Trong chuyến thăm Moscow của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Bắc Kinh và Moscow dường như đã xây dựng một mặt trận thống nhất chống lại áp lực của Mỹ. Hai bên dự định nâng cấp mối quan hệ của họ thành một liên minh gần gũi để chống lại áp lực từ phương Tây, South China Morning Post ngày 6/6 dẫn các nguồn tin cho hay.

Sau cuộc gặp với ông Tập Cận Bình ngày 5/6, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói với hãng thông tấn Tass rằng thỏa thuận của hai quốc gia về các vấn đề toàn cầu đang ở mức “cao chưa từng thấy”.

Truyền thông Trung Quốc cũng khẳng định hai nước đã nâng quan hệ đối tác vốn đã gần gũi của họ lên một cấp độ mới khi Bắc Kinh và Moscow tìm cách chống lại áp lực từ Mỹ.

Tân Hoa Xã cho biết, quyết định nâng cấp các mối quan hệ song phương lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện trong thời kỳ mới đã được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Chủ tịch Nga Vladimir Putin công bố sau hội nghị thượng đỉnh của họ tại Moscow hôm 5/6.

Sau cuộc họp tại Điện Kremlin, ông Putin nói với các phóng viên rằng ông và ông Tập đã thảo luận về một loạt các chủ đề toàn cầu.

“Chúng tôi khẳng định rằng quan điểm của Nga và Trung Quốc về các vấn đề toàn cầu quan trọng tương tự hoặc trùng khớp nhau. Chúng tôi đã đạt đến mức rất cao, không có bất kỳ sự cường điệu nào, một mức độ cao chưa từng thấy”, Tass dẫn lời ông Putin.

Cùng ngày, tập đoàn viễn thông MTS của Nga đã kí thỏa thuận phát triển mạng 5G với tập đoàn Huawei của Trung Quốc. Thỏa thuận được xem là “đường thoát hiểm” mà Huawei có được trong bối cảnh bị Mỹ và nhiều quốc gia khác “tẩy chay”.

Chuyến thăm ba ngày của ông Tập diễn ra khi hai nước kỷ niệm 70 năm quan hệ ngoại giao.

Trước hội nghị thượng đỉnh, ông Tập nói với ông Putin rằng quan hệ giữa Trung Quốc và Nga đang đứng trước thử thách trong bối cảnh tình hình thế giới đang thay đổi. “Từng bước, từng bước, chúng tôi đã cố gắng đưa quan hệ của mình lên một tầm cao mới, cao nhất trong lịch sử”, ông nói.

Hai nước dự kiến sẽ đưa ra các tuyên bố chung đặt mối quan hệ của họ ngang tầm với một liên minh chính thức và tuyên bố rõ ràng rằng Trung Quốc và Nga tôn trọng lợi ích cốt lõi của cả hai bên, một nguồn tin thân cận với chuyến thăm cho hay.

Trong một cuộc phỏng vấn với truyền thông Nga được công bố hôm 5/6, ông Tập nói rằng Bắc Kinh và Moscow sẽ đưa mối quan hệ đến một kỷ nguyên phát triển mới hơn, ở cấp độ cao hơn và đẩy mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vào một kỷ nguyên mới.

“Chúng tôi có sự tự tin và khả năng để đưa mối quan hệ của chúng tôi đến một kỷ nguyên mới của sự phát triển lớn hơn ở cấp độ cao hơn, dựa trên kinh nghiệm và thành tựu của chúng tôi trong 70 năm qua”, ông Tập nhấn mạnh.

Mối quan hệ cá nhân thân thiết

Chủ tịch Trung Quốc cho biết Bắc Kinh và Moscow có cùng quan điểm về nhiều vấn đề, bao gồm thương mại, Iran và Biển Bắc cực. Ông nói thêm rằng Putin là một người bạn tốt trong nhiều năm qua.

“Chúng tôi đã liên lạc rộng rãi về nhiều vấn đề, bao gồm các tình huống quốc tế, quan hệ song phương và quản trị trong nước. Chúng tôi cũng đã nói về văn học, nghệ thuật và thể thao...Tổng thống Putin là đối tác nước ngoài mà tôi tiếp xúc nhiều nhất. Ông ấy là người bạn tốt nhất của tôi và tôi rất trân trọng tình bạn của chúng tôi”, ông Tập nói.

Trong một động thái hiếm hoi, ông Tập chỉ trích việc Mỹ trừng phạt Iran, thêm rằng Trung Quốc và Nga có lập trường tương tự về vấn đề này.

“Gần đây, với việc Mỹ áp đặt áp lực cực đoan và các biện pháp trừng phạt đơn phương đối với Iran, căng thẳng về vấn đề hạt nhân ở Iran và thậm chí toàn bộ Trung Đông đã trở nên đáng lo ngại. Trung Quốc và Nga có cùng quan điểm thống nhất cao về vấn đề hạt nhân Iran và cả hai chúng tôi đều hy vọng rằng tất cả các bên liên quan có thể duy trì hợp lý và kiềm chế, đồng thời tăng cường đối thoại và tham vấn để giảm căng thẳng”, Chủ tịch Trung Quốc cho hay..

Ngoài ra, Chủ tịch Trung Quốc cho biết Trung Quốc sẽ tăng cường liên lạc với Nga và các bên khác để hỗ trợ Tuyến đường biển phía Bắc của Nga, một chương trình đầy tham vọng nhằm xây dựng cảng và các cơ sở khác nhằm tăng các chuyến chở hàng qua Bắc Cực.

Ông Shi Yinhong, cố vấn của Hội đồng Nhà nước và là chuyên gia Mỹ tại Đại học Nhân dân ở Bắc Kinh, cho biết chuyến thăm của ông Tập được thiết lập để mang lại cho Trung Quốc nhiều “đòn bẩy” hơn trong cuộc đối đầu với Mỹ.

“Thông báo của Trung Quốc rằng mối quan hệ của họ với Nga đã bước sang một kỷ nguyên mới, nhấn mạnh vào mối quan hệ cá nhân của ông Tập với ông Putin và kêu gọi Mỹ về Iran đều được đặt ra trước bối cảnh căng thẳng chưa từng có giữa Mỹ và Trung Quốc, và cuộc đối đầu kéo dài giữa Mỹ và Nga”, ông Shi nhận định.

“Có một nhu cầu chiến lược lớn để tăng cường mối quan hệ giữa Nga và Trung Quốc và Trung Quốc sẽ tiếp tục hợp tác với Nga chống lại Mỹ trong các vấn đề quốc tế”, chuyên gia này nói thêm.

Trong khi đó, ông Li Lifan, giáo sư quan hệ quốc tế tại Học viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, cho rằng Trung Quốc và Nga đang gặp những khó khăn tương tự. Trong khi Moscow vật lộn với các lệnh trừng phạt từ phương Tây, thì Bắc Kinh đang đối mặt với cuộc chiến thương mại.

“Tuyên bố về mối quan hệ cá nhân giữa ông Tập và ông Putin là một thông điệp cho Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump thường nói rằng ông là bạn tốt với Chủ tịch Tập Cận Bình. Nhưng phía Trung Quốc chỉ nói về mối quan hệ giữa ông Tập và ông Putin”, ông Li nhấn mạnh.