Vỡ đập thủy điện ở Lào liệu có ảnh hưởng đến Đồng Bằng Sông Cửu Long?

Trao đổi với PV, PGS.TS Đào Trọng Tứ - nguyên Phó tổng thư ký Uỷ ban sông Mekong nhìn nhận: "Theo thông tin tôi nắm được, đập thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy cao 73 mét và dung tích khoảng 1 tỷ m3. Hiện nay đập thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy chưa đi vào hoạt động. Chính vì vậy tôi cho rằng đập thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy có thể chưa tích đủ nước. Bởi nếu cùng một lúc cả 1 tỷ m3 nước đó mà đổ xuống thì không biết hậu quả sẽ lớn như thế nào?”

Trong trường hợp hồ thuỷ điện này có sức chứa 5 tỷ m3 nước như một vài thông tin đã đưa, PGS.TS Đào Trọng Tứ cho rằng, với số lượng nước như vậy thì chỉ cần 3-4 ngày sau nước từ hồ đập này sẽ về đến đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, giao thông.

Tuy nhiên, ông Tứ khẳng định Lào không có hồ nào lớn để chứa được 5 tỷ m3 nước. Đồng thời cho rằng, sau sự việc này, chúng ta cũng rút ra được nhiều bài học quan trọng trọng việc xây dựng đập thuỷ điện cũng như các biện pháp ứng phó nếu trường hợp xấu xảy ra.

Trong khi đó, trả lời báo chí Thứ trưởng Bộ NNPTNT Hoàng Văn Thắng - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai cho biết: Dung tích toàn bộ của thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy  ở thời điểm trước khi vỡ là 1,034 tỉ m3.

Theo ông Thắng, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai đã tìm hiểu nắm được như sau: "Đây là chiếc đập đang trong quá trình thi công. Dung tích thiết kế là 1,034 tỉ m3 chứ không phải 5 tỉ m3 như một số thông tin. Đập đang được thi công và bắt đầu tích nước. Dù vậy, lượng nước tích được là bao nhiêu thì chưa ai xác định được nên chưa thể có thông số chính xác”.

Các cơ quan khoa học của Việt Nam đã tính toán từ lưu lượng nước về từ thủy điện chặn dòng. Theo đó, các nhà khoa học đánh giá: "Khi nước về đến Tân Châu, Châu Đốc (An Giang) có thể mực nước ở khu vực này sẽ dâng lên khoảng 5 cm so với hiện nay.

“Với khoảng cách 650 km, theo tính toán, thời gian sẽ nước từ thủy điện Xe Pien-Xe Namnoy bị vỡ về đến Việt Nam khoảng 5-6 ngày"- ông Thắng cung cấp thông tin.

Ông Thắng cũng nhấn mạnh,  hiện tại các cơ quan đang giám sát chặt diễn biến sự cố này để có ứng phó kịp thời.

Theo ông Nguyễn Văn Tỉnh - Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT) cho biết, ngay khi nhận được thông tin, Tổng cục Thủy lợi đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ theo dõi sát sao diễn biến của sự cố này và có sự tính toán sơ bộ lượng nước sẽ đổ về ĐBSCL trong những ngày tới.

"Đập thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy cách biên giới đoạn cửa sông Cửu Long ở khu ĐBSCL khoảng 650km, ít nhất phải 3 ngày nữa mực nước tại cửa sông Cửu Long tại biên giới theo tính toán sơ bộ sẽ lên cao hơn khoảng 3-5cm. Ngoài ra, các sông ở ĐBSCL đang có mực nước thấp nên có thể nói sự cố vỡ đập thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy sẽ không ảnh hưởng nhiều đến khu vực này" - ông Tỉnh cho biết.

Còn theo ông Trần Đức Cường - Phó Chánh văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mekong Việt Nam, sự cố vỡ đập thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy ở Lào là sự cố đột xuất nên chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến ĐBSCL. Hiện nay, Ủy Hội sông Mekong đang tập trung quan trắc ở dòng hạ lưu, tức là khu vực phía dưới đập thủy điện này.

"Vì mới xảy ra hôm qua nên hôm nay họ mới đang thu thập số liệu và kết quả phân tích sẽ có trong 1-2 ngày tới để cảnh báo cho các quốc gia, đặc biệt là vùng ĐBSCL của Việt Nam" - ông Cường cho biết.

Trước đó, hãng thông tấn Laos News Agency cho biết: Vào đêm 23/7 đập thủy điện Xe Pian-Xe Namnoy ở tỉnh Attapeu, đông nam Lào bị vỡ khiến hàng trăm người mất tích và thiệt mạng. Hơn 6.600 người rơi vào tình cảnh mất nhà cửa do nước lũ.