Tô Minh Cường - nghệ sĩ trẻ giữ hồn dân tộc

Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Thái Bình cái nôi của các dòng nghệ thuật dân gian và các làn điệu dân ca quen thuộc, ngay từ nhỏ Cường đã say mê và yêu thích các chương trình đàn hát dân ca qua sóng đài tiếng nói và truyền hình.

“Từ khi còn là một cậu bé, tôi đã có sở thích đặc biệt. Mỗi lúc không bận học, tôi hay ra chùa chiền, ngồi hàng giờ đồng hồ chỉ ngắm những mái đình cổ kính, hoa văn mang trầm tích thời gian”, nghệ sĩ Tô Minh Cường chia sẻ.

Sau này, chính anh cũng đã xác định, con đường theo đuổi nghệ thuật dân ca truyền thống chắc chắn không phải là một cuộc dạo chơi mà đó là cơ duyên hội ngộ lâu dài. Với một nghệ sĩ trẻ, nghệ thuật luôn ẩn chứa những điều mới mẻ và không chịu gò bó bởi bất cứ một sợi dây vô hình nào, nghệ sĩ Tô Minh Cường không là ngoại lệ.

“Các làn điệu như hát chèo, hát xẩm, hát chầu văn ngọt ngào, tha thiết ngấm vào máu thịt tôi từ lúc nào không biết. Tôi theo đuổi nó và hiện tại tôi là nghệ sĩ biểu diễn tự do, tham gia trên các kênh đài giảng dạy miễn phí các làn điệu dân ca cho các bạn trẻ và tham gia các công việc xã hội”, nghệ sĩ Tô Minh Cường nói.

Đặc biệt là hát xẩm, loại hình ca nhạc dân gian mang tính chất chuyên nghiệp, mỗi câu hát là một câu chuyện kể, thông qua đó là bài học, giá trị đạo đức và nhân văn tốt đẹp. Đó cũng chính là lý do đưa Cường đến với loại hình ca nhạc dân gian này.

 "Tôi đến với nghệ thuật truyền thống, đặc biệt với hát xẩm như mối duyên lớn, chỉ biết nó bắt đầu bằng tình yêu, niềm say mê chẳng tài nào dứt nổi".

Nghệ sĩ Tô Minh Cường tốt nghiệp trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Thái Bình, sau đó học liên thông với sự chỉ dạy của những người thầy là các bậc nghệ sĩ "lão thành" trong nghệ thuật hát chèo, chầu văn, hát xẩm.

Biết trước loại hình nghệ thuật dân gian này ít độc giả sẽ gây không ít khó khăn nhưng chàng trai trẻ với sẵn lửa đam mê cộng thêm kinh nghiệm, tình cảm chân thành, mộc mạc mà nghệ nhân truyền dạy, Minh Cường ngày càng tự tin, đằm lắng và say sưa hơn.

“Tôi bắt đầu hát dân ca từ năm 2006, có những lúc gặp khó khăn gần như không thể đi tiếp với đam mê nhưng tôi thiết nghĩ, ngày nào còn khán giả, còn người yêu quý, mền mộ thì tôi còn hát. Được sự mến mộ của bà con và phần lớn những người yêu văn hóa truyền thống và âm nhạc phố cổ, tôi thường xuyên tham gia hoạt động âm nhạc vào các ngày cuối tuần trên phố đi bộ để giới thiệu đến khán giả và khách quốc tế về nhạc dân tộc cổ truyền”, Minh Cường tiết lộ.

Ngoài việc là một trong những nghệ sĩ quen thuộc của dòng âm nhạc dân gian, Tô Minh Cường còn có một sân khấu miễn phí cho bà con tại số 28 Hàng Buồm vào thứ Sáu hàng tuần cùng những nghệ sĩ đam mê thể loại chầu văn, hát xẩm.

“Để bảo tồn và phát huy những làn điệu dân ca nói chung và hát xẩm, chầu văn nói riêng nhiệm vụ của mỗi nghệ sĩ là tự vận động, sáng tạo không ngừng để mang nghệ thuật dân gian tới gần hơn nữa với khán giả.

Có những buổi cuối tuần ở sân khấu số 28 Hàng Buồm trời mưa, chúng tôi diễn còn khán giả đứng xung quanh che ô xem hát. Có lẽ, chính nụ cười của khán giả hòa trong những hạt mưa đêm khiến tôi nhận ra rằng âm nhạc dân gian vẫn có sức sống, sức lan tỏa bất biến với thời gian”, nghệ sĩ Tô Minh Cường nhấn mạnh.

Thế rồi, tên tuổi của Tô Minh Cường được nhiều người biết đến, từ việc diễn ở những sân khấu nhỏ, giờ đây, nghệ sĩ trẻ quê lúa có thể mang tiếng hát đến đông đảo khán giả ở những sân khấu lớn hơn khi cộng tác với Đài truyền hình Việt Nam (VTV).

“Tôi luôn cảm ơn VTV đã yêu mến và dành cho tôi cơ hội để gần gũi hơn với khán giả, đó là điều không gì sánh được. Đối với tôi, VTV chính là nhịp cầu kết nối, giữa nghệ sĩ và khán thính giả cả nước thông qua màn ảnh nhỏ. Chính VTV đã làm người nghệ sĩ thăng hoa và cố gắng hết mình hơn nữa”, Minh Cường xúc động.

Tô Minh Cường hát trên nhiều sân khấu và anh cũng có riêng một "sân khấu" trong ngôi nhà mình. Với người nghệ sĩ ấy, sân khấu âm nhạc hay sân khấu cuộc đời đều không để "diễn" mà để cháy hết mình cho trọn đam mê, để tri ân những nụ cười, những giọt nước mắt của khán giả qua lời ca, tiếng nhạc.

Từ hát xẩm đến người nghệ sĩ đa tài

Hiện nay, đất nước ta đang dồn toàn lực để chống lại đại dịch Covid-19 và dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhà nước, Ban chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 đã huy động được các tầng lớp nhân dân, đội ngũ cán bộ y tế, cán bộ chiến sĩ, cộng đồng doanh nghiệp, các địa phương cùng nỗ lực khắc phục khó khăn, dốc sức đồng lòng, chung tay chống dịch.

Tuy không trực tiếp ra mặt trận chống dịch, nhưng những người nghệ sĩ như Tô Minh Cường cũng là người chiến sỹ trên mặt trận văn hóa. Những ngày qua, họ đã cho ra đời những tác phẩm nghệ thuật cổ vũ, nâng cao tinh thần, góp phần thiết thực vào công cuộc phòng chống dịch Covid-19.

Chia sẻ về ca khúc này, Minh Cường cho hay: “Tôi rất trăn trở khi mùa dịch đến, tất cả mọi hoạt động bị ngừng hoạt động, đặc biệt là văn hóa, giải trí. Tôi nghĩ, mình phải có chút gì đóng góp cho đất nước, thế là tôi sáng tác ra bài hát sẩm, một làn điệu dài mang tên là ‘Cùng nhau đẩy lùi virus Corona’”.

Bài hát được Tô Minh Cường sáng tác trong một đêm, sau đó kết hợp cùng các nghệ sĩ khác để ghi hình. Từ đó, được đông đảo những khán thính giả yêu mến dân ca đón nhận rất nhiệt tình.

Có thể nói, bài xẩm “Cùng nhau đẩy lùi virus Corona” được sáng tác là sự kết tinh, sự đúc kết những kinh nghiệm quý báu hơn 10 năm qua, từ khi bắt đầu bén duyên với âm nhạc dân gian của Tô Minh Cường.

“Tôi rất xúc động khi bài hát của tôi được nhận bằng khen của Tổng giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam với những đóng góp nho nhỏ của tôi trong công cuộc chống dịch.

Bài xẩm đó được mọi người đánh giá có sự lan tỏa vô cùng mãnh liệt, nó thôi thúc con người ta có thêm sức mạnh. Trước đây, bác Hồ nói ‘Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận’ thì hiện tại tôi thấy đúng như thế khi đặt trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp như hiện nay”, Minh Cường nói.

Không chỉ vừa hát, vừa sáng tác âm nhạc dân gian, nghệ sĩ Tô Minh Cường còn được nhiều người biết đến khi là một nghệ nhân “Múa rối nước’’. Chàng nghệ sĩ trẻ tài năng luôn muốn thế hệ trẻ ngày nay không để những loại hình dân tộc dân gian bị biến mất, để biết rằng, những gì của cha ông ta để lại hay và đặc sắc như thế nào.

Tô Minh Cường - người nghệ sĩ đầu tiên phòng dịch Covid-19 qua dạy học trực tuyến

Trong thời gian cả nước thực hiện cách ly xã hội, tất cả các hoạt động đều phải diễn ra hết sức hạn chế, để tiếp tục đưa niềm đam mê nghệ thuật dân gian của mình đến mọi người, Tô Minh Cường đã nghĩ ra cách dạy hát xẩm online.

Tuy ban đầu gặp nhiều khó khăn vì những yếu tố khách quan nhưng rồi, cách làm của Cường được mọi người đón nhận nhiệt tình, từ đó, xuất hiện thêm những lớp dạy hát, dạy múa online của những nghệ sĩ khác.

“Tôi rất vui vì mình là nghệ sĩ đầu tiên dạy học online qua internet trong thời kỳ nước ta đang có diễn biến phức tạp của dịch Covid-19. Sau khi cách dạy online của tôi được VTV đưa tin, tôi thấy xuất hiện nhiều cách cách dạy online như múa, hát qua điện thoại.

Thậm chí, cách dạy học của tôi cũng được một số báo nước ngoài đưa tin. Đây càng là động lực để những người nghệ sĩ như tôi cố gắng”, Minh Cường nói thêm.

Cuối cùng, chia sẻ về những dự định trong tương lai, nghệ sĩ trẻ này tiết lộ: “Tôi đang có những dự định kết hợp với nhà trường trên địa bàn TP Hà Nội để mang làn điệu dân ca đến các trường đại học, đến những bạn học sinh cấp 1, cấp 2....

Ngoài ra, tôi cũng đang dạy hát cho các bạn yêu mến hát xẩm (không phân biệt tuổi tác) tại Trung tâm âm nhạc Thăng Long hoàn toàn miễn phí. Điều quan trọng nhất, tôi muốn đưa nghệ thuật dân tộc gần gũi hơn với mọi người”.

Video: Nghệ sĩ Tô Minh Cường được truyền thông Việt Nam đưa tin về cách dạy học online.

Bài liên quan

>>Hoàng Tử Thao - Chàng nghệ sĩ sinh ra đã ‘ngậm thìa vàng’ của làng sao Cbiz