai ban đầu bảo thủ, ai chịu trách nhiệm với ‘tối kiến’?

Mới đây, Tổng cục Đường bộ Việt Nam lại kiến nghị Bộ GTVT cho đổi tên “trạm thu giá” dịch vụ sử dụng đường bộ thành “trạm thu phí”, tên gọi như trước đây.

Lý do trở lại tên trạm thu phí được Tổng cục Đường bộ giải thích là để thống nhất tên gọi phù hợp, đơn giản, dễ hiểu, được người dân và doanh nghiệp chấp nhận…

Thế nhưng người dân và dư luận hẳn không quên việc tại Quốc Hội cũng như trả lời báo chí, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể từng nhất mực “cự cãi” để bảo vệ với tên gọi trạm thu giá này.

Cụ thể: Trả lời báo chí bên hành lang quốc hội chiều 22/5, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể nói: “BOT là sản phẩm của doanh nghiệp, sản phẩm đó do doanh nghiệp ấn định giá. Còn phí là mang tính Nhà nước, do quy định nghị định thôi”.

Theo người đứng đầu Bộ GTVT, việc điều chỉnh phí cần sự cho phép của HĐND, Quốc hội, còn giá là dịch vụ cung cấp của doanh nghiệp nên có thể điều chỉnh cho hợp lý tùy theo tình hình.

“Từ khi chuyển sang giá, chúng ta mới giảm giá cho cân đối tài chính, còn để thông qua các bộ thì rất chậm…”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói thêm.

Như vậy, việc đổi tên “trạm thu phí thành trạm thu giá” đã bất thành, nhưng câu hỏi được dư luận đặt ra là việc “vòng vo đổi tên” ấy trách nhiệm thuộc về ai? Trong khi ngành giao thông còn rất nhiều việc cần làm, cần lo như đảm bảo an toàn giao thông đường sắt để hạn chế những tai nạn thường xuyên như vừa qua, chẳng hạn…

Trao đổi với PV về việc đổi tên vòng vo của Bộ GTVT, tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy – Nguyên Giám đốc NXB Giao thông bày tỏ: “Rõ ràng cái tên trạm thu giá là không phù hợp, không được người dân và dư luận chấp nhận, không chuẩn xác nên đã được Chính Phủ, Quốc Hội yêu cầu trả lại tên trạm thu phí và đến nay thì Bộ GTVT lại đề xuất quay lại tên này”.

“Từ sự việc trên cho thấy họ  đã lãng phí thời gian tiền của vào những chuyện vô ích, trong khi có rất nhiều chuyện phải làm đó là làm sao để hạn chế tai nạn đường sắt, làm sao cho những con đường được tốt hơn…”, vị chuyên gia giao thông bày tỏ.

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Thủy cũng đặt ra câu hỏi về trách nhiệm với ngành giao thông khi ban đầu ra sức bảo vệ “tối kiến” trạm thu giá. “Ban đầu họ còn ra sức bảo vệ tên gọi đó, vậy nay quay lại tên gọi trạm thu phí thì ai chịu trách nhiệm cho “tối  kiến” trạm thu giá?”, ông Thủy đặt câu hỏi.

Tiến sĩ Thủy cho rằng, dù là thu giá hay thu phí nhưng điều quan trọng mà người dân quan tâm nhất đó chính là giá cả. “Phải thu hợp lý đừng làm ảnh hưởng đến đời sống người dân điều đó mới quan trọng, mới được người dân ủng hộ”, vị chuyên gia kết luận.

Theo đề xuất của Tổng Cục Đường bộ, các tên gọi sau sẽ được thay thế cho tên “trạm thu giá”: Trạm thu phí sử dụng đường bộ km (lý trình) quốc lộ (tên quốc lộ); trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ cầu (tên cầu) km (lý trình) quốc lộ (tên quốc lộ); Trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ hầm (tên hầm) km (lý trình) quốc lộ (tên quốc lộ).

Theo Tổng cục Đường bộ, tên gọi "trạm thu phí" đã được sử dụng từ khi có cơ chế thu phí sử dụng đường bộ, phù hợp với quy định tại điều 51, Luật giao thông đường bộ năm 2008 quy định: trạm thu phí là nơi thực hiện việc thu phí phương tiện tham gia giao thông đường bộ, được xây dựng theo quy hoạch hoặc dự án đầu tư được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt; phù hợp với thói quen của người tham gia giao thông, được xã hội chấp thuận.

Tổng cục Đường bộ cũng lý giải tên gọi "trạm thu phí" ở đây được hiểu là nơi thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ các dự án đầu tư xây dựng đường bộ để kinh doanh được điều hành theo Luật giá.

Trước đó, tại phiên chất vấn trong kỳ họp Quốc hội ngày 4/6, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết "tiếp thu ý kiến của dư luận xã hội, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chúng tôi sẽ nghiên cứu chỉnh sửa tên trạm thu phí thành một tên khác phù hợp".

Trước ý kiến này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nói: "không việc gì phải nghiên cứu hay trình gì nữa, cứ đưa về tên cũ trạm thu phí là ổn", "trạm thu phí" là cái tên rất đúng và quen gọi, không có lý do gì để đổi. Nếu Bộ Giao thông vận tải cứ nghiên cứu rồi trình thì sẽ rất mất thời gian, không cần thiết".