Theo Straits Times, nguyên nhân của cả hai vụ rơi máy bay Boeing 737 MAX ở Ethiopia hôm 10/3 vừa qua và ở Indonesia hôm 29/10/2018 đều đang được điều tra. Tuy nhiên, dữ liệu được trích dẫn bởi các nhà quản lý hàng không của Mỹ và Canada chỉ ra các dấu hiệu sơ bộ rằng hai máy bay có thể bị rơi bởi cùng một nguyên nhân.

Đó là lỗi ở hệ thống tự động nhằm giữ cho máy bay không bị chết máy (anti-stall system) có tên gọi Hệ thống Mở rộng Chức năng điều khiển (MCAS).

Hôm 13/3, ông Marc Garneau, Bộ trưởng Giao thông Canada, cho biết dữ liệu theo dõi vệ tinh tiết lộ "có sự biến thiên theo chiều dọc" trong chuyến bay của hãng hàng không Etopian Airlines, điều này gợi nhớ đến những gì nhìn thấy trong vụ tai nạn máy bay của Lion Air ở Indonesia.

Những chuyên gia hàng không đã xem xét dữ liệu được công khai cho biết MCAS có thể đã được kích hoạt trên chuyến bay của Ethiopia và có thể góp phần gây ra vụ tai nạn.

Nhiều chuyên gia tin rằng trong vụ tai nạn đầu tiên, các phi công Indonesia cũng gặp sự cố với MCAS.

Có thể cảm biến bị lỗi khiến hệ thống MCAS tự động ra lệnh chúi mũi máy bay, bất chấp nỗ lực điều khiển của phi công. Các phi công đã nỗ lực đối phó với hiện tượng này, cố đưa máy bay lên nhưng không thành công. Mỗi khoảng thời gian như vậy kéo dài từ 15 đến 20 giây.

Điều đó có thể là lý do độ cao của máy bay biến thiên liên tục cho đến khi máy bay rơi xuống.

Bộ trưởng Giao thông Canada cho biết, dựa trên dữ liệu vệ tinh mà ông đã xem xét, MCAS có thể là nguyên nhân khiến máy bay rơi.

Ông John Hansman, một giáo sư hàng không và du hành vũ trụ tại Viện Công nghệ Massachusetts, cho rằng dao động trong khoảng 15 tới 20 giây là dấu hiệu cho thấy MCAS có liên quan.

Theo ông, những chiếc máy bay như Boeing 737 dao động một cách tự nhiên vì nhiễu loạn và các hiệu ứng khác. Nhưng nếu vì lý do đó nó sẽ chỉ kéo dài từ 5 tới 8 giây hoặc một phút hoặc lâu hơn. Sự biến thiên trong phạm vi trung bình 15 giây như vậy không có lời giải nào khác ngoài MCAS, ông nói.

“Ngay cả chỉ từ các dữ liệu đã được công bố, vẫn thấy được những điểm tương đồng giữa vụ máy bay Lion Air rơi và vụ lần này (Ethiopia) về tính chu kì 15 giây này. Điều đó chỉ ra một hiện tượng tương tự. Chúng ta sẽ biết nhiều hơn khi có được thông tin từ máy ghi dữ liệu chuyến bay”, ông Hansman nói.

Theo ông Don Thoma, giám đốc điều hành của công ty cung cấp dữ liệu Aireon, hai vụ tai nạn chắc chắn cho thấy có gì đó không ổn với máy bay và đó là một vấn đề cần được xem xét kĩ.

Cuộc điều tra về vụ tai nạn ở Ethiopia vẫn đang ở giai đoạn đầu và toàn bộ dữ liệu được trích dẫn bởi các nhà chức trách chưa được công bố. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng mọi kết luận đều không chắc chắn và không loại trừ các khả năng khác, chẳng hạn như lỗi phi công hoặc trục trặc hệ thống khác.