EU và Việt Nam sẽ thành 'anh em chung chiến hào' với thỏa thuận FPA?

Thứ sáu, 02/08/2019, 10:17 AM

Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam dự kiến kí thỏa thuận FPA ngày 5/8, mở đường cho hợp tác chiến lược mạnh mẽ, bao gồm cả ở Biển Đông, Asia Times cho hay.

Một chiến sĩ Việt Nam đang đứng canh, bảo vệ tổ quốc.
Một chiến sĩ Việt Nam đang đứng canh, bảo vệ tổ quốc.

Ngày 5/8, Giám đốc chính sách đối ngoại của EU Federica Mogherini sẽ sang Việt Nam kí thỏa thuận FPA - một thỏa thuận hợp tác quốc phòng. Việt Nam là quốc gia Đông Nam Á đầu tiên kí FPA với EU.

Theo Asia Times, đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy EU đang cố gắng xây dựng mối quan hệ quốc phòng chặt chẽ hơn với khu vực và đặc biệt là Việt Nam trong bối cảnh Trung Quốc đang hung hăng khẳng định yêu sách phi lý ở Biển Đông.

Sau khi tham gia Diễn đàn Khu vực của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Hội nghị Bộ trưởng EU - ASEAN tại Bangkok từ ngày 1 đến 2/8, bà Mogherini cho biết sẽ tới Hà Nội để ký với Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch “một thỏa thuận về sự tham gia của Việt Nam vào các nhiệm vụ quân sự và dân sự của Châu Âu”.

“Tôi hy vọng (Việt Nam) sẽ là đối tác đầu tiên trong số nhiều người bạn của chúng tôi ở ASEAN, bởi vì các sứ mệnh của chúng tôi không chỉ phục vụ lợi ích của châu Âu, mà còn phục vụ lợi ích hòa bình và an ninh trên toàn cầu”, bà nói.

Thỏa thuận FPA là gì?

Một sĩ quan quân đội cầm cờ Liên minh châu Âu.
Một sĩ quan quân đội cầm cờ Liên minh châu Âu.

Thỏa thuận FPA (Framework Participation Agreement) cho phép một quốc gia đối tác đóng góp cho các hoạt động và nhiệm vụ theo Chính sách An ninh và Quốc phòng chung của EU, một chiến lược phối hợp các chính sách quốc phòng và tình báo của EU.

Theo Asia Times xác nhận với các nguồn tin của EU, FPA sẽ khiến Việt Nam trở thành một phần của hoạt động quản lý khủng hoảng của EU. Asia Times còn cho rằng, với FPA, Việt Nam và EU sẽ thành "anh em chung chiến hào".

Người phát ngôn EU nhận định thỏa thuận FPA xác nhận cam kết chung của EU và Việt Nam về những đóng góp cho hòa bình và an ninh trong khu vực của họ và thế giới rộng lớn hơn, cũng như bảo vệ trật tự đa phương dựa trên các quy tắc. Điều này có nghĩa là bao gồm cả Biển Đông.

“Thỏa thuận FPA sẽ cho phép Việt Nam tham gia tích cực vào các hoạt động quản lý khủng hoảng do EU dẫn đầu. Các hoạt động này đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ hòa bình, ngăn ngừa xung đột và tăng cường an ninh quốc tế trong khu vực gần EU và hơn thế nữa”, người phát ngôn này nói thêm.

Việt Nam là quốc gia châu Á – Thái Bình Dương thứ tư kí FPA với EU sau Australia, New Zealand và Hàn Quốc. Thỏa thuận FPA được kí kết khi mối quan hệ của EU với Việt Nam đang khởi sắc cả về thương mại và an ninh.

Ý nghĩa của thỏa thuận FPA

Cùng với Hiệp định thương mại tự do (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư (IPA) giữa EU và Việt Nam mới được ký kết, FPA được cho là một bước tiến đặc biệt quan trọng.

Như đã đề cập ở trên, FPA cho phép quốc gia đối tác tham gia vào các chiến dịch xử lý khủng hoảng, ngăn chặn xung đột, gìn giữ hoà bình quốc tế dưới danh nghĩa Lực lượng An ninh Chung của châu Âu và có đầy đủ các quyền theo Chính sách Quốc phòng của EU trong cơ chế về phòng thủ và tình báo.

Trước đó, hôm 30/6, hai bên đã ký một hiệp định thương mại tự do (FTA) sau gần 4 năm đàm phán. Đây là thỏa thuận thương mại thứ hai của EU với một quốc gia Đông Nam Á, sau Singapore. Ủy ban châu Âu gọi đó là một thỏa thuận thương mại tự do tham vọng nhất từng được ký kết với một quốc gia đang phát triển.

Giám đốc chính sách đối ngoại của EU Federica Mogherini sẽ tới Việt Nam ngày 5/8 để kí thỏa thuận FPA.
Giám đốc chính sách đối ngoại của EU Federica Mogherini sẽ tới Việt Nam ngày 5/8 để kí thỏa thuận FPA.

Hà Nội cho rằng vì thỏa thuận thương mại sẽ cắt giảm hầu hết thuế quan đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam vào EU, nó có thể thúc đẩy xuất khẩu của nước này sang EU lên tới 20%.

Quan hệ an ninh EU – Việt Nam cũng được cải thiện. Vào tháng 4/2019, Jean-Christophe Belliard, Phó Tổng thư ký của Cơ quan Hành động Đối ngoại Châu Âu, Cơ quan Ngoại giao và Quốc phòng của EU, đã đến Hà Nội để gặp Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh. Các thông tin vào thời điểm đó cho thấy hai bên đã thảo luận về một loạt các vấn đề quốc phòng cũng như hỗ trợ tài chính của EU cho các sĩ quan Việt Nam tham dự các khóa học của EU và xây dựng khả năng gìn giữ hòa bình của Việt Nam.

Tháng sau, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh dẫn một phái đoàn Việt Nam tới Brussels để tham dự một cuộc họp của Cơ quan Quốc phòng EU theo lời mời của Claudio Graziano, Chủ tịch Ủy ban Quân sự Liên minh Châu Âu, cơ quan quân sự cao nhất của EU.

Cũng trong tháng 5/2019, cuộc họp ủy ban chung đầu tiên theo Thỏa thuận Khung hợp tác và Hợp tác Toàn diện của Việt Nam và EU, một thỏa thuận được ký vào năm 2012, và có hiệu lực năm 2016, đã được tổ chức. Nó được đồng chủ trì bởi Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Tô Anh Dũng, và Gunnar Wiegand, giám đốc châu Á và Thái Bình Dương trong Cơ quan hành động đối ngoại châu Âu.

Lý do EU kí thỏa thuận FPA với Việt Nam?

EU có lý do chính đáng để ưu tiên quan hệ với Việt Nam. Việt Nam là một trong 5 quốc gia vừa được chọn hồi tháng 6/2019 để trở thành thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong hai năm tới. Điều này sẽ giúp Việt Nam có thêm kinh nghiệm trong ngoại giao quốc tế.

Việt Nam cũng chuẩn bị đảm nhận vị trí Chủ tịch của khối ASEAN vào năm tới. Do đó, mối quan hệ mạnh mẽ với Hà Nội có thể cho phép EU có được nhiều đòn bẩy hơn trong các vấn đề Đông Nam Á.

Quan trọng hơn, Việt Nam là trung tâm chiến lược địa lý của Đông Nam Á. Ngoài ra, theo ASIA Times, Việt Nam hiện đang là quốc gia duy nhất lên tiếng chống lại chủ nghĩa bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông, vấn đề an ninh nóng bỏng nhất khu vực.

Cho đến nay, EU đã nhiều lần kêu gọi Trung Quốc phải tôn trọng luật pháp quốc tế dựa trên Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).

Chiến lược Toàn cầu EU, được công bố vào tháng 6/2016, tuyên bố sẽ “bảo vệ quyền tự do hàng hải, kiên quyết tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm Luật Biển và các thủ tục trọng tài và khuyến khích giải quyết tranh chấp hàng hải một cách hòa bình”.

Vào tháng 4 và tháng 5/2019, các quan chức quốc phòng EU thảo luận về khả năng các quốc gia thành viên EU gửi thêm tàu làm nhiệm vụ bảo vệ tự do hàng hải đến Biển Đông.

Thật vậy, Chiến lược An ninh Hàng hải của EU ủng hộ các quốc gia thành viên đóng vai trò chiến lược trong việc cung cấp phạm vi, tính linh hoạt và khả năng tiếp cận toàn cầu cho EU, và để hỗ trợ tự do hàng hải, góp phần quản trị toàn cầu bằng cách răn đe, ngăn chặn và chống lại các hoạt động bất hợp pháp.

“EU cam kết duy trì trật tự pháp lý đối với biển và đại dương dựa trên các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, như được phản ánh trong UNCLOS”, một phát ngôn viên của EU nói về lập trường của liên minh này đối với Biển Đông. “Điều này bao gồm việc duy trì an toàn hàng hải, an ninh và hợp tác, tự do hàng hải và hàng không”.

 

Ủy ban châu Âu chính thức có nữ chủ tịch đầu tiên là một bộ trưởng quốc phòng

Bộ trưởng Quốc phòng Đức Ursula von der Leyen sẽ chính thức thay thế ông Jean-Claude Juncker tiếp quản vị trí đứng đầu Ủy ban châu Âu (EC) vào ngày 1/11 tới trong nhiệm kỳ 5 năm.

 

Nữ Bộ trưởng Quốc phòng Đức sẽ là tân Chủ tịch Uỷ ban châu Âu

Bộ trưởng Quốc phòng Đức, Ursula von der Leyen đã được các nhà lãnh đạo châu Âu lựa chọn là người sẽ giữ chức Chủ tịch EC trong 5 năm tới.

 

Không khí sẵn sàng đối đầu dài hơi với Mỹ ở ‘thành phố châu Âu’ của Huawei

Bị tổn thương bởi các hình phạt của Mỹ, Huawei, nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới của Trung Quốc, kêu gọi các nhân viên sẵn sàng cho một tương lai khó khăn.