Đang có rất nhiều câu hỏi xung quanh tương lai của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (mã HAG) sau khi họ chuyển nhượng công ty con HAGL Agrico (mã HNG) cho Tập đoàn THACO.

Mặc dù trên lý thuyết, họ đang hoạt động trong cả hai lĩnh vực là bất động sản và nông nghiệp, nhưng trong khoảng 2 năm trở lại đây, HAGL chỉ còn tập trung vào nông nghiệp và gần như "bỏ quên" mảng bất động sản. Việc bán HAGL Agrico vậy bầu Đức còn gì?

Cụ thể, trong khoảng 10 năm qua, ông Đoàn Nguyên Đức và cả HAGL đã ‘hy sinh’ rất nhiều cho lĩnh vực nông nghiệp, do sai lầm khi chọn sản phẩm chủ lực để đầu tư ở giai đoạn ban đầu – bằng cách chọn cây cao su; khiến Tập đoàn này buộc phải bán hết tất cả những gì có thể để trả nợ.

Đỉnh điểm, như thừa nhận của ông Đoàn Nguyên Đức tại một sự kiện gần đây, trong năm 2016, suýt chút nữa thì cả HAGL và Agrico đã bị phá sản, nếu các ngân hàng, dẫn đầu là BIDV giúp doanh nghiệp bầu Đức cơ cấu nợ.

Để sinh tồn, năm 2017, Tập đoàn này đã bán mảng mía đường cho Thành Thành Công. Năm 2018, HAGL chuyển nhượng mảng bò sữa cho NutiFood. Tháng 3/2019, HAGL đã bán hết số cổ phần của mình tại HAGL Land – đơn vị đang quản lý dự án bất động sản cuối cùng của họ là khu phức hợp HAGL Myanmar cho THACO, chính thức rút lui khỏi mảng bất động sản. Ngoài ra, HAGL cũng đã bán hết các nhà máy thủy điện của mình.

Sở dĩ, HAGL quyết định bán những tài sản kể trên, ngoài để trả nợ và đầu tư, họ còn muốn tập trung toàn lực cho mảng nông nghiệp hay cụ thể là HAGL Agrico. Tuy nhiên, tất cả những nỗ lực nói trên vẫn không thể khiến HAGL Agrico tốt lên, doanh nghiệp này dù tạo ra doanh thu đáng kể song ngày càng chìm sâu vào nợ nần bởi ‘lãi mẹ đẻ lãi con’.

Năm 2018, ở thế bị ‘dồn vào chân tường’, ông Đoàn Nguyên Đức đành phải đến cầu cứu ông Trần Bá Dương, hy vọng THACO sẽ đầu tư vào Agrico để công ty có tiền trả nợ ngân hàng và tiếp tục sống sót. Mới đầu, ông Trần Bá Dương khá là ngần ngại, nhưng sau khi theo ông Đoàn Nguyên Đức đi thăm vùng trồng rộng bao la bát ngát của Agrico, Chủ tịch Thaco đã đổi ý.

Tuy nhiên, có vẻ sự tham gia với tư cách cổ đông quan trọng của THACO chỉ giải quyết ‘phần ngọn’ – giúp Agrico trả hết nợ ngân hàng, chứ không giúp doanh nghiệp này giải quyết ‘phần gốc’ – kinh doanh hiệu quả và có tiền đầu tư phát triển.

Với mong muốn thoát khỏi ‘kiếp nợ nần’ và giúp Agrico có một bệ đỡ vững mạnh như THACO, ông Đoàn Nguyên Đức đã chấp nhận trao quyền lãnh đạo cho ông Trần Bá Dương và THACO ở Agrico.

Sau đợt phát hành cổ phiếu vào đầu năm 2021, cơ cấu các nhóm cổ đông của Agrico như sau: THACO Group và gia đình ông Trần Bá Dương là 63,08%; HAGL Group là 26,82%; các cổ đông khác là 10,1%.

Theo Báo cáo tài chính hợp nhất của Tập đoàn HAGL vào cuối tháng 9/2020, họ có 6 công ty con trực tiếp, 16 công ty con gián tiếp và 2 công ty liên kết.

Chia sẻ thẳng thắn với báo chí, ông Đoàn Nguyên Đức cho hay: "Có nhiều người nói là: anh Dương thâu tóm HAGL. Tôi xin thưa: tôi là người đã năn nỉ anh Dương thâu tóm HAGL. Agrico được thâu tóm là quá vinh dự! Trong 2 năm tròn hợp tác, không có bất cứ chút gì gọi là tị nạnh nhau, anh Dương hoàn toàn chân tình giúp đỡ HAGL và Agrico.

Cho tới thời điểm này, anh Dương đã đầu tư vào các công ty nông nghiệp của HAGL đúng 23.000 tỷ đồng. Với số tiền này, chúng ta có thể mua được mấy công ty làm nông nghiệp tại thị trường Việt Nam".

"Gả bán" Agrico cho THACO, chính là ông Đoàn Nguyên Đức đã tìm một gia đình tốt hơn cho ‘đứa con’ của mình.

Thế nên, dù mất quyền kiểm soát Agrico cũng như bán 6 công ty con cho THACO, song ông Đoàn Nguyên Đức rất vui, vì cả Agrico lẫn HAGL không còn nợ nần nữa.

"Hiện tại, bức tranh tài chính của Agrico đang rất sáng và tôi có thể tự tin khẳng định rằng: sắp tới Agrico là một công ty rất tốt – thuộc vào dạng khó tìm trên thị trường Việt Nam.

Lý do: thứ nhất Agrico quyết định tăng vốn điều lên lên thêm 7.414 tỷ đồng; thứ hai: HAGL quyết định bán cho anh Dương 4 công ty - trước đó đã bán 2 công ty rồi. Như vậy, tức là trong 3 ngày, chúng tôi thu hồi được 16.000 tỷ. Chúng tôi nợ ngân hàng 17.000 tỷ, nợ anh Dương 6.000 tỷ, chúng tôi cũng đã được hết nợ.

Lần đầu tiên, đã từ rất lâu rồi, tôi vinh dự và sung sướng thông báo rằng: tôi có công ty không còn nợ ngân hàng nữa. Agrico chỉ còn nợ anh Dương. Nếu không có anh Dương thì Agrico chẳng có hôm nay và chẳng có chuyện gì để bàn.

Lần nữa, cảm ơn các ngân hàng đã giúp chúng tôi đi qua 1 chặng đường rất dài với 5 năm gian khổ và đến hiện nay, tôi tuyên bố chính thức: tôi đã thoát ra khỏi ‘vũng lầy’ nợ nần. Hy vọng, các nhà đầu tư và ngân hàng tiếp tục ủng hộ HAGL và cả Agrico trong tương lai", ông Đoàn Nguyên Đức thổ lộ.

Theo Báo cáo tài chính hợp nhất vào cuối tháng 9/2020, số nợ phải trả của cả Tập đoàn HAGL là 26.346 tỷ đồng, trong đó nợ ngắn hạn là 11.299 tỷ đồng và nợ dài hạn là 15.047 tỷ đồng. Còn tính đến cuối tháng 11/2020, tổng các khoản nợ phải trả của Agrico là 16.078 tỷ đồng và lỗ lũy kế đến 30/09/2020 là 2.663 tỷ đồng.