Tại hội thảo "Hạ tầng giao thông: Nhìn nhận và định hướng", Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Lê Đình Thọ nhìn nhận, những bất cập thời gian qua của các dự án BOT giao thông là có.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Lê Đình Thọ cho rằng, “chặng vừa rồi là điểm dừng để nhìn nhận, đánh giá trước khi tiếp tục chặng đường mới bởi đây là giai đoạn quá độ trong bối cảnh ngân sách Nhà nước còn hạn hẹp”.

“Chúng tôi rất trăn trở về BOT, trông chờ vào ngân sách không biết bao giờ mới có được con đường như hiện nay. Quốc lộ 1A và quốc lộ 14 là bằng chứng rõ nhất, đây đều là những tuyến đường đã có từ lâu rồi, chúng ta nâng cấp, mở rộng dần dần từ 3,5m lên 5,5m, 7,5m, 12m và hiện giờ là 21m với 4 làn xe. Nếu không làm BOT thì sao hoàn thành được 2 tuyến đường huyết mạch của đất nước? Vì thế, Nhà nước cũng cần người dân chia sẻ bởi trên quốc lộ chỉ có thể áp dụng hình thức thu phí hở (thu phí kín chỉ áp dụng với cao tốc) nên không thể đảm bảo công bằng tuyệt đối", Thứ trưởng Lê Đình Thọ nói.

Theo Thứ trưởng Thọ, Bộ GTVT hiểu nguyên tắc không đầu tư trên đường độc đạo, nhưng những tuyến đường còn lại, chất lượng kém, quy mô chưa mở rộng được, không đảm bảo an toàn giao thông, nhiều “điểm đen” tiềm ẩn…

"Một loạt công trình cần nguồn lực như đường lên miền núi, 9 quốc lộ trục ngắn nối từ Quốc lộ 1A lên Quốc lộ 14 không có kinh phí làm mà địa phương nào cũng xin đầu tư, nâng cấp. Thậm chí, những con đường này làm BOT còn không có phương án tài chính khả thi nhưng vẫn phải làm, không làm BOT thì ngân sách không thể tải nổi”, Thứ trưởng chia sẻ.

Theo Bộ GTVT, BOT là một phần của PPP, do vậy, loại hình thức đầu tư hợp đồng BOT sẽ tồn tại và duy trì trong một thời gian nhất đinh. Đây cũng là kinh nghiệm các nước trên thế giới đều áp dụng hình thức này để kêu gọi và duy trì nguồn lực.

Phát biểu của Thứ trưởng Lê Đình Thọ nêu lên thực tế ngân sách không có tiền đầu tư giao thông, cách duy nhất là hợp tác công tư PPP, trong đó hai hình thức phổ biến áp dụng là BT (xây dựng - chuyển giao) và BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao).

Bất cập dự án hợp tác BT thường nằm là việc đổi đất lấy hạ tầng giao thông, phương án này tốt nhưng bất cập ở chỗ định giá đất, giám sát mức đầu tư. Trong khi đó dự án đầu tư hình thức BOT những bất cập được nêu ra rất nhiều trong đó nổi cộm vấn đề vị trí trạm thu phí không đúng, vấn đề chất lượng dự án BOT, tổng mức đầu tư dự án...

Mặt khác, nói về đầu tư BOT, Chính phủ nhiều lần khẳng định không đầu tư BOT trên đường độc đạo.

Mới đây nhất, trong khuôn khổ Phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội diễn ra phiên chất vấn, trả lời chất vấn các bộ trưởng, trưởng ngành về các nội dung liên quan đến thực hiện các nghị quyết, kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ đến hết năm 2018.

Nhắc tới lĩnh vực giao thông vận tải, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng nhắc lại chỉ đạo của Chính phủ với Bộ GTVT.

"Kiên quyết không đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường độc đạo hiện hữu theo hình thức hợp đồng BOT để đảm bảo quyền lựa chọn cho người dân"

Đầu tư BOT trên tuyến đường độc đạo từng được đặt ra và nhận được rất nhiều chất vấn của ĐBQH tại diễn đàn Quốc hội từ năm 2018.

Trước tình hình trên, Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo để lập lại trật tự, kỷ cương trong đầu tư xây dựng nói chung, nhưng đặc biệt là đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông bằng hình thức BOT.