EU từ chối đề xuất Brexit mới, tăng nguy cơ Anh rời EU hỗn loạn ngày 31/10

Thứ sáu, 04/10/2019, 10:47 AM

Các nhà hoạch định chính sách châu Âu cho biết hôm 3/10 rằng đề xuất Brexit mới của Thủ tướng Anh Boris Johnson không khả thi. Điều này làm tăng khả năng Anh rời khỏi Liên minh châu Âu một cách hỗn loạn trong vài tuần tới.

Thủ tướng Boris Johnson phát biểu tại Hạ viện Anh hôm 3/9. Ảnh: REUTERS. Kế hoạch Brexit mới của ông bị EU cho là không khả thi.
Thủ tướng Boris Johnson phát biểu tại Hạ viện Anh hôm 3/9. Ảnh: REUTERS. Kế hoạch Brexit mới của ông bị EU cho là không khả thi.

Các nhà lãnh đạo, chính trị gia và các nhà đàm phán EU (Liên minh châu Âu) nói rõ rằng đề xuất Brexit của Thủ tưởng Anh Boris Bolton sẽ không giành được sự ủng hộ từ 27 quốc gia EU, Washington Post đưa tin.

Các nhà đàm phán Anh có kế hoạch đến thăm Brussels một lần nữa vào hôm nay (4/10). Tuy nhiên, hai bên vẫn còn quá khác biệt trong khi không còn nhiều thời gian để giải quyết sự khác biệt đó.

Ông Johnson thể hiện quyết tâm đưa Anh rời EU vào ngày 31/10 ngay cả khi không có thỏa thuận dù quốc hội Anh đã thông qua luật yêu cầu thủ tướng đề nghị gia hạn thời gian tiến hành Brexit nếu chưa đạt được thỏa thuận với EU.

Kế hoạch mới của ông Johnson được trình bày trước các nhà lãnh đạo EU đang cố gắng giải quyết các vấn đề ở Bắc Ireland - rào cản lớn đối với thỏa thuận Brexit.

Tuy nhiên, kế hoạch của ông bị cho là vượt qua nhiều “lằn ranh đỏ” của EU. Một số nhà hoạch định chính sách đánh giá rằng nó sẽ gây tổn hại cho Liên minh châu Âu hơn là sự bất ổn về kinh tế và chính trị có thể xảy ra khi Anh rời EU không có thỏa thuận hay giai đoạn làm bước đệm cho sự chuyển giao.

“Bảo vệ hòa bình và ổn định trên đảo Ireland, bảo vệ công dân và trật tự pháp lý của EU phải là trọng tâm chính của bất kỳ thỏa thuận nào”, tuyên bố từ ủy ban giám sát Brexit của Nghị viện Châu Âu cho hay.

Nghị viện châu Âu có thể phủ quyết bất kỳ thỏa thuận nào được chấp thuận bởi các nhà lãnh đạo của các quốc gia thành viên EU hay Hội đồng châu Âu.

Sự bất đồng lớn nhất tập trung vào những việc cần làm đối với biên giới giữa Bắc Ireland, nơi sẽ rời Liên minh châu Âu cùng với phần còn lại của Anh và Cộng hòa Ireland, nơi ở lại.

Nhiều nhà lãnh đạo châu Âu dường như đang muốn cho Ireland quyền lựa chọn vì Ireland bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các điều khoản Brexit.

“Có những yếu tố của đề xuất này sẽ không nằm trong bất kỳ thỏa thuận nào”, Phó Thủ tướng Ireland Simon Coveney cho biết hôm 3/10.

Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk  đã nói chuyện với cả hai nhà lãnh đạo của Ireland và Anh hôm 3/10. “Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ Ireland”. Đối với Johnson, ông Tusk viết: “Chúng tôi vẫn cởi mở nhưng vẫn chưa thể đồng thuận”.

Có sự hoài nghi tương tự từ Ủy ban Châu Âu, cơ quan điều hành của Liên minh Châu Âu.

Người phát ngôn của Ủy ban châu Âu Natasha Bertaud cho biết: “Có những điểm có vấn đề trong đề xuất của Vương quốc Anh và cần phải xem xét thêm”.

Kể từ khi Good Friday Agreement năm 1998 chấm dứt hàng thập kỷ bạo lực, người dân và hàng hóa đã có thể đi từ bên này sang bên kia biên giới mà không cần kiểm tra. Liên minh châu Âu luôn cho rằng việc duy trì biên giới này mở và vô hình là rất quan trọng để đảm bảo rằng bạo lực sẽ không bùng phát trở lại.

Nhưng đề xuất của Johnson sẽ dẫn đến một số hình thức kiểm soát hải quan, gây lo lắng cho đảo Ireland.

“Mục tiêu của chúng tôi rất rõ ràng. Chúng tôi không muốn thấy bất kỳ đồn hải quan nào giữa bắc và nam, chúng tôi cũng không muốn thấy bất kỳ thuế quan hay hạn chế nào đối với thương mại giữa Bắc và Nam (hay giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland), Thủ tướng Leo Varadkar của Cộng hòa Ireland cho biết hôm 3/10. “Chúng (các đồn hải quan) đã bị bãi bỏ vào những năm 1990 và chúng tôi không muốn chúng quay lại”, ông nói.

Varadkar nói ông đánh giá cao sự đảm bảo của Johnson rằng sẽ không có cơ sở hạ tầng hải quan mới. Nhưng những sự đảm bảo đó dường như bị mâu thuẫn với đề xuất bằng văn bản của ông Johnson.

Ngoài ra, một vấn đề nữa cũng khiến người châu Âu lo lắng là kiểm soát biên giới lỏng lẻo giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland cũng chính kiểm soát lỏng lẻo giữa Bắc Ireland và EU. Các doanh nghiệp EU lo ngại một bước như vậy có thể khiến họ phải trả giá bằng cách mở cửa cho việc buôn lậu.

“Brexit không phải là một trò chơi hay một quá trình thương lượng. Chúng tôi chưa sẵn sàng làm mọi thứ để có một thỏa thuận", Bộ trưởng Bộ các vấn đề châu Âu của Pháp Amélie de Montchalin nói với đài truyền hình CNews. “Vương quốc Anh không thể trở thành thiên đường tài chính hay nhà xuất khẩu hàng hóa không tôn trọng các quy tắc an toàn và sức khỏe do Liên minh châu Âu thiết lập”, ông nói.

Trong khi đó, triển vọng kế hoạch của Johnson được quốc hội Anh thông qua cũng không chắc chắn. Johnson dường như đã giành được sự hỗ trợ của một số nghị sĩ ủng hộ Brexit cứng rắn  nhưng lại mâu thuẫn với nhiều nghị sĩ đối lập mà ông cũng cần sự hỗ trợ.

Nhà lãnh đạo Đảng Lao động Jeremy Corbyn đã lên án chính phủ của ông Johnson vì đã tìm kiếm một Brexit mà ông cho rằng sẽ phá vỡ nền kinh tế nước Anh.