Việc bà Thái Anh Văn tới Mỹ khiến Trung Quốc rất tức giận. Bắc Kinh yêu cầu Mỹ không cho phép bà quá cảnh ở đó.

Lãnh đạo Đài Loan sẽ có 4 đêm ở Mỹ, hai đêm quá cảnh khi trên đường đến thăm 4 đồng mình Caribbe và hai đêm quá cảnh trên đường trở về. Khi quá cảnh ở Mỹ ngày 11/7, bà Thái dừng chân ở New York và dự kiến dừng lại ở Denver trên đường trở về.

Lần cuối cùng bà Thái sang Mỹ là tháng Ba vừa qua, nhưng đây là lần dừng chân lâu bất thường của bà. Những lần trước bà chỉ có khoảng một đêm quá cảnh.

Đáp lại những chỉ trích của Bắc Kinh, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết không có gì thay đổi trong chính sách của Washington về "một Trung Quốc" mà theo đó Washington chính thức công nhận Bắc Kinh chứ không phải Đài Bắc.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết việc bà Thái ở Mỹ lâu hơn bình thường cho thấy chính quyền Trump đang nhấn mạnh sự ủng hộ đối với Đài Bắc trước những đe dọa sử dụng vũ lực để thống nhất từ Bắc Kinh.

Phát biểu trước khi khởi hành tại sân bay quốc tế chính của Đài Bắc tại Đào Viên, bà Thái cho biết sẽ chia sẻ các giá trị tự do và minh bạch với các đồng minh của Đài Loan và mong muốn tìm thêm không gian quốc tế cho Đài Loan.

"Nền dân chủ của chúng tôi đã không đến dễ dàng và hiện đang phải đối mặt với các mối đe dọa và xâm nhập từ các lực lượng ở nước ngoài," bà Thái nói.

"Những thách thức này cũng là những thách thức chung của các nền dân chủ trên toàn thế giới. Chúng tôi sẽ làm việc với các quốc gia có ý tưởng tương tự để đảm bảo sự ổn định của hệ thống dân chủ”, bà cho biết thêm.

Đài Loan đang cố gắng củng cố các liên minh ngoại giao trong bối cảnh áp lực gia tăng từ Trung Quốc. Hòn đảo này hiện chỉ còn 17 quốc gia thiết lập quan hệ ngoại giao, hầu hết là các quốc gia nhỏ ở Trung Mỹ, Caribbean hoặc Thái Bình Dương.

Tại New York, bà Thái gặp gỡ các thành viên của cộng đồng Đài Loan tại Mỹ và đại sứ Liên Hợp Quốc của các nước đồng minh.

Bộ Ngoại giao Mỹ mô tả chuyến đi của bà Thái là "riêng tư và không chính thức", cho biết bà sẽ được James Moriarty, Chủ tịch Viện Mỹ tại Đài Loan, đại sứ quán Mỹ trên thực tế tại Đài Bắc, chào đón ở New York. Bộ không trả lời khi được hỏi liệu bà Thái có liên lạc với bất kỳ quan chức Mỹ nào khác không.

Trước đó vài ngày, Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê duyệt thương vụ bán vũ khí trị giá ước tính 2,2 tỷ USD cho Đài Loan, bất chấp những chỉ trích của Trung Quốc.

Trước đây bà Thái đã nhiều lần kêu gọi hỗ trợ quốc tế để bảo vệ nền dân chủ của Đài Loan trước các mối đe dọa từ Trung Quốc. Bắc Kinh thường xuyên đưa máy bay quân sự và tàu đi vòng quanh Đài Loan trong các cuộc tập trận trong vài năm qua.

Douglas Paal, người từng là đại diện của Mỹ tại Đài Loan từ năm 2002 đến 2006, cho biết việc quá cảnh lâu hơn của bà Thái cho thấy Mỹ ủng hộ lập trường của bà Thái với Bắc Kinh.

"Đây cũng là một thông điệp gửi tới Trung Quốc. Chính phủ Mỹ tin rằng bà Thái đang hành xử có trách nhiệm trong việc tôn trọng khuôn khổ quan hệ Mỹ - Trung - Đài Loan", ông này nói.

Paal cho biết chính quyền Trump vẫn chưa cho thấy sự thay đổi đáng kể nào trong cách tiếp cận truyền thống của Mỹ đối với Đài Loan, nhưng điều này có thể thay đổi trong trường hợp mối quan hệ của Mỹ với Trung Quốc xấu đi.

"Nó giống như một động cơ chạy ở mức nhàn rỗi. Ông Trump đã không tham gia thúc đẩy các bánh răng, nhưng có rất nhiều hoạt động ở các cấp thấp hơn đang tìm cách nâng cấp quan hệ. Vì vậy, sự thay đổi chưa xảy ra nhiều, nhưng nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Với những hậu quả khó lường”, ông nhận định.