24 tiết khí mỗi năm là những tiết nào?

Thứ tư, 18/03/2020, 08:58 AM

24 tiết khí mỗi năm là những tiết nào? Hãy tham khảo bài viết dưới đây nhé!

24 tiết khí mỗi năm là những tiết nào?
24 tiết khí mỗi năm là những tiết nào?

24 tiết khí mỗi năm là những tiết nào? Bài viết dưới đây sẽ liệt kê lại danh sách 24 tiết khí, định nghĩa về tiết khí và các ngày tiết khí trong một mùa.

Tiết khí là gì?

Tiết khí là 24 điểm đặc biệt trên quỹ đạo của Trái Đất xung quanh Mặt Trời, mỗi điểm cách nhau 15°. Tiết khí có xuất xứ từ tộc người Bách Việt. Nó được sử dụng trong công tác lập lịch của các nền văn minh phương đông cổ đại như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên để đồng bộ hóa các mùa. Ở Việt Nam có một số học giả phân biệt tiết và khí. Họ cho rằng cứ một tiết lại đến một khí. Tuy nhiên để dễ hiểu, nhiều người vẫn gọi chung là tiết khí hoặc đơn giản chỉ là tiết.

24 tiết khí mỗi năm là những tiết nào?

Theo lịch vạn niên, có 24 tiết khí trong năm. Đó đồng thời cũng là thời điểm Mặt Trời ở các kinh độ: 0°, 15°, 30°, 45°, 60°, 75°, 90°, 105°, 120°, 135°, 150°, 165°, 180°, 195°, 210°, 225°, 240°, 255°, 270°, 285°, 300°, 315°, 330°, 345° so với Trái đất. Theo dõi hình vẽ dưới đây sẽ thấy rõ.

Phân loại 24 tiết khí trong năm: Chia làm 4 loại như sau: + Biểu thị sự nóng lạnh thay đổi cho nhau có 8 tiết khí: Lập xuân, Xuân Phân; Lập Hạ, Hạ chí; Lập thu, Thu Phân; Lập Đông, Đông Chí. + Biểu thị cho nhiệt độ thay đổi có 5 tiết khí: Tiểu Thử, Đại Thử, Xử Thử, Tiểu Hàn, Đại Hàn. + Biểu thị cho sự liên quan đến mưa, nước có 7 tiết khí: Vũ Thủy, Cốc Vũ, Bạch Lộ, Hàn Lộ, Sương Giáng, Tiểu Tuyết, Đại Tuyết. + Biểu thị cho sự vật, hiện tượng có 4 tiết khí: Kinh Trập, Thanh Minh, Tiểu Mãn, Mang Chủng.

Các ngày tiết khí trong mùa xuân

Đầu tiên: Tiết Lập xuân bắt đầu từ ngày 04 hoặc 05. 02, Mặt trời ở vị trí 315 độ. Tiết khí này bắt đầu một năm mới, báo hiệu mùa xuân đến. Vạn vật vũ trụ bước vào một chu kỳ tuần hoàn mới trong năm

Thứ 2: Tiết Vũ thủy, được bắt đầu từ ngày 18 hoặc 19. 02. Mặt trời khi này ở vị trí 330 độ. Tiết Vũ thủy dịch nghĩa từ Hán văn nghĩa là mưa ẩm, bắt đầu từ thời điểm này có những cơn mưa xuân với những hạt mưa nhỏ li ti

Thứ 3: Tiết Kinh trập, được bắt đầu từ ngày 05 hoặc 06. 03. Mặt trời ở vị trí 345 độ. Tiết Kinh trập báo hiệu sau thời gian này một số loài côn trùng, sâu bọ bắt đầu sinh sôi, nảy nở. Khi mùa xuân đến, cây cối đâm chồi, nảy lộc thì các loài sâu bọ bắt đầu được sinh ra

Thứ 4: Tiết Xuân phân, được bắt đầu từ ngày 20 hoặc 21. 03. Mặt trời ở vị trí 0 độ. Tiết Xuân phân là thời điểm giữa mùa xuân. Tại thời điểm này nửa cẩu bắc nhận được nhiều ánh sáng và lượng nhiệt nhất vì thời điểm này nửa cầu bắc ngả về phía Mặt trời, nhưng do lượng nhiệt của Mặt trời bức xạ vào Trái đất đang lạnh giá của mùa đông nên thời điểm này ở bắc bán cầu chỉ ấm áp chứ không quá nóng bức

Thứ 5: Tiết Thanh minh, được bắt đầu từ ngày 04 hoặc 05. 04. Mặt trời ở vị trí 15 độ. Thanh minh nghĩa là trong sáng, từ tiết này trở về sau, không còn những hiện tượng mây mù bao phủ, mưa nhỏ ẩm thấp như thời kỳ trước nữa, lượng nhiệt độ và ánh sáng tương đối ổn định, bán cầu bắc có xu thế ngày một nóng lên. Sau tiết Thanh minh một số loài động vật có tập quán ngủ đông như rắn, ếch nhái bắt đầu xuất hiện và hoạt động ngày một mạnh hơn

Thứ 6: Tiết Cốc vũ, được bắt đầu từ ngày 20 hoặc 21. 04. Mặt trời ở vị trí 30 độ. Cốc vũ nghĩa là mưa rào. Vũ nghĩa là mưa, cốc nghĩa là ngũ cốc, những cơn mưa cuối mùa thu là những trận mưa rào, như những hạt ngũ cốc rơi xuống. Hoặc theo ý nghĩa khác vì lượng mưa lúc này rất tốt có các loại hoa màu, ngũ cốc trong nông nghiệp sinh trưởng phát triển tốt.

Tiết khí mùa Hạ Tiết khí mùa Hạ bao gồm: Tiết Lập Hạ, tiết Tiểu Mãn, tiết Mang Chủng, tiết Hạ Chí, tiết Tiểu Thử và tiết Đại Thử.

Tiết khí thứ 7 - Tiết Lập Hạ Tiết Lập Hạ có thể rơi vào các ngày 6/5 hoặc 7/5 dương lịch hàng năm. Đây là thời điểm khởi đầu mùa Hạ, từ lúc này vạn vật phát triển mạnh mẽ. Lập Hạ là một tiết khí quan trọng có nhiệt độ tăng lên rõ rệt, nắng nóng sắp đến gần, mưa bão sấm nhiều, cây cỏ phát triển nhanh.

Thứ 8: Tiết Tiểu mãn, được bắt đầu từ này 21 hoặc 22. 05. Mặt trời ở vị trí 60 độ. Trong thời điểm tiết khí này thì những trận mưa mùa hạ có thể xảy ra những đợt lũ nhỏ và Tiểu mãn nghĩa là lũ nhỏ

Thứ 9: Tiết Mang chủng bắt đầu từ ngày 05 hoặc 06. 06. Mặt trời ở vị trí 75 độ. Mang chủng là thời điểm chòm sao Tua rua bắt đầu xuất hiện trên bầu trời, những người bận những công việc khác mà chưa kịp làm đất để canh tác thì vẫn còn có thể tranh thủ làm nhanh vẫn có thu hoạch, không lo trễ, muộn. Tục ngữ có câu: “Tua rua thì mặc tua rua, mạ già ruộng ngấu, không thua bạn điền”

Thứ 10: Tiết Hạ chí, được bắt đầu từ ngày 21 hoặc 22. 06. Mặt trời ở vị trí 90 độ. Hạ chí là thời điểm giữa mùa hạ, nhiệt độ và ánh sáng trong thời điểm này rất cao, có thời gian chiếu sáng của Mặt trời dài nhất trong ngày, nhiệt độ rất oi bức, khó chịu. Tục ngữ có câu: “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối” là vì vậy.

Tiết khí thứ 11 - Tiết Tiểu Thử

Tiết Tiểu Thử có thể rơi vào ngày 7/7 hoặc 8/7 dương lịch hàng năm.

Đây là thời điểm thời tiết đã khá nóng nhưng vẫn chưa phải là lúc nóng nhất nên gọi là Tiểu Thử.

- Tiết khí thứ 12 - Tiết Đại Thử

Tiết Đại Thử có thể rơi vào ngày 22/7 hoặc 23/7 dương lịch hàng năm. Đại Thử là tiết khí nóng nhất trong năm, nắng oi ả. Nguyên nhân của hiện tượng này là ảnh hưởng của các cơn bão, áp thấp nhiệt đới.

Những ngày tiết khí trong mùa thu

Thứ 13: Tiết Lập thu, được bắt đầu từ ngày 07 hoặc 08. 08. Mặt trời ở vị trí 135 độ. Tiết lập thu bắt đầu thời gian bước vào mùa thu, nhiệt độ, ánh sáng giảm dần, hoa cúc bắt đầu nở, trời có biểu hiện se lạnh

Thứ 14: Tiết Xử Thử, được bắt đầu từ ngày 23 hoặc 24. 08. Mặt trời ở vị trí xích kinh 150 độ. Thời điểm này không còn oi bức nóng nực như trước nữa,

Thứ 15: Tiết Bạch lộ, được bắt đầu từ ngày 07 hoặc 08. 09. Mặt trời ở vị trí xích kinh 165 độ. Bạch lộ nghĩa là nắng nhạt. Trong khoảng thời gian này Mặt trời ngả về phía nửa cầu nam nên tại nửa cầu bắc nhận được ít ánh sáng và nhiệt độ hơn

Thứ 16: Tiết Thu phân, được bắt đầu từ ngày 22 hoặc 23. 09. Mặt trời ở vị trí xích kinh 180 độ. Đây là thời điểm giữa mùa thu. Lượng ánh sáng, nhiệt độ tiếp tục giảm, một số cây vàng lá và rụng xuống

Thứ 17: Tiết Hàn lộ, được bắt đầu từ ngày 08 hoặc 09. 10. Mặt trời ở vị trí xích kinh 195 độ. Hàn lộ nghĩa là mát mẻ. Trong thời điểm này nửa cầu nam hoàn toàn ngả về phía Mặt trời, nửa cầu bắc nhận được lượng nhiệt và ánh sáng nhỏ nhất. Không khí chưa đến mức độ lạnh lẽo là do lượng nhiệt còn tồn dư từ mùa hạ duy trì

Thứ 18: Tiết Sương giáng, được bắt đầu từ ngày 23 hoặc 24. 10. Mặt trời ở vị trí xích kinh 210 độ. Trong tiết khí này nhiệt độ giảm xuống thấp, sương mù bắt đầu xuất hiện về ban đêm, buổi sáng sớm.

Tiết khí mùa Đông

Tiết khí mùa Đông bao gồm: Tiết Lập Đông, tiết Tiểu Tuyết, tiết Đại Tuyết, tiết Đông Chí, tiết Tiểu Hàn và tiết Đại Hàn.

Tiết khí thứ 19 - Tiết Lập Đông Tiết Lập Đông có thể rơi vào ngày 7/11 hoặc 8/11 dương lịch hàng năm. Thời điểm này bắt đầu mùa đông, ánh sáng và nhiệt độ tại nửa cầu bắc thay đổi giảm xuống rất mạnh. 

- Tiết khí thứ 20 – Tiết Tiểu Tuyết Tiết Tiểu Tuyết có thể rơi vào ngày 22/11 hoặc 23/11 dương lịch hàng năm. Khí trời đã lạnh thêm, bắt đầu có tuyết rơi nhưng còn ít nên gọi là Tiểu Tuyết. 

- Tiết khí thứ 21 – Tiết Đại Tuyết Tiết Đại Tuyết có thể rơi vào ngày 7/12 hoặc 8/12 dương lịch hàng năm. Đến kỳ tuyết rơi nhiều, các dòng sông dần tích tuyết nhiều hơn, phương Bắc đã bước vào mùa lạnh giá.

- Thứ 23: Tiết Tiểu hàn, được bắt đầu từ ngày 05 hoặc 06. 01. Mặt trời nằm ở vị trí xích kinh 285 độ. Tiểu hàn nghĩa là rét nhẹ

- Thứ 24: Tiết Đại hàn, được bắt đầu từ ngày 20 hoặc 21. 01. Mặt trời nằm ở vị trí xích kinh 300 độ. Đại hàn nghĩa là rét đậm, rét hại

Bài liên quan