Bão là gì? Bão là trạng thái nhiễu động của khí quyển và là một loại hình thời tiết cực đoan.

Bão là một xoáy thuận nhiệt đới được cấu trúc bởi khối khí nóng ẩm với dòng thăng rất mạnh xung quanh mắt bão, tạo hệ thống mây, mưa xoáy vào vùng trung tâm bão. Vùng gió xoáy thuận này có đường kính hàng trăm km và hình thành trên vùng biển nhiệt đới ở bắc bán cầu.

Cơn bão chỉ hình thành ở khu vực đại dương nhiệt đới ấm áp, nơi nhiệt độ nước ít nhất là 26 độ C. Chính không khí ấm áp, ẩm và gió hội tụ gần xích đạo là “nhiên liệu” để bão hoạt động.

Một cơn bão hình thành bao giờ cũng xuất hiện những cơn mưa dông và những trận gió lốc rất mạnh do sự chênh lệch áp suất không khí giữa áp cao lạnh giữa những đám mây mưa và bầu không khí nóng xung quanh.

Và khi hai cơn mưa dông gặp nhau những luồng gió khí luân chuyển lên xuống không ngừng làm khí lạnh bị đẩy xuống thấp và khí nóng bị đẩy lên cao. Nước càng nóng, quy trình này càng nhanh và gió tăng tốc.

Khi đó, ở tầng trên của lớp đối lưu, luồng khí ẩm ướt này toả ra và bắt đầu xoay theo quán tính hình thành từ chiều quay của trái đất, ở Bắc bán cầu là chiều ngược lại của kim đồng hồ, còn ở Nam bán cầu là cùng chiều với kim đồng hồ. Khi lực xoay đủ lớn thì một cơn bão sẽ hình thành.

Khi đã hình thành, một cơn bão sẽ được tiếp năng lượng khi nó di chuyển qua đại dương, hút không khí nóng, ẩm nhiệt đới từ bề mặt và nhả ra không khí lạnh ở trên cao như đang “thở”. Nhưng ngay khi đổ bộ vào đất liền, hay gặp một dòng nước lạnh hơn hoặc gặp đất liền, bão sẽ giảm cường độ vì thiếu khí nóng bốc hơi từ đó giảm ngưng tụ và giảm nhiệt làm mất động lượng. Đồng thời sự ma sát với địa hình gồ ghề của mặt đất làm giảm tốc độ gió và giảm độ chênh lệch áp suất khiến cơn bão làm nó suy yếu rồi dần tan.

Các cơn bão có thể gây ra những thiệt hại kinh hoàng mà biểu hiện rõ nét nhất là các cơn mưa lớn như trút nước có thể gây ra lũ lụt tàn phá nặng nề các khu vực ở gần tâm bão. Bên cạnh đó, gió lốc rất mạnh với tốc độ cao có thể làm thiệt hại cho những công trình nhân tạo lẫn cấu trúc tự nhiên.

Nếu cơn bão xảy ra trùng khớp với thủy triều cao, nó gây ra xói mòn bờ biển và gây lũ lụt nghiêm trọng cho đất liền. Ngoài ra, cơn bão cũng sinh ra các cơn lốc xoáy với tốc độ khủng khiếp nhổ bật các công trình, nhà cửa, cây cối…

Đồng thời, mức độ thiệt hại bão không chỉ phụ thuộc vào độ lớn của cơn bão mà còn phụ thuộc vào cách nó đổ bộ vào khu vực đó. Nếu nó tấn công ở phía bên phải sẽ gây ảnh hưởng lớn hơn bên phía trái vì bên phải tốc độ gió và tốc độ của bão chuyển động bổ sung cho nhau còn ở phía bên trái, tốc độ của bão và tốc độ gió bù trừ cho nhau.

Chính vì lẽ đó, sự kết hợp giữa gió, mưa và lũ lụt có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho khu vực ven biển nơi bão đổ bộ vào.