Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: The Nation

“Kế hoạch này dài 80 trang và đây là đề xuất chi tiết nhất được đưa ra từ trước tới nay. Với kinh nghiệm đàm phán các thỏa thuận của mình, tôi thấy rằng các vấn đề phức tạp cần có các giải pháp dựa trên số liệu thực tế, do vậy, đề xuất của chúng tôi bao gồm các giải pháp chiến thuật chính xác để người dân Israel, Palestine và khu vực được an toàn hơn. Tầm nhìn của tôi bao gồm cơ hội để đôi bên cùng hưởng lợi, đó chính là giải pháp hai nhà nước thực tế nhằm giải quyết các mối rủi ro từ vấn đề nhà nước Palextin đối với an ninh của Ixrael. Thủ tướng Netanyahu đã cho tôi biết ông đã sẵn sàng thông qua một tầm nhìn làm cơ sở cho các cuộc đàm phán trực tiếp với người dân Palestine. Đây sẽ là một bước đột phá mang tính lịch sử”, Tổng thống Trump cho biết.

Bản kế hoạch 80 trang bao gồm 50 trang cho phần chính trị và 30 trang cho phần kinh tế với khoảng 50 tỷ USD nhằm giúp khôi phục nền kinh tế cho người dân Palestine, Jordan và Ai Cập. Nội dung chi tiết của bản kế hoạch dự kiến sẽ được công bố đầy đủ trong ngày 28/1.

Theo kế hoạch được Tổng thống Donald Trump công bố, Mỹ sẽ công nhận các khu định cư của Israel tại khu Bờ Tây, đổi lại, Israel sẽ phải đồng ý dừng các hoạt động xây dựng khu định cư mới trong vòng 4 năm trong khi đàm phán vấn đề nhà nước Palestine. Kế hoạch này cũng kêu gọi vẽ lại biên giới ở khu Bờ Tây và Đông Jerusalem đồng thời tạo điều kiện cho người dân Palestine xây dựng một nhà nước độc lập ở Đông Jerusalem nếu đáp ứng được một số yêu cầu cụ thể.

Bản kế hoạch được kỳ vọng sẽ là cơ sở cho các cuộc đàm phán hòa bình giữa Israel và Palestine từng đổ vỡ từ năm 2014, tuy nhiên hy vọng là không nhiều khi phía Palestine đã lên tiếng phản đối bản kế hoạch này ngay cả trước khi công bố.

Phản ứng của cộng đồng quốc tế

Trước khi ông Trump công bố bản kế hoạch này, hàng nghìn người dân Palestine đã biểu tình tại thành phố Gaza, trong khi đó giới lãnh đạo Palestine cho rằng chính quyền Tổng thống Trump thiên vị Israel. Người dân Palestine từng phản đối mạnh mẽ các chính sách thiên vị Israel của chính quyền Tổng thống Trump như việc dời sứ quán Mỹ từ Tel Aviv tới Jerusalem. Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã triệu tập một cuộc họp khẩn cấp với các lãnh đạo nước này liên quan tới bản kế hoạch hòa bình Trung Đông vừa được công bố.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngợi ca kế hoạch của Mỹ.

Trong khi đó, Liên đoàn Arab cũng sẽ họp khẩn cấp về vấn đề này vào thứ Bảy tới.

Trong khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ca ngợi kế hoạch này là "hướng đi thực tế tới hòa bình lâu dài" đảm bảo chủ quyền của Israel đối với Thung lũng Jordan thì nhiều nước bày tỏ hoài nghi và phản đối.

Cùng ngày, Anh đã hoan nghênh một cách thận trọng về kế hoạch nói trên của Tổng thống Mỹ.

Người phát ngôn Chính phủ Anh cho biết Thủ tướng Boris Johnson đã điện đàm với Tổng thống Trump trước đó, cho rằng kế hoạch có thể chứng tỏ là “một bước tiến tích cực."

Trong khi đó, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi cho biết Jordan quyết tâm ủng hộ mọi nỗ lực chân chính nhằm đạt được hòa bình chính đáng và toàn diện mà mọi người sẽ chấp nhận.

Ông Safadi cho rằng con đường duy nhất dẫn đến một nền hòa bình toàn diện và lâu dài là thành lập một nhà nước Palestine độc lập dựa đường biên giới năm 1967 với Đông Jerusalem là thủ đô của Nhà nước Palestine.

Bộ Ngoại giao Ai Cập đã đưa ra một tuyên bố ủng hộ giải pháp khôi phục lại tất cả các quyền hợp pháp của người dân Palestine thông qua việc thành lập một quốc gia độc lập và có chủ quyền trên lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng.

Giới chức Ai Cập cho biết họ đánh giá cao những nỗ lực của Mỹ để giải quyết cuộc xung đột, và hối thúc Israel và Palestine cần xem xét cẩn thận kế hoạch hòa bình do Tổng thống Trump công bố, với mục đích tạo ra các kênh đối thoại cởi mở giữa hai bên dưới sự bảo trợ của Mỹ nhằm nối lại đàm phán.

Đại sứ Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) tại Washington đã đưa ra một tuyên bố khẳng định niềm tin vào khả năng hòa bình lâu dài và cho rằng kế hoạch hòa bình được công bố hôm nay đã tạo ra một điểm khởi đầu quan trọng cho sự trở lại bàn đàm phán trong khuôn khổ quốc tế dưới sự bảo trợ của Mỹ.

Bộ ngoại giao Iran cho rằng kế hoạch hòa bình mà Mỹ áp đặt lên Palestine là một sự phản bội của thế kỷ và cam chịu thất bại.

Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cũng lên tiếng cho rằng kế hoạch hòa bình của Mỹ đã “chết yểu” và coi đây là một kế hoạch thôn tính hủy hoại giải pháp hai nhà nước và cưỡng đoạt lãnh thổ Palestine.

Cùng ngày, trong một động thái hiếm có, hai phong trào đối địch của người Palestine là Hamas và Fatah đã nhóm họp ở thành phố Ramallah thuộc Bờ Tây nhằm thảo luận các nỗ lực chung phản đối Kế hoạch Hòa bình Trung Đông của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trước đó, Thủ tướng Palestine Mohammad Shtayyeh đã kêu gọi các cường quốc thế giới tẩy chay sáng kiến này. Ông Shtayyeh cho rằng đây không phải là một kế hoạch hòa bình ở Trung Đông.