Nhiều bệnh nhân nữ đi khám tại bệnh viện được chỉ định xét nghiệm CA 125 nhưng không hiểu CA 125 là gì? Thực hiện xét nghiệm CA 125 chẩn đoán bệnh gì? Bài viết này sẽ giúp bạn trả lời được câu hỏi trên.

CA 125 là gì? Chỉ số CA 125 bao nhiêu là bình thường?

CA 125 là một protein được gọi là chất đánh dấu u (tumor- marker) - hiện diện với nồng độ cao trong máu khi có các tế bào u. Đặc biệt khi có hiện diện tế bào ung thư buồng trứng thì nồng độ CA 125 có nồng độ cao hơn. CA (cancer antigen) có nghĩa là kháng nguyên ung thư cũng còn được gọi là mucin 16 hoặc MUC 16.

Tại bệnh viện, CA 125 là xét nghiệm quan trọng nhằm bổ trợ cho chẩn đoán ung thư buồng trứng. Nồng độ CA 125 tăng cao ở bệnh nhân ung thư buồng trứng là dấu hiệu tiên lượng xấu.

Xét nghiệm CA 125 có thể được chỉ định đơn độc. Tuy nhiên, xu hướng hiện nay là chỉ định nhiều xét nghiệm để sàng lọc và hỗ trợ nhau trong việc tầm soát ung thư vú như HE4, CEA, CA19-9.... 

Mức độ CA 125 huyết tương có thể được định lượng bằng phương pháp điện hóa phát quang:

- Ở 99% số người khỏe mạnh bình thường, mức độ CA125 huyết tương ≤ 35 U/mL.

- Ở 99,9% số người khỏe mạnh bình thường, mức độ CA125 huyết tương ≤ 65 U/mL.

CA 125 giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh gì?

Trên lâm sàng, CA 125 được sử dụng trong hai trường hợp:

- Dự đoán lành ác: nếu CA 125 trên 65 có tới 90% u ác tính.

- Theo dõi trong các trường hợp đã xác định ung thư buồng trứng và hóa trị liệu: đánh giá mức độ đáp ứng với hóa chất, sự tái phát của bệnh.

Cũng như các dấu hiệu ung thư khác nồng độ CA 125 cũng tăng lên trong một số bệnh lý viêm buồng trứng cấp và mạn tính.

Giá trị của xét nghiệm CA 125 là định hướng chẩn đoán và theo dõi điều trị. CA 125 tăng không đồng nghĩa là bệnh nhân bị ung thư buồng trứng và ngược lại CA 125 bình thường cũng không loại trừ khả năng bị ung thư vì có tới 30-50% các bệnh nhân ung thư buồng trứng nhưng nồng độ CA 125 vẫn không cao. 

Trong trường hợp bệnh nhân bị ung thư buồng trứng nhưng CA 125 vẫn bình thường có thể làm them các xét nghiệm HE4, CEA, CA19-9. Xét nghiệm CA 125 là xét nghiệm có giá trị để theo dõi điều trị, đặc biệt với các bệnh nhân ung thư buồng trứng trước khi điều trị có nồng độ CA 125 cao.

Chỉ định CA 125 khi nào?

Chỉ định tuyệt đối

- CA125 được chỉ định khi một phụ nữ nghi ngờ bị ung thư buồng trứng.

- Ở một phụ nữ đã được chẩn đoán ung thư buồng trứng (có CA 125 tăng) trước khi bắt đầu được điều trị nhằm đánh giá đáp ứng điều trị.

- Ở một phụ nữ sau phẫu thuật hoặc hóa trị liệu để phát hiện ung thư buồng trứng tái phát.

- CA125 cũng có thể được chỉ định để chẩn đoán ung thư buồng trứng cùng với một số các dấu ấn ung thư khác như HE4, CEA, CA19-9, AFP hoặc β-hCG.

- Có thể được sử dụng để sàng lọc ung thư buồng trứng ở những phụ nữ có nguy cơ cao về tiền sử gia đình.

Chỉ định tương đối

- Ở bệnh nhân bị nghi ngờ ung thư tử cung, CA125 được xem như dấu ấn ung thư loại 2, sau CEA, CA19-9, CYFRA21-1 và SCC.

- Ở bệnh nhân bị nghi ngờ ung thư phổi, CA125 cũng được xem như dấu ấn ung thư loại 2, sau các dấu ấn ung thư ProGRP, NSE, CYFRA 21-1, CEA và SCC.

Những thông tin trên đây đã giúp bạn đọc giải đáp được thắc mắc: CA 125 là gì?