Chuyên gia tội phạm học 'vạch vỏ bọc' làm từ thiện sau vụ Đường Nhuệ

Tin tức về vụ việc vợ chồng đại gia Đường Nhuệ là Nguyễn Thị Dương (SN 1980) cùng chồng là Nguyễn Xuân Đường (SN 1971) - còn gọi là "Võ sư Đường Nhuệ" cùng 4 "đàn em" vừa bị khởi tố, bắt giam để điều tra về hành vi "Cố ý gây thương tích" nhận được sự quan tâm của dư luận.

Đại án bắt đầu từ vụ nhỏ

Nhìn nhận về vụ án vợ chồng Đường Nhuệ và đàn em bị bắt, Trung tá Đào Trung Hiếu (Thạc sĩ, chuyên gia tội phạm học, Bộ Công an) cho rằng, trong hoạt động điều tra hình sự, những “đại án” được bắt đầu, khai thông từ những vụ việc nhỏ .

Theo chuyên gia này, qua nắm tình hình dư luận tại chỗ, được biết đông đảo người dân Thái Bình rất phấn khởi, ủng hộ và tin tưởng vào quyết tâm trấn áp tội phạm của Ban lãnh đạo mới Công an tỉnh Thái Bình.

Điều đó giống như sự kỳ vọng của dân Đồng Nai đối với ngành công an tỉnh này, sau những cuộc ra quân tấn công các đường dây, hang ổ tội phạm gần đây.

Theo Trung tá Đào Trung Hiếu, nói điều này để thấy vụ án Nguyễn Xuân Đường cùng đồng bọn có thể không dừng lại ở phạm vi một vụ án Cố ý gây thương tích đơn thuần.

Vì ngay sau khi nhóm này bị bắt giữ, có rất nhiều thông tin trên mạng xã hội và báo chí phản ánh những hành vi vi phạm pháp luật của họ xảy ra trong những năm qua tại Thái Bình nhưng chưa được phát hiện, điều tra làm rõ.

Qua những thông tin đó, có thể hình dung đây là một ổ nhóm hoạt động kiểu xã hội đen, lộng hành, công khai. Dư luận và báo chí phản ánh ổ nhóm này đã thực hiện nhiều hành vi nguy hiểm, như hoạt động tín dụng đen cho vay lãi nặng, đòi nợ thuê, cưỡng đoạt tài sản, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng… Đặc biệt là những hành vi sai phạm về đấu giá đất đai…

“Một số người “hiểu chuyện” tại Thái Bình đã kể với tôi về những thủ đoạn mua đấu giá đất “bách phát, bách trúng” của Công ty Bất động sản Đường Dương. Chẳng hạn như việc sử dụng lực lượng côn đồ, giang hồ xã hội đen để chèn ép, hăm doạ buộc các nhà thầu khác phải “bán sới” khỏi các cuộc đấu giá đất", ông Hiếu nói.

Nhân sự việc lần này, vụ hành hung gây thương tích đối với bà Đinh Thị Lý xảy ra ngay tại trụ sở Công an phường Trần Lãm, TP Thái Bình vào sáng 18.11.2014, đã bị tạm đình chỉ điều tra vào năm 2015, cũng đã được dư luận “xới xáo” lại…

Trong hoạt động điều tra hình sự, đã có những “đại án” được bắt đầu, khai thông từ những vụ việc nhỏ. Bằng hành động trấn áp ổ nhóm tội phạm này, ông Hiếu tin rằng đây sẽ là bước “đột phá khẩu” để Công an tỉnh Thái Bình điều tra mở rộng, làm rõ hàng loạt các vấn đề khác có liên quan.

"Nhân đân địa phương, nạn nhân trong các vụ việc trước đây cần cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng để mở rộng điều tra vụ án, với mục tiêu không chỉ làm rõ từng sai phạm của ổ nhóm này, mà lớn hơn là phải “chỉ mặt, đặt tên” những người dù đương chức hay đã nghỉ hưu có liên quan, như từng chia chác lợi ích, cấu kết, chống lưng, bảo kê… cho chúng hoạt động ngang nhiên trong những năm qua. Bởi vì pháp luật không có vùng cấm, những hành vi tiếp tay cho tội phạm, nếu có, cần phải bị nghiêm trị".

Từ thiện hay vỏ bọc của tội phạm?

Trong vụ việc vợ chồng Đường Nhuệ bị bắt, trên mạng xã hội xuất hiện không ít những "lời thương cảm", bênh vực cho bị can và cho rằng, vợ chồng Đường Nhuệ là người tốt, từng bỏ hàng tỷ đồng để làm từ thiện, thậm chí có một số bài báo đã viết nêu gương về đối tượng này.

Tuy vậy, dưới con mắt nghề nghiệp Chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu cho rằng: Có rất nhiều tổ chức tội phạm từng rất nổi tiếng về hoạt động từ thiện, nhân đạo, mạnh tay tài trợ cho các cuộc quyên góp ủng hộ vì cộng đồng. Có thể kể ra như: Dương Văn Khánh ở Hà Nội, Nguyễn Ngọc Minh (tức Minh "sâm") ở Bắc Ninh…

"Từng nhiều năm công tác trong lĩnh vực điều tra hình sự, trực tiếp đấu tranh khám phá nhiều ổ nhóm tội phạm, tôi nhận thấy tình trạng các tổ chức tội phạm hoạt động dưới vỏ bọc công ty, doanh nghiệp hợp pháp đang rất phổ biến.

Trong quá trình hoạt động, nhằm tạo dựng mối quan hệ với cán bộ tại các cơ quan quản lý nhà nước để thuận lợi trong công việc làm ăn, hay để che giấu hoạt động phạm tội trong thế giới ngầm, chúng cần những "bộ mặt sạch sẽ”.

Khi đó, không gì dễ dàng hơn là tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, nhân đạo. Cùng với công nghệ “lăng xê” của truyền thông, báo chí hay sự ca ngợi của những người được hưởng lợi, một mặt chúng vừa thể hiện mình là người có trách nhiệm với xã hội, nhanh chóng tạo được thiện cảm, lòng tin với cộng đồng, mặt khác lại khuếch trương thanh thế, mở ra nhiều quan hệ mới để hỗ trợ công việc của mình...", vị chuyên gia phân tích.

Theo Trung tá Hiếu, trong bối cảnh xã hội hiện nay, cần hết sức cảnh giác với hoạt động của “maphia” - dùng tiền bằng các cách khác nhau (trực tiếp hoặc gián tiếp) để kết thân với giới chính trị, làm ăn ở tầm chính sách.

Đối với ổ nhóm tội phạm vừa bị bắt tại Thái Bình, từ những thông tin được dư luận và báo chí phanh phui trong mấy ngày qua, có lẽ cần nhìn nhận, đánh giá lại động cơ thực sự của những hoạt động từ thiện đó.

"Người lương thiện, “hằng sản, hằng tâm”, thực sự sống có trách nhiệm với xã hội, với cái tâm yêu thương con người, yêu thương cuộc sống, mong muốn đóng góp sức mình vì một xã hội tốt đẹp hơn… chắc chắn sẽ không kiếm ăn dựa trên sự cướp đoạt trắng trợn tài sản, hay dùng bạo lực uy hiếp, gây thiệt hại đến đồng bào mình.

Vì lẽ đó, tôi nhận định rằng, những thứ mà ổ nhóm tội phạm tại Thái Bình từng làm nhân danh vì cộng đồng là hoạt động tạo bình phong, vỏ bọc nhằm che chắn cho hành vi phạm tội trong thế giới ngầm.

Điều cần rút ra là có những hiện tượng không phản ánh đúng bản chất sự việc. Chúng ta chỉ có thể hiểu đúng khi có đủ thông tin và nắm rõ động cơ thúc đẩy việc thực hiện hành vi của chủ thể. Sự tỉnh táo của xã hội, nhất là giới truyền thông, là điều cần có để không “mắc lỡm” những kẻ mưu sâu kế hiểm trong thế giới tội phạm", Trung tá Đào Trung Hiếu chia sẻ.

Trước đó, trao đổi với PV, ĐBQH Phạm Văn Hòa cũng cho rằng, Công an Thái Bình và các cơ quan chức năng cần giải đáp điều tra vì sao Công ty của vợ chồng Đường Nhuệ lại trúng đấu giá đất đai tại địa phương này nhiều thế? Đồng thời làm rõ phản ánh vì sao đối tượng này lộng hành ở địa phương nhưng giờ mới bị xử lý?