Một vài kiến thức cơ bản về bệnh Lao phổi

Thứ tư, 29/04/2020, 11:56 AM

AFB là gì? Lao phổi là một căn bệnh gây thảm họa nghiêm trọng đến sức khỏe của con người, Việt Nam là một trong những vùng dịch tể lao hàng đầu trên thế giới.

AFB là gì? Cách phòng chống bệnh Lao phổi như thế nào?

AFB là gì? Cách phòng chống bệnh Lao phổi như thế nào?

AFB là gì?

AFB hay còn được gọi là bệnh lao phổi. AFB là tên gọi tắt của một xét nghiệm vi khuẩn lao chính là Acid Fast Bacillus test.

Đây là xét nghiệm quan sát trực tiếp vi khuẩn lao trên lam với kính hiển vi, nhưng nó có tên gọi đặc biệt vì phải nhuộm với một phương pháp rất khác biệt so với các vi khuẩn thông thường do vi khuẩn lao kháng acid cồn.

Sau khi quan sát trên lam và ghi nhân lại số lượng vi khuẩn có trên một quang trường kĩ thuật viên xét nghiệm sẽ cho kết quả như sau:

Lao phổi AFB (-) là lao phổi thứ phát về triệu chứng và cách điều trị không có khác biệt so với lao phổi AFB (+) nghĩa là độ trầm trọng của bệnh không hề khác biệt giữa 2 thể bệnh này. Nên nếu bạn đã được chẩn đoán lao phổi AFB (-) thì bạn bắt buộc điều trị như người bị lao phổi AFB (+).

Tuy nhiên AFB chính là tiêu chuẩn chính để chẩn đoán lao phổi, vì vậy nếu AFB (-) mà lâm sàng bác sĩ điều trị vẫn nghĩ bạn bị lao phổi thì phải khởi động quy trình chẩn đoán lao phổi AFB (-) khá là phức tạp và rắc rối:

Bệnh nhân phải có ít nhất 2 mẫu soi AFB (-) (bắt buộc phải có) và 1 trong 2 điều kiện sau đây:

1) Cấy vi trùng lao (+) hoặc Xpert MTB/Rif(+) hoặc Haintest (+)

2) Trường hợp 1: bệnh nhân có HIV (-): bệnh nhân có tổn thương nghi lao phổi tiến triển trên phim Xquang và không đáp ứng liệu trình kháng sinh phổ rộng, trừ các kháng sinh là Quinolon và Aminoglycosid. (phải đáp ứng đủ cả 2 điều kiện)

Trường hợp 2: bệnh nhân có HIV (+): chỉ cần tổn thương nghi lao tiến triển trên X quang là có thể tiến hành điều trị lao phổi AFB (-).

AFB là gì? Cách phòng chống bệnh Lao phổi như thế nào?

Biện pháp dự phòng: Biện pháp dự phòng quan trọng nhất là "cắt đứt nguồn lây", có nghĩa là phải phát hiện sớm những người bị lao phổi có AFB(+) và chữa khỏi cho họ. Tuy nhiên bệnh lao là một bệnh có tính xã hội cho nên những biện pháp dự phòng mang tính cộng đồng cũng rất quan trọng.

Làm tốt công tác truyền thông và giáo dục sức khỏe cho mọi người. Ai cũng hiểu được bệnh lao là một bệnh lây truyền qua đường hô hấp, có thể phòng và chữa khỏi được hoàn toàn. Qua đó có ý thức phòng bệnh bằng cách tăng cường sức khỏe, làm sạch và thông thoáng tốt môi trường sống.

Kiểm soát phòng chống lây nhiễm tại các cơ sở y tế hoặc tại những nơi có nguồn lây (bệnh viện lao, trại giam...) bằng cách:

Người bệnh phải đeo khẩu trang, khi ho, hắt hơi phải che miệng, khạc đờm vào chỗ qui định và đờm hoặc các vật chứa nguồn lây phải được hủy đúng phương pháp.

Tận dụng ánh nắng mặt trời càng nhiều càng tốt cho nơi ở và các vật dụng của người bệnh.

Tạo được những điều kiện thông gió tốt để không khí được lưu thông nhằm giảm thấp nhất nồng độ các hạt chứa vi khuẩn lao trong không khí.7.

Biện pháp quản lý và điều trị.

Mỗi một huyện đều có 1 tổ chống lao cùng với mạng lưới là các nhân viên y tế xã có nhiệm vụ phát hiện những người nghi mắc lao. Nhân viên y tế xã giới thiệu những người ho khạc kéo dài trên 2 tuần đến tổ chống lao huyện để khám, xác định bệnh lao phổi bằng soi đờm trên kính hiển vi. Những người có AFB trong đờm sẽ được chẩn đoán là lao phổi và được đăng kí điều trị, cấp thuốc miễn phí. Những người nghi ngờ hoặc bệnh nặng sẽ được gửi lên tuyến tỉnh để chẩn đoán, điều trị.

Thu dung, cách ly, điều trị người bệnh:Những người bệnh lao phổi phải được đăng kí điều trị và theo dõi suốt trong quá trình mang bệnh. Nơi đăng kí là các đơn vị chống lao tuyến huyện, tỉnh... gần nơi người bệnh cư trú. Phương pháp "điều trị có kiểm soát bằng phác đồ ngắn hạn" (DOTS-Directly Observed Treatment Short-course) tại tuyến y tế cơ sở là phương pháp tổ chức chặt chẽ, đảm bảo quyền lợi cho người bệnh lao được khám chữa bệnh và theo dõi một cách tốt nhất.

Hệ thống mạng lưới tổ chức chống lao phủ khắp toàn quốc và trên tất cả các tuyến y tế thuận lợi cho công tác phát hiện và quản lí điều trị.Người bệnh được các nhân viên y tế giám sát điều trị trực tiếp 2 tháng đầu tiên. Sau đó sẽ được giám sát bởi các nhân viên y tế hoặc người thân hoặc tình nguyện viên trong giai đoạn sau cho đến khi kết thúc điều trị

Dự phòng:

Tiêm phòng vắc xin BCG cho trẻ sơ sinh

Người bệnh bắt buộc phải đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác.

Uống INH 300mg/ngày x 6 tháng dự phòng cho những người có nguy cơ mắc lao cao như người có HIV trong các trại giam, trong các trung tâm 05-06.

Các chất thải của người bệnh phải được xử lý trước khi thải ra hệ thống chung. Đờm và các dụng cụ chứa phải được đốt, hoặc xử lý bằng hóa chất.

Thông gió tốt các buồng bệnh và những nơi tập trung nhiều người bệnh.

Tận dụng tối đa ánh nắng và gió trong môi trường sống và làm việc.

Nguyên tắc điều trị:

Người bệnh phải được điều trị càng sớm càng tốt ngay sau khi phát hiện bệnh

Phương pháp điều trị có kiểm soát trực tiếp (DOTS).

Điều trị theo phác đồ chuẩn được Bộ Y tế qui định cho các trường hợp lao phổi mới được phát hiện.2S(E)HRZ/4RH hoặc 2S(E)HRZ/6HE

Tuân thủ nguyên tắc:Uống thuốc đúng phác đồ.Uống thuốc đủ thời gian.Uống thuốc đều đặn vào 1 lần nhất định trong ngày, xa bữa ăn.

Kiểm dịch biên giới: Tất cả các trường hợp lao phổi AFB(+) phải được thông báo với cơ quan y tế chịu trách nhiệm của những quốc gia người bệnh đi qua để quản lý và đảm bảo người bệnh được điều trị liên tục.

Bài liên quan