Hành động ngay để cải thiện chất lượng không khí ở các thành phố lớn

Sáng ngày 27/3/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chủ trì Hội nghị giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn của Việt Nam.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn là vấn đề đã hình thành trong nhiều năm gần đây, tập trung 2 khu vực kinh tế trọng điểm phía bắc (xung quanh "vùng Thủ đô" Hà Nội) và phía nam (xung quanh khu vực TPHCM).

Thành phần ô nhiễm chủ yếu đã được xác định là bụi đường, bụi PM10 và bụi mịn PM2.5, và xảy ra vào các tháng mùa Đông-Xuân (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau).

Nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất tại các đô thị là từ hoạt động giao thông, bao gồm bụi đường, khí thải từ phương tiện giao thông cũ, nát, xe tải chạy dầu DO cũ, xe chở vật liệu xây dựng (đặc biệt là tại Hà Nội).

Bên cạnh đó là hoạt động sản xuất công nghiệp (chủ yếu là vật liệu xây dựng, xi măng, nhà máy nhiệt điện, sản xuất sắt thép); công trình xây dựng không che chắn, không có biện pháp ngăn bụi phát tán; hoạt động đốt rác, rơm rạ ngoài trời.

Bên cạnh các giải pháp trước mắt, Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị tập trung hoàn thiện các chính sách về kiểm soát khí thải, chuyển đổi xanh; hoàn thành kiểm kê nguồn thải, tổ chức giám sát chặt chẽ; vận hành hệ thống cảnh báo - chỉ huy trên nền tảng cơ sở dữ liệu về nguồn thải, giải pháp kỹ thuật, công nghệ giám sát tự động các nguồn thải lớn và kết nối trực tuyến; phát triển hệ thống giao thông công cộng thông minh, thân thiện môi trường, giao thông xanh; tăng cường đầu tư hệ thống quan trắc, dự báo, cảnh báo chất lượng không khí; kết nối, trao đổi, chia sẻ thông tin, kết quả thực hiện các nhiệm vụ giữa các bộ, ngành, địa phương.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà  cho rằng tình trạng ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội đã ở mức báo động. Đây là một vấn đề được các lãnh đạo chủ chốt của Đảng và Nhà nước cũng đã rất quan tâm và nhiều lần chỉ đạo phải có những giải pháp cấp bách để giải quyết.

Nhấn mạnh tính cấp thiết và nghiêm trọng của vấn đề ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu các cơ quan, địa phương liên quan phải nhanh chóng triển khai các giải pháp cụ thể, có trách nhiệm rõ ràng và lộ trình cải thiện tình hình trong thời gian sớm nhất.

Theo Phó Thủ tướng, dù Luật Bảo vệ Môi trường 2020 đã quy định rõ trách nhiệm của các bên liên quan, từ các cơ quan nhà nước, chính quyền địa phương cho đến các tổ chức, cá nhân, nhưng thực tế cho thấy việc triển khai các văn bản pháp luật, các kế hoạch hành động vẫn còn rất nhiều bất cập và tồn tại. Do đó, nếu không có hành động cụ thể và quyết liệt thì tình hình sẽ không thể thay đổi.

Đặc biệt, khi các thành phố lớn như Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm không khí nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người dân, thì trách nhiệm của các cơ quan chức năng, các lãnh đạo địa phương phải được xác định rõ ràng và hành động kịp thời.

Đây là một cuộc họp thực tế, đưa ra các giải pháp cụ thể để giải quyết những vấn đề cấp bách mà người dân đang phải đối mặt. “Chúng ta không có nhiều thời gian để tiếp tục bàn luận, mà phải hành động ngay từ bây giờ”, Phó Thủ tướng chỉ đạo. “Mục tiêu này không phải là đến năm 2030, mà là trong năm nay, chúng ta phải đạt được những chỉ tiêu cụ thể về chất lượng không khí, để bảo vệ sức khỏe người dân”.

Với quan điểm chỉ đạo đó, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo cụ thể tình hình ô nhiễm không khí, nguyên nhân và các giải pháp có thể thực hiện ngay lập tức mà không cần chờ đợi thêm. Các biện pháp cần phải tập trung vào việc giảm thiểu ô nhiễm từ các nguồn thải chính.

Về phía các địa phương, đặc biệt là Hà Nội và Tp.Hồ Chí Minh phải có báo cáo chi tiết về tình hình ô nhiễm không khí tại thành phố mình, nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan liên quan và các giải pháp cụ thể mà địa phương sẽ thực hiện ngay.

Chính phủ sẽ hỗ trợ tối đa cho các địa phương trong việc triển khai các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí, đồng thời sẽ kiểm tra, giám sát chặt chẽ tiến độ thực hiện các giải pháp, Phó Thủ tướng cho biết.