14h00: Do 59 đại biểu đăng ký chất vấn và tranh luận, nên chủ tọa phiên họp Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã mời các đại biểu tranh luận và chất vấn để Bộ trưởng trả lời bằng văn bản.

11h35: Quốc hội nghỉ trưa, theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trong buổi sáng có 32 đại biểu Quốc hội chất vấn 18 đại biểu tranh luận, chiều nay 59 đại biểu đăng ký chất vấn và tranh luận.

Chiều nay 14h đến 14h 30 Quốc hội sẽ tiếp tục phiên chất vấn Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ. 

Từ 14h30, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đăng đàn. Đây là lần đầu tiên ông thay mặt Thủ tướng đăng đàn trong một phiên chất vấn của Quốc hội khoá 14. Trước đó ở Chính phủ nhiệm kỳ khoá 13, ông từng trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội với tư cách Bộ trưởng Tài chính.

Theo thông lệ, Quốc hội họp mỗi năm hai kỳ và Thủ tướng sẽ trả lời chất vấn tại kỳ họp cuối năm, Phó thủ tướng thường trực trả lời chất vấn ở kỳ họp giữa năm; giữa năm 2017, Phó thủ tướng thường trực Trương Hoà Bình đã đăng đàn trong phiên chất vấn.

11h25: Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam giải trình các vấn đề liên quan đến phiên chất vấn: “Tôi theo dõi lĩnh vực giáo dục, thấy kỳ nào Bộ GD-ĐT dù có tham gia chất vấn hay không đều nhận được nhiều đóng góp của nhiều cử tri. Đây là điều mừng”.

Theo Phó Thủ tướng: Về phổ cập mầm non và các vấn đề tiêu cực, nhất là bạo hành mầm non, chúng ta bức xúc trước những hiện tượng bạo hành ở mầm non.

Có nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân liên quan đến chất lượng đào tạo giáo viên mầm non, 60% giáo viên mầm non được học cao đẳng trở lên, gần 40% học trung cấp, do đó việc nâng cao chất lượng đào tạo trong các trường sư phạm rất quan trọng.

Vấn đề thứ hai là liên quan trách nhiệm kiểm tra từ việc xét cho mở trường đến mở các nhóm lớp độc lập của chính quyền địa phương. Điều quan trọng nhất là độ bao phủ mầm non, nhất là nhà trẻ còn thấp 27,7%. Điều khẩn thiết bây giờ là phải phát triển nhanh cơ sở, các trường, chưa có trường thì ưu tiên cụm lớp độc lập nhưng phải đủ điều kiện.

Chính quyền địa phương phải làm tốt hơn, đặc biệt là khu công nghiệp. Nơi nào chú trọng, tỷ lệ trẻ được đến tốt hơn. Ở các khu công nghiệp đương nhiên là công nhân thu nhập thấp, trường công học phí trung bình mầm non qua khảo sát từ 900.000-1,1 triệu đồng nếu ở đó các trường tư mà những người lấy nhà riêng để mở, phần lớn là những người gắn bó với ngành giáo dục thì cũng lấy học phí khoảng cỡ đó và cộng thêm một chút, những trường tư đầu tư từ ban đầu buộc họ phải lấy cao hơn, rất khó khăn cho công nhân. Ngoài trường công, rất cần mô hình nhà nước hỗ trợ 1 phần cho địa điểm để trường tư mở để giảm học phí.

“Đối với các giáo viên không chỉ ở mầm non mà ở các học khác nếu có bạo hành trẻ em thì cương quyết thái độ. Tôi đề nghị, trong mọi trường hợp, một số trường hợp làm nhưng chưa triệt để, cần phải đưa ra khỏi ngành để không ảnh hưởng đến cả ngành giáo dục”, Phó Thủ tướng nói.

Về câu chuyện 200.000 có trình độ đại học thất nghiệp: Tính ra khoảng trên 4%, con số này ở các nước trung bình 7% nên VN không có gì là phải yêu cầu cứ học đại học thì phải có việc 100% là không đúng. Đây là việc bình thường ở trên thế giới. Giải pháp trong vấn đề này, đầu tiên phải thực hiện hướng nghiệp. ĐBQH, nhân dân đồng tình đẩy mạnh hướng nghiệp ngay từ THCS. Vì cả thế giới họ làm  như vậy. Học THCS xong một luồng rẽ ra học nghề, 1 luồng rẽ ra học THPT, học THPT xong 1 luồng rẽ học nghề, 1 luồng học đại học. Học xong THCS đi học nghề không có nghĩa là trong quá trình dạy nghề chúng ta không dạy tiếp văn hóa, dạy tiếp kiến thức, có điều là dạy theo cách của người làm nghề.

Thứ hai là phải nâng cao chất lượng đại học, một trong những điều để nâng cao là phải đẩy mạnh tự chủ đại học và tăng cường kiểm định, xếp hạng chất lượng đại học.

Thứ ba là công tác phân tích qua việc tuyển sinh những năm vừa rồi để định hướng cho các cháu học ngành nghề nào tương lại việc làm tốt hơn. Bộ GD-ĐT tiến hành khảo sát bắt các trường công bố dữ liệu này, năm 2017 các trường trên 27 điểm thì tỷ lệ học sinh ra trường có việc làm sau 12 tháng từ 2016 trở lại là 96%.

Nhóm trường từ 24-27 điểm là 92%; từ 20-24 điểm là 84%,  nhóm trường từ điểm sàn 15,5-20 điểm là 89%. Tỷ lệ chung các cháu học sinh ra trường trong vòng 12 tháng kể từ 2016-2017 khảo sát là xấp xỉ 90%, chỉ có 11,3% không có việc làm, tuy nhiên những việc làm này không có nghĩa đã phù hợp đúng trình độ đh

Trong số ngành đào tạo, nhóm ngành đào tạo khoa học giáo dục, giáo viên có tỷ lệ ra trường không tìm được việc cao nhất 19%, nhóm dịch vụ xã hội 19%, nhóm về môi trường (17%), nhóm pháp luật (17%), nhóm thể thao văn hóa (16%).

Về chất lượng đào tạo, chúng ta đã bàn nhiều, chung là giáo dục phổ thông chúng ta nhận khiêm tốn xếp hạng dưới 50, nhưng thực ra nhiều tổ chức đánh giá mình đứng 20, 30. Một ngành nào đó đứng dưới 50 đã là rất tốt so với mặt bằng chung trình độ phát triển kinh tế ở VN. Còn giáo dục đại học như các đại biểu nói là chúng ta không xuất sắc. Nhưng điều đáng mừng là từ 3 năm trở lại đây chúng ta quyết tâ đẩy mạnh tự chủ và đặt ra các chương trình để đổi  mới giáo dục Đại học, đặt mục tiêu sau 3 năm tức là năm nay sẽ có ít nhất 1 trường năm trong top 1000 thế giới. Ngày hôm nay họ sẽ công bố, chúng tôi hy vọng lần công bố này VN sẽ có 1 trường năm trong top công bố đấy.

Về thi cử, tại kỳ họp cuối 2016 nhiều đại biểu băn khoăn khi đưa hình thức thi trắc nghiệm nhưng kết quả thấy đổi mới thi qua 3 năm, cơ bản tốt. Chúng tôi mong muốn đổi mới hướng tới cơ bản ổn định chỉ còn cải tiến khi ra đề và vi chỉnh một số việc. Tôi  mong các địa phương tăng cường công tác chuẩn bị thi để kỳ thi được thành công.

Về đánh giá đổi mới căn bản toàn diện giáo dục theo Nghị quyết 29, đây là câu hỏi khó. Có rất nhiều cách để phân định nhiệm vụ trong đổi mới này, tạm chia 8 đầu mục: hệ thống, khung trình độ, chương trình SGK, phương pháp giảng dạy gắn với giáo viên, kiểm định đánh giá và thi cư, cơ sở vật chất, quản lý nhà nước, quản trị các trường, cơ sở giáo dục. Mức độ đánh giá đổi mới đến đâu trước hết là phải sửa luật pháp, sau đó là các chương trình đề án và làm nhiều công việc cụ thể.

Đến nay chúng ta đã đạt yêu cầu, ban hành hệ thống, khung trình độ, đang xây dựng chương trình SGK, đổi mới 1 bước công tác kiểm định, tự chủ đại học, tới đây là các trường phổ thông, đặc biệt là sửa 2 luật, chúng tôi đề nghị không giới hạn chỉ sửa 1 số ít điểm vì đây là thời cơ để sửa Luật và chỉ sửa Luật mới đáp ứng được yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục, trong đó có 3 yêu cầu là: khắc phục cho bằng được điểm yếu từ gd pt đến đh là n ặng nhồi nhét kiến thức, không khuyến khích sáng tạo cá nhân của học sinh và giáo viên; hạn chế thứ hai là hệ thống học ko liên thông nên cố chạy bằng cấp; thứ ba là nặng chỉ đạo hành chính, không khuyến khích tự chủ trong các trường đại học.

Quản lý trong trường phổ thông còn nặng về mệnh lệnh và hành chính, chủ yếu là có chính quyền cấp quận, phường và BGH mà thiếu các thành phần cơ bản tập thể giáo viên, học sinh, phụ huynh và cộng đồng. Chúng ta phải đưa vào đổi mới. Nếu sửa được 2 luật này đảm bảo đúng xu thế đó cộng với 1 số luật về công chức viên chức thì công cuộc đổi  mới sẽ được một nửa.

11h20: Tham gia trả lời chất vấn Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân – Bộ trưởng Bộ Nội vụ tham gia trả lời vấn đề liên quan đã làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm: Đối với hợp đồng giáo viên, nhiều địa phương và các cơ sở giáo dục công, số lượng hợp đồng rất lớn, biên chế vẫn chưa dùng hết những vẫn sử dụng hợp đồng. Chúng ta phải rà soát lại ngay trong năm 2018. Đề nghị các địa phương, cơ sở giáo dục công lập phải rà soát lại số lượng được biên chế, phải có quy định để gián tiếp quản lý trong các cơ sở giáo dục. Số lượng làm công tác giáo dục phải trên 65%.

Chỗ nào có nhu cầu giáo viên lớn phải sắp xếp lại không để tình trạng học sinh không có người dạy. Đối với tuyển dụng viên chức thừa, giao địa phương bố trí công việc cho những giáo viên này trước, không được sẽ tinh giản biên chế.

Vấn đề giáo dục mầm non: Chính phủ đã có quy định đối với gíao viên mầm non hợp đồng hưởng chế độ như viên chức. Những biên chế còn thừa, ưu tiên tuyển chọn những giáo viên hợp đồng lâu năm, có năng lực.

Quyết định 60 năm 2011, giáo làm việc theo chế độ hợp đồng lao động được nhà nước hỗ trợ ngân sách để được hưởng lương, tham gia BHXH, BHYT… đây là chính sách khuyến khích giáo dục mầm non.

11h05: Đại biểu Vũ Thị Nguyệt - Hưng Yên: Cử tri lo chất lượng sinh viên ngành sư phạm hiện nay, chất lượng đầu vào thấp? Tại sao trường sư phạm không thu hút được sinh viên giỏi? Ý kiến và giải pháp của Bộ trưởng?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Chúng tôi có giải pháp rà soát để biết được nhu cầu sử dụng giáo viên đến tận môn học để có kế hoạch đào tạo gắn với môn học. Để sao mạng lưới các trường đại học được đồng bộ, thống nhất. Chúng tôi rà soát, phối hợp với các bộ ngành liên quan để làm sao khi thông báo tuyển sinh thì người thi vào trường sư phạm thấy tương lai nghề nghiệp.

10h55:Đại biểu Dương Minh Ánh - Hà Nội: Việc tổ chức thi tốt nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu xã hội, khi đưa cả nội dung lớp 11 và 12 vào nội dung thi là quá nặng. Việc tổ chức thi tổ hợp ngoài 3 môn thi bắt buộc gây áp lực rất lớn cho người dạy và người học. Có ý kiến cho rằng học để thi chứ không phải học để học. Ý kiến của Bộ trưởng?

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Khi thi tốt nghiệp trung học quốc gia đã được thử nghiệm năm 2017, về cơ bản được xã hội đồng tình, bây giờ chủ yếu là khắc phục những tồn tại. Trước khi tiến hành chương trình giáo dục phổ thông mới, chúng tôi vẫn tiếp tục làm gọn nhẹ, thiết thực hơn đề thi, câu hỏi chuẩn hoá, đề thi chuẩn hoá được kiến thức và kiểm tra được kiến thức của người học.