Catecholamin là gì?

Catecholamin là gì? Catecholamin hay còn gọi là nội tiết tố căng thẳng nhất thời. Catecholamin được sản xuất bởi tủy thượng thận, phần bên trong của tuyến thượng thận. Các catecholamin chính bao gồm epinephrine (adrenaline), norepinephrine (noradrenaline), và dopamine.

Nói dễ hiểu hơn, Catecholamin chính là một loại hóc môn được tiết ra trong các tình huống căng thẳng nhất thời để giải phóng năng lượng của cơ thể và chuẩn bị cho một tình huống phải "chiến đấu hay trốn chạy".

Catecholamin là gì? Catecholamin có vai trò gì với cơ thể?

Catecholamin giúp cơ thể thích ứng với stress cấp tính và mạn tính. Các catecholamin có tác dụng làm tăng nhịp tim, huyết áp, nhịp thở, trương lực cơ và tăng cảm giác trí tuệ (sự tỉnh táo). Catecholamin cũng làm giảm khối lượng máu đến da và làm tăng lượng máu đến các cơ quan nội tạng chính như não, tim và thận.

Khi catecholamin tăng cao sẽ dẫn tới các triệu chứng như huyết áp quá cao, đồ mồ hôi nhiều, đau đầu, tim đập nhanh và run rẩy...

Khi nào cần xét nghiệm chỉ số Catecholamin? Bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện xét nghiệm catecholamin khi nghi ngờ bạn đang mắc phải bệnh u tủy thượng thận. Đây là một khối u phát triển ở trong tuyến thượng thận và tạo ra catecholamin.

Hầu hết u tủy thượng thận thường nhẹ và lành tính. Tuy nhiên, bạn cần chữa trị khỏi bệnh vì chúng có thể làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của tuyến thượng thận.

Ở trẻ em, xét nghiệm catecholamin sẽ được chỉ định nếu bác sĩ nghi ngờ sự có mặt của u nguyên bào thần kinh. Đây là khối u nguy hiểm. Thông thường, khối u phát triển ở tuyến thượng thận và gây tăng nồng độ catecholamin.

Việc chuẩn đoán bệnh u nguyên bào thần kinh càng sớm ở trẻ, cơ hội sống sót càng cao. Nghiên cứu cho thấy 90% trẻ em dưới 1 tuổi bị chuẩn đoán mắc bệnh u nguyên bào thần kinh có khả năng sống sót.

catecholamin-la-giXét nghiệm Catecholamin máu (Ảnh minh họa)Chỉ số catecholamin như thế nào là bình thường?

Xét nghiệm catecholamin trong nước tiểu/máu là đo lượng adrenaline, norepinephrine, và dopamine trong nước tiểu/máu.

Bác sĩ sẽ đánh giá kết quả chỉ số catecholamin dựa trên sức khoẻ của bạn và những yếu tố khác.

Mức độ cao của các catecholamin trong máu và nước tiểu có liên quan với sự căng thẳng (stress), điều này có thể bị cảm ứng từ các phản ứng tâm lý hoặc stress môi trường…hoặc catecholamin cao cũng có thể gây nên bởi sự thiếu hụt enzyme monoamine oxidase (MAO), enzyme xúc tác cho sự thoái hoá các catecholamin.

Mức độ cực kỳ cao của các catecholamin có thể xảy ra trong trong các trường hợp như:

- Chấn thương hệ thần kinh trung ương do sự kích thích hoặc do tổn thương một số nhân trong thân não, đặc biệt là các nhân não ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh giao cảm. Trong y học khẩn cấp, tình trạng này được gọi là sự tích luỹ catecholamin.

- Gây ra bởi các khối u thần kinh - nội tiết (neuroendocrine) trong tủy thượng thận (u tế bào ưa chrom), một tình trạng có thể điều trị khỏi.

Bài liên quan

>>Bệnh viện Vạn Hạnh ở đâu? Hướng dẫn khám bệnh tại Bệnh viện đa khoa Vạn Hạnh