Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị trả lại tên nước mắm cho… nước mắm

Thứ hai, 11/03/2019, 16:56 PM

Liên quan đến dự thảo tiêu chuẩn nước mắm, Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị trả lại tên nước mắm cho… nước mắm, không phải nước mắm thì không gọi là nước mắm.

tieu-chuan-nuoc-mam-dai-bieu-quoc-hoi-yeu-cau-minh-bach
Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị trả lại tên nước mắm cho… nước mắm; không phải nước mắm thì không gọi là nước mắm. Ảnh minh họa

Xung quanh dự thảo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) 12607:2019 quy phạm thực hành sản xuất nước mắm mới đưa ra đã có rất nhiều lời bàn tán (gọi tắt tiêu chuẩn nước mắm) các câu lạc bộ liên quan (như Câu lạc bộ Nước mắm truyền thống (NMTT) Việt Nam, các hiệp hội nước mắm Nha Trang, Phan Thiết, Phú Quốc…) đã có văn bản kiến nghị gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, bộ trưởng NN&PTNT, KH&CN về dự thảo này. Việc bàn tán này thể hiện sự quan tâm (và cả bức xúc) của công luận.

Quan điểm hiệp hội, câu lạc bộ nước mắm truyền thống cho rằng, dự thảo tiêu chuẩn nước mắm đang xóa đi ranh giới nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp. Bộ tiêu chuẩn cũng đưa ra quy định khắt khe gây khó cho đơn vị sản xuất nước mắm truyền thống.

Trong bài viết gửi đến Pháp Luật Việt Nam, Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị trả lại tên nước mắm cho… nước mắm; không phải nước mắm thì không gọi là nước mắm.

Minh bạch Nước mắm, nước mắm công nghiệp và nước chấm

Theo đó, Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị trả lại tên nước mắm cho… nước mắm; không phải nước mắm thì không gọi là nước mắm.

Nước mắm và tên gọi của nó là tài sản quốc gia, trước hết là của những người sản xuất nước mắm và của người dân Việt ăn nước mắm từ hàng ngàn năm nay.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa nhấn mạnh những loại nước chấm đang được gọi là “nước mắm” nhưng không sản xuất đúng quy trình sản xuất nước mắm truyền thống thì không cho phép gọi là nước mắm mà phải gọi là nước chấm hoặc “nước giả nước mắm”.

Điều này cũng giống như đường hóa học không gọi là đường mà gọi là chất tạo ngọt (sweetener). Do quy trình của họ hiện đại, họ cũng có thể gọi đó là nước chấm tinh khiết, nước chấm hiện đại, nước chấm vô trùng hay “nước chấm 4.0” gì đó cũng được, tùy họ nhưng nhất thiết không cho phép gọi đó là nước mắm.

tieu-chuan-nuoc-mam-dai-bieu-quoc-hoi-yeu-cau-minh-bach
Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa đề nghị trả lại tên nước mắm cho… nước mắm; không phải nước mắm thì không gọi là nước mắm.

Cách xử sự này là công bằng với các nhà sản xuất nước mắm truyền thống (vốn là tài sản quý báu của dân tộc ta), đồng thời có tác dụng bảo vệ sản phẩm ngon và độc đáo này. Chúng ta cũng cần áp dụng nguyên tắc này đối với các sản phẩm ẩm thực khác của Việt Nam như phở hay nem (chả giò)…

Trở lại với vai trò quản lý nhà nước, việc nghiên cứu đề ra tiêu chuẩn là cần thiết nhưng phải phù hợp thực tiễn và tính đến yếu tố truyền thống, lịch sử... Đối với nước mắm hay các sản phẩm truyền thống tương tự, quy trình sản xuất đã hình thành dựa vào thổ nhưỡng, khí hậu, nước, nắng, gió, mùa màng và kinh nghiệm, kỹ năng tích lũy từ hàng trăm, thậm chí hàng ngàn năm của nhân dân. Nhà nước không thể đặt ra một quy trình với những chuẩn mực phi thực tiễn rồi buộc hay khuyến cáo người dân phải theo.

Chưa kể không thể có tiêu chuẩn quy trình sản xuất chung cho nước mắm truyền thống với nước mắm công nghiệp, càng không thể có quy trình chung với các loại nước chấm công nghiệp đang được gọi là nước mắm.

Vậy nước mắm truyền thống có cần tuân theo những tiêu chuẩn hay quy định của pháp luật không?

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa khẳng định cần có. Nhà nước phải ban hành những tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm và nhà sản xuất, kinh doanh phải tuân thủ để bảo vệ sức khỏe cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, nước mắm truyền thống cần có hệ tiêu chuẩn riêng, phù hợp với đặc thù của quy trình và điều kiện sản xuất, cũng như công dụng của loại sản phẩm này.

Đừng quên ông cha ta đã ăn nước mắm “được gọi là truyền thống” này từ hàng ngàn năm qua mà dân ta vẫn khỏe mạnh, thông minh, dân số tăng trưởng không thua kém các nước trên thế giới. Sở dĩ chúng ta phải quản lý an toàn thực phẩm chặt hơn là vì những ô nhiễm và chất độc hại thải ra từ quá trình công nghiệp hóa không được kiểm soát chặt chẽ mà thôi.

Quản lý chặt hơn nhưng không để các sản phẩm truyền thống độc đáo bị đè bẹp, bị mai một, thậm chí bị xóa sổ bởi bất kỳ sự chi phối nào… chính là đặt hàng quan trọng của nhân dân đối với các cơ quan nhà nước.

Lấy nước mắm công nghiệp làm chuẩn?

Trước nội dung trong dự thảo tiêu chuẩn nước mắm, nhiều hộ gia đình, công ty sản xuất nước mắm truyền thống tại làng nghề nước mắm Nam Ô Đà Nẵng đặt ra câu hỏi: Dự thảo này phục vụ, làm lợi cho ai, hay dự thảo này khi soạn thảo đã mặc định lấy nước mắm công nghiệp làm chuẩn, làm lu mờ vai trò của nước mắm truyền thống?

Ông Trần Ngọc Vinh – Chủ tịch làng nghề nước mắm Nam Ô chia sẻ trên Báo Công Thương cho biết, làng Nam Ô (Hòa Hiệp Nam, Liên Chiểu) có gần 60 hộ làm nghề sản xuất nước mắm truyền thống chuyên nghiệp, sản lượng nhiều và quanh năm, còn lại gần 200 hộ sản xuất bán chuyên. Mỗi năm làng nghề chế biến khoảng 150 tấn cá cơm tươi để sản xuất nước mắm. Nghề đã nuôi sống nhiều thế hệ người dân của làng Nam Ô. Chính vì vậy, khi báo chí phản ánh câu chuyện tiêu chuẩn nước mắm đã khiến người dân bàn tán nhiều, thậm chí trong cả từng bữa cơm muộn của từng gia đình.

“Các hộ làm mắm thắc mắc cái dự thảo này do ai soạn ra, họ lấy căn cứ ở đâu để làm chuẩn, chứ nhìn mấy tiêu chuẩn thấy toàn họ lấy từ sản xuất nước mắm công nghiệp chứ có liên quan đến nước mắm truyền thống đâu. Nước mắm truyền thống thì chỉ có cá biển tươi và muối, chứ có chất bảo quản vào rồi thì còn gọi gì là nước mắm nguyên chất”, ông Vinh nói.

tieu-chuan-nuoc-mam-dai-bieu-quoc-hoi-yeu-cau-minh-bach
Làng nước mắm Nam Ô xôn xao câu chuyện "quy phạm thực hành sản xuất nước mắm".

Bà Lê Nguyễn Hoàng Tâm (69 tuổi, thường gọi là cô Bê) cho biết, gia đình bà đã có 3 đời làm nước mắm, từ bao đời nay nước mắm truyền thống chỉ bao gồm cá biển tươi (cá cơm) và muối, nên quy định tiêu chuẩn mới yêu cầu kiểm soát dư lượng các loại thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y là vô cùng vô lý. “Con cá cơm nó ở biển, có ô nhiễm hay không thì hỏi các cơ quan quản lý về chất lượng nước biển chứ làm sao mà kiểm tra trên con cá. Trong khi quy trình làm mắm cả trăm năm nay là cá tươi đưa về ủ với muối hạt (muối sống), đợi các ông đem đi kiểm tra thì đem cá ươn về mà muối à”, bà Hoàng Tâm bức xúc .

Theo bà Hoàng Tâm, không thể nào so sánh nước mắm công nghiệp với nước mắm truyền thống được. “Nước mắm truyền thống của làng Nam Ô có vị đặc trưng của làng Nam Ô, nó không chỉ là nước mắm mà nó còn là văn hóa, tâm huyết của cả làng đặt vào đó. Chúng tôi muốn nói trực tiếp với những người soạn ra dự thảo này là họ đã lắng nghe, lấy ý kiến của những người làm nước mắm truyền thống chưa, họ phải lấy ý kiến của người làm nước mắm chứ không thể ngồi bàn giấy mà soạn ra những cái không sát thực tế để khi ban hành làm khổ bao nhiêu người như vậy”, bà Hoàng Tâm nói.

Còn tại công ty TNHH Hồng Hương, đơn vị sản xuất nước mắm Nam Ô truyền thống, anh Bùi Thanh Phú – Giám đốc Công ty cho biết, sau khi biết đến dự thảo bản thân anh cảm thấy rất băn khoăn và không đồng tình vì có quá nhiều điều bất hợp lý từ khâu kiểm tra cá đến vật dụng chứa cá muối cho đến quy định độ đậm đặc của nước mắm truyền thống.

Ngoài việc đồng tình với quan điểm về kiểm tra cá để muối, anh Phú cho rằng quy định vật dụng đựng cá muối cũng là một quy định “vô duyên không thể tả”. “Hàng trăm năm nay, bao nhiêu làng nghề nước mắm toàn sử dụng hũ sành, sứ để đựng nước mắm. Kinh nghiệm của cha ông bao nhiêu đời đều nói muối cá ở hũ sành sứ thì mới đảm bảo được vị thơm, ngon của cá. Đùng một cái các ông ngồi bên trên, có khi cả đời không biết đến cách làm nước mắm thế nào lại đưa ra cái quy định vật đựng phải là vật sáng bóng (như Inox), quy định này giống như là lấy từ nước mắm công nghiệp “áp đặt” vào sản xuất nước mắm truyền thống”, anh Phú phân tích.

 

Có nên mua xe ôtô Trung Quốc?

Tham khảo giá bán xe ôtô tại các đại lý nhiều người tiêu dùng băn khoăn không biết có nên mua xe ôtô Trung Quốc hay không, dù giá rẻ nhưng lo ngại chất lượng.

 

Dịch tả lợn châu Phi: Tâm lý người tiêu dùng khiến giá heo hơi giảm 8.000-12.000 đồng một kg

Tâm lý lo ngại dịch tả lợn châu Phi lây sang người khiến người tiêu dùng e ngại vì thế giá heo hơi các địa phương đã giảm mạnh với mức giảm 8.000-12.000 đồng một kg.

 

Xăng dầu không nhập khẩu nhưng vẫn tăng theo giá thế giới

Với lý do giá thế giới tăng nên phải điều chỉnh giá xăng dầu trong nước nhưng thông tin từ Cục Hải quan TP HCM, trong 2 tháng đầu năm 2019, kim ngạch nhập khẩu xăng dầu là 0 USD.