Đề xuất đánh thuế người có dưới hai con gây tranh cãi của hai giáo sư kinh tế Liu Zhibiao và Zhang Ye từ Đại học Nam Kinh đã được đăng tải trên tờ Xinhua Daily - cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc ngày 14/8, South China Morning Post đưa tin.

Theo đó, những người dưới 40 tuổi có ít hơn hai con sẽ bị đánh thuế hàng năm và nguồn thuế này sẽ được dùng để hỗ trợ cho những gia đình có từ hai con trở lên. “Những gia đình có từ hai con trở lên có thể xin trợ cấp từ quỹ để bù đắp cho nguồn thu nhập bị mất mà người mẹ và gia đình đó phải chịu trong quá trình sinh nở”, hai vị giáo sư viết.

Đề xuất trên ra đời trong bối cảnh Trung Quốc đang thực hiện chiến dịch khuyến khích người dân sinh thêm con.  Nước này đang phải đối mặt với tình trạng dân số già hóa nhanh chóng, lực lượng lao động ngày càng bị thu hẹp và tỉ lệ sinh giảm mạnh sau nhiều thập kỉ áp dụng chính sách một con nghiêm ngặt.

Tuy nhiên, đề xuất đã nhanh chóng vấp phải sự chỉ trích dữ dội của dư luận. Nhiều người cho rằng nó gợi nhớ lại cách chính phủ kiểm soát dân số trong nhiều năm qua. Từ khi chính sách một con được ban hành vào năm 1979, các gia đình sẽ bị phạt nếu có nhiều hơn một con. Thậm chí, theo SCMP, phụ nữ có thể bị ép phá thai hoặc triệt sản nếu mang con thứ hai.

Nhiều chuyên gia Trung Quốc cũng không đồng tình với đề xuất của hai giáo sư trên. Huang Rongqing, giáo sư về dân số và kinh tế từng giảng dạy tại Đại học Kinh doanh và Kinh tế ở Bắc Kinh, cho rằng đề xuất trên là vô lý.

“Có thêm con hay không là quyền lựa chọn của mỗi gia đình. Chúng ta có thể khuyến khích họ sinh đẻ bằng các biện pháp ưu đãi chứ không phải đánh thuể. Các học giả có quyền đưa ra những đề xuất, nhưng tôi thực sự ngạc nhiên khi những người có học thức tốt như vậy lại có thể đưa ra một đề xuất kì quặc như vậy”, ông Huang nói.

Trong khi đó, truyền thông Trung Quốc cũng chỉ trích đề xuất trên. Đài truyền hình CCTV gọi ý tưởng trên là "không phù hợp, vô căn cứ và không nhất quán”. “Nó cho thấy sự thiếu chuyên nghiệp của các nhà nghiên cứu”, đài này bình luận.

Tại Thượng Hải, Dora Li, người mẹ của một cô con gái 5 tuổi và không có ý định sinh thêm con, cho biết chị rất không đồng tình với đề xuất trên.

“Nhiều bà mẹ đã từng phải ra nước ngoài để sinh con thứ hai do chính sách một con. Nếu đề xuất này được thông qua, tôi đoán sẽ có nhiều người ra nước ngoài để không phải có thêm con. Giáo dục và y tế chưa được cải thiện. Việc nuôi một đứa trẻ rất tốn kém. Họ chỉ nghĩ đến chi phí xã hội và tỉ lệ sinh, dường như không nghĩ đến điều kiện để các gia đình hạnh phúc”, Dora Li nói.

Theo số liệu thống kê, mặc dù Trung Quốc đã bỏ chính sách một con để khuyến khích người dân có hai con được vài năm nhưng tỉ lệ sinh vẫn giảm. Trong 6 tháng đầu năm nay, số ca sinh ở một số tỉnh giảm từ 15 tới 20% so với năm ngoái. Năm 2017, có 17,58 triệu trẻ em ra đời ở Trung Quốc, giảm 630.000 so với năm 2016.

Gần đây nhiều người dự đoán rằng chính phủ Trung Quốc có thể đang định khuyến khích người dân sinh nhiều hơn hai con khi Bưu chính Trung Quốc cho ra đời bộ tem chào năm Kỷ Hợi (2019) có hình gia đình lợn gồm 5 thành viên (hai lợn trưởng thành và ba lợn con).