Bộ Tài chính vừa chính thức trình phương án nâng mức giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân từ 11 triệu đồng/tháng hiện nay lên 15,5 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế và từ 4,4 triệu đồng lên 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Đây là bước điều chỉnh nhằm phù hợp với mức tăng trưởng GDP và thu nhập bình quân đầu người giai đoạn 2020–2025, khi tốc độ tăng ước đạt khoảng 40–42%. Nếu được thông qua, chính sách mới sẽ có hiệu lực từ kỳ tính thuế năm 2026 theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

So với quy định hiện hành, mức giảm trừ gia cảnh tăng thêm 4,5 triệu đồng cho người nộp thuế và 1,8 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Điều này sẽ tạo ra sự thay đổi lớn trong nghĩa vụ thuế của hàng triệu lao động. Theo tính toán, người có thu nhập 15 triệu đồng/tháng sau khi trừ bảo hiểm sẽ không phải nộp thuế. Với thu nhập 20 triệu đồng/tháng, mức thuế phải nộp chỉ còn khoảng 120.000 đồng/tháng. Trường hợp có thêm một người phụ thuộc, mức đóng thuế càng giảm sâu, ví dụ thu nhập 25 triệu đồng/tháng chỉ còn phải nộp khoảng 33.750 đồng, trong khi người có thu nhập 35 triệu đồng/tháng nộp khoảng 265.000 đồng.

Những con số trên cho thấy chính sách này sẽ tác động trực tiếp đến số đông người lao động. Ước tính khoảng 95% người hiện đang thuộc diện bậc 1 sẽ không còn phải đóng thuế, nhiều người ở bậc 2 hoặc cao hơn cũng được giảm đáng kể số tiền phải nộp. Tổng số người nộp thuế thu nhập cá nhân dự kiến giảm từ hơn 4,39 triệu xuống còn khoảng 2,21 triệu người, tức giảm gần một nửa. Điều này đồng nghĩa với việc ngân sách nhà nước có thể hụt thu khoảng 21.000 tỷ đồng/năm, còn lại khoảng 84.477 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, mức hụt thu này nằm trong khả năng cân đối và đổi lại giúp kích thích tiêu dùng, tăng cường tích lũy cho người dân trong bối cảnh chi phí sinh hoạt leo thang.

Bên cạnh đề xuất của Bộ Tài chính, một số ý kiến từ các đoàn đại biểu Quốc hội và địa phương cũng được đưa ra. Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên cho rằng mức 15,5 triệu đồng chưa phản ánh đúng thực tế chi phí sinh hoạt, nên đề nghị nâng lên 20 triệu đồng cho người nộp thuế và 10 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Trong khi đó, đoàn ĐBQH TP.HCM kiến nghị tăng 50% so với mức hiện hành, tức 16,5 triệu đồng cho người nộp thuế và 6,6 triệu đồng cho người phụ thuộc, dựa trên cơ sở giá cả các mặt hàng thiết yếu đã tăng mạnh trong 5 năm qua như gạo tăng khoảng 40%, thịt heo tăng 60%, giá nhà chung cư tăng tới 50%.