Hòa Bình phát hiện ca bệnh Whitmore

Chủ nhật, 05/07/2020, 13:25 PM

Hòa Bình vừa phát hiện ca bệnh Whitmore do người bệnh trong lúc đi làm ngoài đồng đã bị cọc tre nhọn ở bờ ruộng đâm vào bàn chân. Vậy bệnh Whitmore nguy hiểm thế nào?

xuat-hien-1-ca-whitmore-tai-hoa-binh

Ca bệnh Whitmore ở Hòa Bình

Mới đây, bác sĩ Hoàng Công Tình, Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Hòa Bình, cho biết bệnh nhân nam, 53 tuổi, trong lúc đi làm ngoài đồng đã bị cọc tre nhọn ở bờ ruộng đâm vào bàn chân. Vết thương sâu, rộng, tạo đường hầm, sau đó nhiễm khuẩn và hoại tử.

Người bệnh đã điều trị 1 tuần ở nhà bằng kháng sinh nhưng bệnh tiến triển nặng hơn. Khi nhập viện đã trong tình trạng suy đa phủ tạng, với biểu hiện: hôn mê sâu, suy hô hấp phải thở bằng máy, huyệt áp không đo được phải dùng nhiều thuốc co mạch để nâng huyết áp, suy gan cấp, suy thận cấp; vết thương vùng chân trái nhiễm khuẩn, nhiều mủ và tổ chức hoại tử.

Ngay lập tức, các bác sĩ đã tiến hành cấp cứu để đảm bảo chức năng hô hấp, nâng huyết áp và các chỉ số sinh tồn khác cho người bệnh .

Một cuộc hội chẩn liên khoa giữa Khoa Cấp cứu, Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc và Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn-Vi sinh đã diễn ra, bác sĩ thống nhất nghĩ nhiều đến suy đa tạng do Burkholderia pseudomallei (bệnh Whitmore).

Ngoài việc nhanh chóng lấy bệnh phẩm (máu và mủ vết thương) nuôi cấy tìm vi khuẩn, bệnh nhân được sử dụng kháng sinh phối hợp phổ rộng, trong đó có kháng sinh đặc trị Whitmore.

Ngoài ra, người bệnh cũng được hô hấp nhân tạo bằng máy thở, lọc máu liên tục, điều chỉnh rối loạn nước - điện giải và toan - kiểm, đồng thời được nuôi dưỡng bằng đường tĩnh mạch và chăm sóc toàn diện.

“Hiện tại, bệnh nhân vẫn trong tình trạng nặng nhưng các tạng suy đã có dấu hiệu cải thiện, đã giảm được liều thuộc co mạch mà vẫn duy trì huyết áp trong giới hạn cho phép”, bác sĩ Hoàng Công Tình chia sẻ.

Vi khuẩn gây bệnh Whitmore nguy hiểm như thế nào?

Bệnh Whitmore là một bệnh lây nhiễm gây ra bởi vi khuẩn gram âm Burkholderia pseudomallei (trước đây có tên gọi là Pseudomonas pseudomallei). Vi khuẩn được tìm thấy trong nước bẩn, đất, lây lan sang người và động vật qua tiếp xúc trực tiếp với các nguồn ô nhiễm. Vi khuẩn này còn được quan tâm đến như là một tác nhân tiềm năng trong chiến tranh sinh học và khủng bố sinh học. Whitmore  có nhiều điểm tương đồng với một bệnh ở loài ngựa, lây qua người từ gia súc bị nhiễm bệnh.

Người lao động tiếp xúc với bùn đất cần có các dụng cụ bảo hộ lao động.

Người lao động tiếp xúc với bùn đất cần có các dụng cụ bảo hộ lao động.

Con người có thể mắc bệnh Whitmore khi tiếp xúc trực tiếp với đất và nước bề mặt bị nhiễm vi khuẩn B. pseudomallei. Người và động vật có thể nhiễm khuẩn mắc phải do hít phải hạt nước hoặc bụi có nhiễm vi khuẩn, uống nguồn nước nhiễm khuẩn hoặc tiếp xúc trực tiếp với đất nhiễm khuẩn, đặc biệt là qua xây xước nhỏ ngoài da. Bệnh rất khó lây từ người sang người.

Tại Việt Nam, khoảng 70% ca Whitmore nhập viện trong khoảng thời gian từ tháng 9 - 11. Số bệnh nhân tăng tỷ lệ thuận với lượng mưa. Đa số bệnh nhân là nông dân, tuổi từ 50-70, có bệnh nền đái tháo đường hoặc bệnh mạn tính liên quan đến phổi và thận, có biểu hiện nhiễm khuẩn huyết và viêm phổi khi nhập viện.

Biểu hiện lâm sàng của bệnh Whitmore rất đa dạng. Mỗi thể bệnh có các triệu chứng lâm sàng khác nhau và do vậy có thể bị bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm với bệnh lao và các bệnh lý viêm phổi thông thường. Bệnh nhân có thể nhập viện ở nhiều chuyên khoa khác nhau như hô hấp, cơ - xương - khớp, nội tiết, da liễu, ngoại khoa, truyền nhiễm... do đó có thể khiến bác sĩ chẩn đoán nhầm Whitmore với các bệnh khác như: viêm phổi, lao phổi, áp-xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu...

Thời kỳ ủ bệnh của Whitmore đã được đánh giá ở một nghiên cứu duy nhất đã được công bố, theo đó thời gian ủ bệnh từ 1 - 21 ngày (trung bình 9 ngày). Thời kỳ ủ bệnh ngắn nhất được ghi nhận là 1 ngày, trái lại thời kỳ ủ bệnh dài nhất đã ghi nhận được là 62 năm.

Các thể bệnh thường gặp của Whitmore là: viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng tản mạn, nhiễm trung khu trú (áp-xe cơ, áp-xe phần mềm, viêm hạch, viêm xương,...).

Điều trị bệnh Whitmore 

Khi mắc bệnh, ngay cả khi được khẳng định chẩn đoán, việc điều trị Whitmore cũng hết sức khó khăn vì phải dùng kháng sinh, tấn công liều cao kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng 2 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ 3 - 6 tháng nữa. Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần.

Vi khuẩn B. pseudomallei gây bệnh whitmore.

Vi khuẩn B. pseudomallei gây bệnh whitmore.

Để giải quyết bệnh Whitmore cần sự phối hợp đồng bộ của nhiều chuyên khoa lâm sàng, y tế dự phòng, vi sinh môi trường. Ngay với nhân viên y tế cũng cần được cập nhật về chẩn đoán điều trị; các bệnh viện cần cải tiến kỹ thuật xét nghiệm, nuôi cấy vi khuẩn tại các phòng xét nghiệm giúp chẩn đoán chính xác tác nhân gây bệnh.

Bệnh Whitmore chưa có vắc-xin phòng bệnh. Vi khuẩn gây bệnh có trong đất và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc với đất nhiễm khuẩn, hoặc mũi hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này. Dự phòng cơ bản nhất vẫn là che chắn tốt đường hô hấp trong môi trường khói bụi; phòng hộ trong lao động; hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất bẩn.

Bài liên quan