Sáng 18/12 nhiều tài xế ô tô đã căng băng-rôn trên xe phản đối trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài (Hà Nội). Do có nhiều xe và phương tiện tập trung đông nên cảnh sát đã được huy động đến trạm.

Các băng-rôn được dán tại các vị trí dễ quan sát trên xe như nắp capo, bên hông xe…

Nội dung được viết trên các băng rôn căng trên xe, như: “Phản đối Vietracimex thu hoàn vốn cho tuyến tránh”, “Yêu cầu Vietracimex dỡ trạm BOT này và chuyển về tuyến tránh”, “Không đi đường tránh sao lại phải trả tiền”…

Thời điểm từ sau 9h có hàng chục xe dán các băng rôn này đi qua trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài, một số xe khi đi qua trạm đã dài thành hàng. Có thời điểm nhiều tài xế và người dân đi trên đường đã xuống xe đứng tập trung tại trạm.

Sau đó những người có mặt đã thấy nhiều CSGT, Công an trật tự được huy động đến đảm bảo trật tự giao thông và an ninh xung quanh trạm.

Thời điểm các xe dán băng rôn đi qua, các cửa soát vé tại trạm Bắc Thăng Long – Nội Bài vẫn thu phí ô tô qua lại bình thường.

Trạm BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài đặt sai vị trí từ lâu được dư luận, báo chí lên tiếng nhưng đâu lại vào đấy. Mới đây nhất vào tháng 6/2018 UBND TP Hà Nội vừa có công văn gửi Bộ Giao thông vận tải (GTVT) về việc xem xét giải tỏa trạm thu phí Bắc Thăng Long – Nội Bài.

Nhiều năm liền, Hà Nội cũng đã kiến nghị Chính phủ, Bộ GTVT xem xét, di chuyển trạm thu phí Bắc Thăng Long- Nội Bài về đúng vị trí của dự án

TP Hà Nội cho rằng, trạm Bắc Thăng Long – Nội Bài trên đường Võ Văn Kiệt thuộc địa bàn huyện Sóc Sơn. Đây không phải là trạm thu giá dịch vụ hoàn vốn của đường Võ Văn Kiệt, mà là hoàn vốn cho dự án BOT đường tránh TP Vĩnh Yên (tỉnh Vĩnh Phúc).

Vì thế, người dân không sử dụng tuyến đường tránh TP Vĩnh Yên (đặc biệt là khách du lịch, hành khách đi sân bay Nội Bài, nhân dân huyện Sóc Sơn) vẫn phải nộp tiền thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ là không đúng, khiến cử tri TP Hà Nội bức xúc và đã có ý kiến.

Ngày 4/6, trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thú 5 – Quốc hội Khóa 14 về nhóm nội dung về việc hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông và bảo đảm trật tự an toàn giao thông trong cả nước, liên quan đến việc đặt trạm thu phí BOT sai vị trí, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể cho rằng có những dự án do lịch sử để lại, khi chuyển về thì Bộ tiếp nhận.

Như trạm Bắc Thăng Long – Nội Bài ra tiếp nhận Bộ đã báo cáo Chính phủ, năm 2014, Thủ tướng có văn bản chỉ đạo tiếp tục thu phí. Hiện nay nếu di dời thì phải tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội để có khoản kinh phí với hợp đồng của nhà đầu tư BOT.

Thực tế dù ai cũng biết vị trí đặt trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long – Nội Bài không hợp lý nhưng việc xóa bỏ không dễ.

Trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài hiện do Vietracimex8 thu và quản lý. Trạm thu phí này chính thức bàn giao cho nhà đầu tư thu phí hoàn vốn Dự án từ ngày 1/1/2011. Thời gian thu phí hoàn vốn là 16 năm 10 tháng 11 ngày.

Như vậy đến nay trạm thu phí này thu gần 8 năm (gần 50% thời gian thu phí). Theo nguyên tắc dự án đường giao thông BOT được xây dựng dựa trên hợp đồng xây dựng – chuyển giao – kinh doanh được ký giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư để xây dựng công trình kết cấu hạ tầng.

Nội dung của hợp đồng dự án bao gồm các quyền và nghĩa vụ của các bên nhằm đạt được các lợi ích đã định trước. Do sự khác biệt của chủ thể hợp đồng nên các lợi ích này rất khác nhau.

Các nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư vì mục đích sinh lợi, vì vậy, họ sẽ phải tính toán các yếu tố có liên quan nhằm đạt được lợi nhuận hoặc các lợi ích kinh tế có liên quan (như quyền được thực hiện một dự án đầu tư khác có khả năng sinh lợi).

Về phí cơ quan quản lý Nhà nước, khi ký hợp đồng chủ yếu là nhằm các mục tiêu phát triển cơ sở hạ tầng để phát triển kinh tế xã hội (mục tiêu phi lợi nhuận, mang tính công ích, vì sự phát triển chung của toàn xã hội).

Tuy nhiên nếu trong quá trình đàm phán hợp đồng BOT, BT, cơ quan quản lý Nhà nước lơ là những tính toán về lợi ích của Nhà nước, của người dân đặc biệt trong việc phê duyệt vị trí trạm thu phí sẽ dẫn đến hệ quả lớn.

Trở lại trạm BOT Bắc Thăng Long – Nội Bài, dù biết không hợp lý nhưng không thể di dời vì hợp đồng đã ký, chỉ có phương án Nhà nước bỏ tiền mua lại mới xóa được trạm thu phí này.

Nếu chưa thể bỏ tiền mua lại dự án, có thể áp dụng biện pháp như kiểm đếm phương tiện minh bạch lượng phương tiện thu phí qua trạm BOT Bắc Thăng Long – Nội Bài từ đó có thể giảm được số năm thu phí.