Theo tìm hiểu, hộ thành hào là hào nước bao bọc quanh kinh thành Huế được triều Nguyễn xây dựng từ năm 1832. Đây là một phần trong Quần thể Di tích Cố đô Huế được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới.

Công trình này được đắp bằng đá núi, theo kỹ thuật xếp đá khan không sử dụng vữa kết dính. Trải qua thăng trầm của thời gian, công trình bị xuống cấp nên được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế phê duyệt dự án trùng tu và tôn tạo.

Trước đó, vào năm 2011, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế có quyết định phê duyệt Dự án "Bảo tồn, tu bổ và tôn tạo hệ thống Kinh thành Huế", với tổng mức đầu tư hơn 1.280 tỷ đồng.

Tuy nhiên, do khó khăn về nguồn lực và giải phóng mặt bằng nên đến ngày 26/10/2016, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tiếp tục có quyết định điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến ngày 31/12/2020.

Trong tổng thể dự án này, có phần "Tu bổ, tôn tạo hệ thống kè hộ thành hào bao gồm kè đá, lòng hào, tuyến phòng lộ và các bến cổng" với hạng mục "Tu bổ, tôn tạo hệ thống kè hộ thành hào" có tổng chiều dài gần 20km (gồm hai mặt hào), trước mắt sẽ tu bổ mặt phía Nam (trừ phần kè của dự án cũ đã thực hiện) là hơn 4,5km.

Theo hồ sơ dự án, phương án tu bổ là "Bảo tồn nguyên trạng những đoạn kè còn tốt; hạ giải, tu bổ, phục hồi những đoạn kè bị hư hỏng nặng; gia cố, tu bổ những đoạn kè hư hỏng vừa và nhỏ".

Tuy nhiên, trên thực tế, khi dự án bắt đầu được triển khai đoạn từ cửa Quảng Đức đến Nam Minh Đài, đã xuất hiện những ý kiến trái chiều về công tác trùng tu. Bởi, đơn vị thi công đưa các phương tiện cơ giới phá bờ kè gốc của hào nước, sau đó xây kè gần như mới bằng bê tông, cốt thép.

Trước mắt là bờ kè gần như mới được xây dựng bằng đá granit, vữa xi măng, phần chân móng đúc bằng bê tông cốt thép, phần mặt ngoài kè là hình ảnh những viên đá gan gà nguyên gốc xen lẫn với đá mới.

Mới đây, ông Phan Ngọc Thọ - Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đã yêu cầu Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế khẩn trương rà soát toàn bộ hồ sơ dự án, hồ sơ thiết kế, quá trình quản lý giám sát, thi công hạng mục bờ kè hộ thành hào thuộc dự án “Bảo tồn, tu bổ và tôn tạo hệ thống kinh thành Huế”, để đánh giá, xác định cụ thể các nguyên nhân tồn tại, hạn chế trong công tác tu bổ, tôn tạo đoạn bờ kè đang triển khai (từ cửa Quảng Đức đến Nam Minh Đài).

Trên cơ sở đó xác định, xử lý trách nhiệm các cá nhân, tập thể liên quan, có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại hạn chế nêu trên, không để xảy ra trường hợp tương tự.

Ông Thọ cũng yêu cầu Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế rà soát, tiếp thu các ý kiến của các tổ chức, cá nhân để nghiên cứu kỹ các giải pháp thực hiện các đoạn bờ kè tiếp theo, đảm bảo tính khoa học, đúng quy trình, quy định của pháp luật về xây dựng và bảo tồn di sản văn hóa; tiếp thu các ý kiến thẩm định về thiết kế dự án của Bộ Xây dựng, Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch; báo cáo UBND tỉnh kết quả thực hiện các nội dung trên trước khi triển khai các công việc tiếp theo.