Làng nghề ‘biến giấy thành hoa’ phục vụ Tết

Biến giấy thành hoa

Theo tìm hiểu, từ thế kỷ 16-17, hoa giấy Thanh Tiên đã xuất hiện tại Tổng Mậu Tài (Phủ Triệu Phong, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế). Nay là xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. 

Những ngày cận kề cái Tết Nguyên đán, người dân nơi đây đang chăm chỉ ngày đêm hoàn thành những bông hoa giấy đẹp đẽ để phục vụ Tết.

Từ những tờ giấy vô tri vô giác qua đôi bàn tay khéo léo, tài năng và niềm đam mê nghệ thuật của người dân đã sáng tạo ra những bông hoa giấy đẹp.

Để làm ra một cành hoa giấy đẹp, người làm phải có nhiều kinh nghiệm và sự tỉ mỉ, bởi có rất nhiều công đoạn khác nhau từ vót tre, cắt cánh, tạo nếp nhăn trên hoa… đều cần qua tay của người thợ lành nghề.

Từ tháng 10, dân làng Thanh Tiên đã bắt đầu phơi tre. Đến tháng 11, 12 họ bắt đầu đục giấy màu lấy hoa, cắt giấy thiếc bạc làm nhụy đến tạo hình dáng, lấy tre làm cuống, cành rồi ghép thành cây.

Những bông hoa được ghép cân đối và có khoảng 5 màu: Vàng, đỏ, lục, hồng, xanh ở các cây. Làm hoa cầu kỳ, nhiều công đoạn, tốn thời gian là vậy nhưng giá bán lại khá thấp, chỉ khoảng 10.000 đồng/cặp.

Đang thoăn thoắt tạo ra những hoa giấy, bà Nguyễn Thị Thanh Tâm (59 tuổi) cho biết, gia đình bà làm hoa giấy hàng chục năm qua. Năm nay, gia đình bà làm khoảng 10 ngàn bông hoa giấy phục vụ Tết.

“So với năm ngoái thì năm nay, gia đình tôi có tăng thêm 2 ngàn hoa giấy. Nếu chuẩn bị sẵn nguyên liệu, tôi có thể làm ra được 300 cây hoa giấy. Nếu không làm họ hỏi mua không có mà bán thì lại thấy tiếc, nên cố gắng để làm mãi như vậy”, bà Tâm chia sẻ.

Trung bình, mỗi gia đình làm trên 5.000 - 10.000 cặp hoa thờ cúng để cung cấp ra thị trường dịp Tết. Tính bình quân dịp Tết này, làng hoa giấy Thanh Tiên sản xuất hàng chục nghìn cặp hoa.

Sáng tạo thêm hoa sen giấy

Ông Nguyễn Hóa (59 tuổi, trưởng thôn Thanh Tiên) cho biết, vào khoảng những năm 1975, làng có 50 hộ thì hơn 50% làm nghề hoa giấy. Năm 1995, có đến hơn 40 hộ làm hoa giấy nhưng ngày nay do thu nhập thấp nên cả làng chỉ còn khoảng 20 hộ làm nghề.

Những năm 2000, nghề hoa giấy có nguy cơ biến mất do sự “xâm nhập” mạnh mẽ của hoa nhựa, hoa giả, lúc đó khách hàng thấy hoa đó mới, lạ nên đổ xô mua dùng, hoa giấy trở nên ế ẩm.

Tuy nhiên, từ năm 2000, tỉnh Thừa Thiên Huế có tổ chức Festival Huế và Festival nghề truyền thống Huế nhằm quảng bá, tôn vinh các sản phầm nghề truyền thống trong đó có sản phẩm hoa giấy ở Thanh Tiên nên hoa giấy bắt đầu được mọi người chú ý. Du khách đến với Huế tò mò và tìm về để tìm hiểu về nghề làm hoa giấy ở Thanh Tiên. Nghề làm hoa giấy từng bước được vực dậy. 

“Hàng năm, hoa giấy được đem đi trưng bày ở các lễ hội như Festival Huế, Festival nghề truyền thống Huế, Lễ hội sóng nước Tam Giang…nên sản phẩm được nhiều người biết đến hơn”, ông Hóa thông tin.

Đáng chú ý, từ năm 2008, làng có thêm sản phẩm hoa sen giấy nên thu hút được khách hàng. Ngoài để thờ cúng, những nghệ nhân còn ghép hoa sen giấy thành bình hoa đất, có lắp thêm đèn điện để trang trí phòng khách hay làm điểm nhấn cho nội thất căn phòng.

Nghề làm hoa sen được họa sỹ trong làng là ông Thân Văn Huy sáng tạo từ chính nguyên liệu làm hoa giấy truyền thống. Do hoa sen khó làm hơn nên có ít người biết tạo ra nó. Một người thợ lành nghề làm ra khoảng vài chục bông mỗi ngày.

Các thế hệ trẻ kế cận ở làng hoa giấy Thanh Tiên cũng có ý thức giữ và tiếp nối nghề làm hoa giấy truyền thống của tổ tiên. Đang chăm chỉ tạo ra những bông sen, anh Nguyễn Hiếu (35 tuổi, con ông Nguyễn Hóa) cho hay, vì đam mê với nghề nên anh mới theo, chứ thu nhập cũng chỉ đủ sống…