Ông David Stilwell hy vọng tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 35 dự kiến diễn ra từ ngày 2 đến ngày 4/11 tại Thái Lan, các quốc gia Đông Nam Á sẽ cùng thể hiện sự phản đối cứng rắn với việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông.

Đồng thời, Trợ lý Bộ trưởng ngoại giao Mỹ tại Đông Á và Thái Bình Dương nhấn mạnh rằng khái niệm về một khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương tự do và cởi mở không phải là một động thái để mở rộng sự thống trị của Mỹ mà phản ánh cam kết lâu dài của Washington về việc khiến khu vực này trở nên thịnh vượng.

Trung Quốc hiện đang khẳng định các tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông bằng nhiều cách khác nhau. Bắc Kinh đã xây dựng 7 hòn đảo nhân tạo và trang bị cho các hòn đảo nhân tạo này đường băng quân sự, hệ thống phòng thủ tên lửa và các tiền đồn.

Ông Stilwell cũng sẽ tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 35. Ông cho rằng ASEAN nên chống lại các động thái nhằm quân sự hóa Biển Đông.

“Đây là sân nhà của các bạn, là chỗ của các bạn. Việt Nam đã làm tốt công việc đẩy lùi. Tôi nghĩ rằng với tính trung tâm của ASEAN ... (hiệp hội) sẽ cùng với Việt Nam chống lại các hành động gây mất ổn định và ảnh hưởng đến an ninh”, ông nói.

Stilwell thừa nhận ASEAN không muốn phải đứng về phía nào giữa hai siêu cường.

Vấn đề Biển Đông dự kiến sẽ lại là một chủ đề “nóng" nhất của Hội nghị Cấp cao ASEAN  tại Bangkok.

Trước đó, Nhà Trắng tuyên bố Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert C. O'Brien và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross sẽ đại diện cho Tổng thống Donald Trump tham dự hai hội nghị thượng đỉnh của khu vực.

Theo ông Stilwell, bộ quy tắc được đàm phán giữa Trung Quốc và ASEAN nên tuân thủ Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển để bảo vệ lợi ích kinh tế của các quốc gia và đảm bảo chuyển động có trật tự trong việc sử dụng các đại dương.

“Mỹ có lập trường đơn giản về Biển Đông – quyền của tất cả các quốc gia phải được tôn trọng dù khả năng, sức mạnh hay tầm cỡ của quân đội có thế nào”, ông nói thêm.

Stilwell cho rằng, nếu “không có an ninh, bạn không thể giao dịch” và sự thịnh vượng là điều không thể.