Sau một thời gian lên án và quay lưng với ông Trump vì vụ bạo loạn ở Đồi Capitol, các nghị sĩ Cộng hoà lại tìm kiếm sự giúp đỡ của cựu Tổng thống. Ông Trump có mất hết đặc quyền nếu bị kết tội?Hơn 1/3 nghị sĩ Thượng viện Mỹ bỏ phiếu chống luận tội ông TrumpTòa án Tối cao hủy vụ kiện chống ông Trump  Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: APHai tuần trước, lãnh đạo đảng Cộng hoà tại Hạ viện Kevin McCarthy tuyên bố ông Trump có tội trong vụ tấn công chết người ở trụ sở Quốc hội Mỹ. Tuy nhiên, ông McCarthy giờ lại tìm kiếm sự ủng hộ chính trị từ cựu Tổng thống Donald Trump.

Theo AP, cuộc gặp riêng giữa ông Trump và McCarthy tại khu nghỉ Mar-a-Lago của ông Trump ngày 28/1 báo hiệu sự thay đổi lớn về vị thế của cựu Tổng thống giữa những đảng viên Cộng hoà được bầu. Ngay sau vụ bạo động mà ông Trump truyền cảm hứng, ý nghĩ nhà cựu lãnh đạo này sẽ giữ vai trò chi phối thời hậu Tổng thống dường như khó xảy ra.

“Đoàn kết và sẵn sàng chiến thắng vào 2022”, ông McCarthy gửi thông điệp như vậy lên Twitter sau cuộc gặp. Cả ông McCarthy lẫn cựu Tổng thống Donald Trump đều ra thông báo, vạch rõ cam kết cùng làm việc để giúp đảng Cộng hoà giành lại quyền kiểm soát tại Hạ viện và Thượng viện vào năm 2022.

Động thái quay lại với ông Trump diễn ra khi một số người từng phản đối ông bắt đầu cảm nhận hậu quả. Đồng minh của ông Trump – nghị sĩ Matt Gaetz, đại diện bang Florida, đã dành cả ngày ở Wyoming nhằm đánh bại nghị sĩ Liz Cheney – nhân vật số 3 của đảng Cộng hoà ở Hạ viện, người đã bỏ phiếu ủng hộ luận tội ông Trump. Trong khi đó, tại Thượng viện, các thượng nghị sĩ đảng Cộng hoà đã thể hiện rõ rằng họ không có ý định kết tội cựu Tổng thống Donald Trump.

Trong khi ông Trump cố tạo ảnh hưởng thì có một điều không thể phủ nhận là sức ảnh hưởng của ông đã bị giảm sút.

Trước khi kích động những người ủng hộ tấn công trụ sở Quốc hội, ông Trump được kỳ vọng sẽ trải qua thời kỳ hậu Tổng thống một cách vui vẻ, khởi động một cuộc hạ bệ người kế nhiệm trên Twitter và cân nhắc tái tranh cử nhiệm kỳ II. Hiện giờ, ông Trump hầu như bị cô lập và bị các nền tảng xã hội 'bịt miệng' trong khi tân Tổng thống Joe Biden liên tiếp đưa ra các mệnh lệnh hành pháp đảo ngược những quyết định trước đây của ông.

Ông Trump không xuất hiện công khai kể từ khi đến khu nghỉ Mar-a-Lago hồi tuần trước, nửa giờ trước khi nhiệm kỳ Tổng thống của ông kết thúc. Ông Trump đã dành nhiều ngày để bàn bạc với các trợ lý và luật sư biện hộ khi ông chuẩn bị cho phiên xử luận tội lịch sử lần 2.

Mọi việc hiện đã rất khác. Trước đây, ông Trump có cả một đội quân luật sư biện hộ, gồm cả nhóm luật sư Washington, đội truyền thông của Tổng thống, văn phòng luật sư Nhà Trắng cùng sự ủng hộ của những nhân vật hàng đầu của đảng Cộng hoà, gồm cả Uỷ ban quốc gia đảng Cộng hoà.

Nhưng lần này, ông Trump vẫn đang vật lộn để tập hợp đội ngũ luật sư biện hộ khi chỉ còn chưa đầy hai tuần là phiên xử luận tội diễn ra.

Tuy vậy, phiên xử luận tội – từng được coi là cơ hội để các thượng nghị sĩ đảng Cộng hoà thanh trừng ông Trump khỏi đảng, bằng cách cấm ông tái tranh cử lần hai, hiện lại được coi như một lời kêu gọi tập hợp đảng để chống lại đảng Dân chủ. Thay vì tranh luận xem liệu ông Trump có phạm tội kích động bạo lực chống chính phủ Mỹ hay không thì các đảng viên Cộng hoà lại tấn công tiến trình này, lập luận rằng việc xét xử một Tổng thống đã rời Nhà Trắng là vi phạm hiến pháp.

Bên cạnh phiên toà, ông Trump cũng dần quay lại với các cuộc đàm luận công khai, liên tục đưa ra các thông cáo báo chí từ Uỷ ban chính trị mà ông lập nên từ khi rời Nhà Trắng.

Jason Miller, một cố vấn của ông Trump, cho biết cựu Tổng thống vẫn chưa quyết định có tham gia vào các cuộc đua sơ bộ nhằm thách thức những đảng viên Cộng hoà từng bỏ phiếu ủng hộ luận tội ông không.

Chiến lược mới của phe Cộng hòa

Các đảng viên Cộng hòa ở những bang truyền thống bảo thủ cũng như các bang chiến trường đều viện dẫn những cáo buộc vô căn cứ từ phía ông Trump về gian lận để bác bỏ tính nghiêm minh của cuộc bầu cử, coi đây là lý do để siết chặt các quy định về tiếp cận hòm phiếu.

Một số quan chức Cộng hòa nói thẳng động cơ của mình: Họ không tin có thể chiến thắng nếu không thay đổi luật.

"Không cần phải thay đổi toàn bộ luật lệ, nhưng cần thay đổi phần lớn, như thế ít nhất chúng ta có một cơ hội chiến thắng", Alice O'Lenick, một thành viên Cộng hòa tại ủy ban bầu cử Atlanta, Georgia, cho biết.

Chủ tịch đảng Cộng hòa tại Texas, ông Allen West, kêu gọi đưa "sự liêm chính của cuộc bầu cử" trở thành ưu tiên lập pháp hàng đầu trong năm 2021. Đề xuất của ông West là giảm số ngày cho phép cử tri đi bỏ phiếu sớm.

Jason Miller, trợ lý thân cận của ông Trump, cho biết cựu tổng thống có kế hoạch can dự vào các chiến dịch khôi phục "sự liêm chính", không để giới lãnh đạo Cộng hòa bỏ quên mục tiêu này.

VoterRiders, một tổ chức phi lợi nhuận trợ giúp cử tri đăng ký và nhận căn cước (ID) để bỏ phiếu, cho biết sẽ có vận động mạnh để ban hành luật mới về ID của cử tri tại ít nhất 5 tiểu bang. Trong khi đó, North Carolina có thể sớm thi hành chính sách mới về ID cho cử tri hiện bị treo tại tòa án.

Ban hành luật về ID của cử tri là vấn đề nhận được sự ủng hộ rộng rãi. Một thăm dò dư luận năm 2018 cho thấy 2/3 người Mỹ tham gia trả lời câu hỏi nói họ ủng hộ luật bắt buộc cử tri trình diện ID có ảnh chân dung.

Tuy nhiên, các nhà hoạt động nói quy định như vậy sẽ gây bất lợi cho một số nhóm cử tri đặc thù.

"Họ là sinh viên hoặc thanh niên, cộng đồng da màu, người lớn tuổi không còn lái xe, người thu nhập thấp, người khuyết tật", Kathleen Unger, nhà sáng lập VoterRiders, cho biết. Bà Unger ước tính khoảng 25 triệu người Mỹ trong độ tuổi đi bỏ phiếu không sở hữu ID có ảnh chân dung do chính phủ cấp.

Mỹ dừng bổ nhiệm nhiều người trung thành với ông Trump

Tân Tổng thống Mỹ Joe Biden muốn xác định liệu việc bổ nhiệm những người trung thành với cựu Tổng thống Donald Trump có phải là hành vi mang động cơ chính trị hay không.

Bộ Quốc phòng Mỹ tạm dừng thủ tục bổ nhiệm một số nhân vật được cho là trung thành với cựu Tổng thống Donald Trump được ông Trump đề cử vào các ban cố vấn thuộc Lầu Năm Góc trong thời gian chuyển giao quyền lực cho người kế nhiệm Joe Biden, tờ Politico đưa tin.

Trong những đề cử bị hoãn thủ tục bổ nhiệm có ông Corey Lewandowski - người quản lý chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016 của ông Trump - và cấp phó của ông Lewandowski là ông David Bossie. Hai người này được đề cử vào Ban Thương mại quốc phòng thuộc Lầu Năm Góc.

Ngày 29/1, thông tin này được thông báo qua thư điện tử tới các cố vấn quốc phòng của Lầu Năm Góc. Hai nguồn thạo tin đã chia sẻ thông tin này với Politico.

Theo đó, "tất cả các quá trình bổ nhiệm (mới), tái bổ nhiệm hoặc kéo dài nhiệm kỳ" đều bị đình chỉ trong khi "chờ chính quyền mới xem xét kỹ lưỡng".