Thuốc kháng sinh là gì? Nên uống thuốc kháng sinh khi nào?

Các loại Thuốc kháng sinh là những chất được chiết xuất từ vi sinh vật, nấm có khả năng tiêu diệt vi khuẩn hay kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu. Ngoài ra nó còn có tác dụng lên vi khuẩn ở cấp độ phân tử, thường là một vị trí quan trọng của vi khuẩn hay một phản ứng trong quá trình phát triển của vi khuẩn.

Những chú ý khi sử dụng thuốc kháng sinh

Vậy Thuốc kháng sinh là gì? Nên uống thuốc kháng sinh khi nào? Nhiều cha mẹ cứ thấy con viêm họng, sốt, ho… là ra hiệu thuốc mua thuốc kháng sinh về cho con uống. Tuy nhiên trên thực tế có tới 80% trường hợp viêm họng, ho là do vi rút, không cần dùng đến kháng sinh vì có uống cũng không mang lại hiệu quả điều trị bệnh.

Hiện nay, nhiều người do thiếu hiểu biết đã "thần thánh" hóa thuốc kháng sinh, cho rằng kháng sinh chữa được mọi loại bệnh, cứ bị bệnh là uống kháng sinh, khiến tình trạng sử dụng kháng sinh tràn lan dẫn đến kháng thuốc đang ngày gia tăng, đe dọa tính mạng của nhiều người. Do vậy, người dùng cần phải hiểu đúng về tác dụng của kháng sinh và sử dụng hợp lý, tránh tình trạng kháng thuốc.

Theo các chuyên gia, thuốc kháng sinh là những chất được chiết xuất từ dịch nuôi các vi sinh vật như: vi khuẩn, nấm sợi, xạ khuẩn… Nó có khả năng tiêu diệt vi khuẩn hay kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu.

Kháng sinh có tác dụng lên vi khuẩn ở cấp độ phân tử, thường là một vị trí quan trọng của vi khuẩn hay một phản ứng trong quá trình phát triển của vi khuẩn. Vì thế kháng sinh chỉ có tác dụng với các trường hợp bệnh do vi khuẩn gây nên.

Và việc xác định bệnh do nhiễm khuẩn và sử dụng kháng sinh do bác sĩ chỉ định.

Với nhiều bệnh, nhất là các bệnh đường hô hấp trên, phần lớn là do vi rút gây nên, chỉ cần điều trị triệu chứng như: ho thì uống thuốc ho, long đờm; sốt thì dùng thuốc hạ sốt; sổ mũi, nghẹt mũi thì dùng nước muối biển, thuốc làm co mạch hoặc kháng histamin… Chỉ khi bác sĩ xác định nguyên nhân của bệnh là do nhiễm khuẩn thì mới được kê loại kháng sinh phù hợp.

Thuốc kháng sinh phải uống đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ. Nhiều trường hợp uống kháng sinh sau 2 – 3 ngày thấy đỡ liền dừng không uống nữa.

Đây là điều rất nguy hiểm bởi khi uống thuốc, vi khuẩn đang bị yếu dần đi, nhưng chưa chết hẳn, nếu lúc này ngừng uống thuốc thì khả năng vi khuẩn không bị tiêu diệt, sống lại và dần có sức đề kháng với chính loại kháng sinh đang uống.

Từ đó gây nên tình trạng kháng thuốc rất nguy hiểm, lần sau uống loại kháng sinh đó sẽ giảm tác dụng hoặc không có tác dụng nữa.

Do vậy, người dùng không được tự ý mua và uống thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc uống kháng sinh để phòng ngừa nhiễm khuẩn hay tái nhiễm phải do bác sĩ chỉ định.

Nên uống thuốc kháng sinh khi nào?

Cần biết Thuốc kháng sinh là gì? Nên uống thuốc kháng sinh khi nào?

Những loại kháng sinh uống xa bữa ăn: Là những loại thuốc kém bền vững trong môi trường dịch vị hoặc bị giảm hấp thu do thức ăn. Nên uống 1giờ trước bữa ăn hoặc 2 giờ sau bữa ăn.

Gồm có: nhóm penicillin (penicillin V, ampicillin, amoxycillin... khoảng 30 tên).  Nhóm cephalosporin: các thuốc trong nhóm này đều có chữ "cef" đứng đầu tên thuốc gốc, đây là nhóm thuốc được các bác sĩ ưa dùng nhất hiện nay, có khoảng 40 tên thuốc gốc, mỗi thuốc gốc lại có nhiều tên biệt dược.

Ví dụ: cefuroxime có các biệt dược như zinnat, zencef, zinmax, zinacef, xorim, tarxim... Nhóm macrolid: tên thuốc gốc thường có nhóm chữ "mycin" đứng cuối, thường dùng nhất là clarythromycin, azithromycin, erythromycin. Các biệt dược của erythromycin thường có nhóm chữ "ery" đứng đầu, như: ery, erywin, erycin, eryfar... Nhóm thuốc chống lao cũng nên uống xa bữa ăn.

Những loại kháng sinh uống trong hoặc ngay sau bữa ăn: Là những loại không bị giảm hấp thu do thức ăn,  hoặc kích thích đường tiêu hoá.  Gồm có: nhóm quinolon  (milosacin, rosoxacin, ciprofloxacin...). Nhóm nitroimidazol (metronidazol, tinidazol...). Nhóm  cyclin (tetracyclin, doxycyclin...).

Riêng loại viên bao tan trong ruột, không kể thuộc nhóm kháng sinh nào, đều có thể uống bất kể lúc nào no hay đói (tốt nhất là uống lúc đói với 1 cốc nước sôi để nguội).

An toàn, hiệu quả cho người dùng kháng sinh

Với người bệnh:  Khi cần chữa bệnh bằng thuốc kháng sinh phải được bác sĩ khám bệnh, kê đơn (không tự ý dùng thuốc hoặc nghe người khác mách).         

Trước khi dùng thuốc phải xem lại đơn bác sĩ về liều dùng, số lần dùng thuốc trong ngày, cách dùng thuốc, kiêng kỵ; sau đó xem tờ hướng dẫn sử dụng trong hộp thuốc về cách dùng, kiêng kỵ, tác dụng phụ... để dùng thuốc cho đúng, tránh những điều đáng tiếc.

Với bác sĩ: Phải kiểm tra tình trạng bệnh nhân (có thai, tiền sử dị ứng thuốc, các thuốc đang sử dụng...)  xác định đúng tác nhân gây bệnh và chọn loại thuốc thích hợp, tránh điều trị kiểu bao vây. Tốt nhất là làm kháng sinh đồ.

Trên đây là thông tin thuốc kháng sinh là gì và nên uống thuốc kháng sinh khi nào để bạn đọc tham khảo.