Cơ chế giới hạn giá dầu Nga có thực sự hiệu quả?

Dầu thô của Nga vẫn đang chảy trên thị trường toàn cầu, nhưng người mua đang trả giá thấp hơn nhiều cho dầu thô của Nga. Điều này làm giảm doanh thu của Nga từ xuất khẩu dầu mỏ.

Về cơ bản, đó là mục đích kép của việc hạn chế giá dầu thô theo dự định của Chính quyền Mỹ - giữ cho thị trường dầu mỏ được cung cấp đầy đủ và giảm doanh thu của Nga.

Cho đến nay, việc khai thác và xuất khẩu dầu của Nga vẫn phục hồi, bất chấp những dự đoán ban đầu về nguồn cung sụt giảm sau khi phương Tây đồng ý áp đặt các lệnh trừng phạt đối với dầu mỏ của Nga. Nhưng nguồn thu ngân sách của Nga đang sụt giảm do giá hỗn hợp dầu Urals hàng đầu của nước này đang thấp, với mức chiết khấu so với dầu thô Brent đã tăng lên 30 USD/thùng.

Do giá Urals thấp trong tháng 1, ngân sách của Nga đã thâm hụt 24,7 tỷ USD (1,76 nghìn tỷ rúp) trong tháng 1, so với thặng dư vào tháng 1 năm 2022, do doanh thu nhà nước từ dầu mỏ và khí đốt giảm 46,4%. Ngoài ra, thu ngân sách từ bán năng lượng, bao gồm thuế và thu hải quan đã giảm mạnh trong tháng trước xuống mức thấp nhất kể từ tháng 8/2020.

Đầu tháng này, Nga cho biết họ sẽ cắt giảm sản lượng dầu 500.000 thùng mỗi ngày vào tháng 3 do lệnh trừng phạt của phương Tây và giá trần đối với dầu thô của Nga. Các nhà phân tích giải thích động thái này là dấu hiệu cho thấy Nga đang cố gắng bán hết dầu hoặc nỗ lực đẩy giá dầu lên cao.

Trong Báo cáo thị trường dầu tháng 2, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho rằng, việc cắt giảm sản lượng của Nga có thể là "một dấu hiệu cho thấy Moscow đang gặp khó khăn trong việc bán tất cả các thùng dầu của mình hoặc có thể là một nỗ lực để hỗ trợ giá dầu".

Nỗ lực tăng giá dầu đã thất bại - Trên thực tế, giá dầu bị tác động bởi các dấu hiệu cho thấy Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể tiếp tục tăng lãi suất.

Giá trần và lệnh cấm vận của EU đã gây ra sự xáo trộn bằng cách buộc Nga phải bán dầu cho các khu vực mà việc vận chuyển đến đó sẽ không có ý nghĩa kinh tế trong điều kiện thị trường bình thường, Henning Gloystein, Giám đốc Năng lượng, Khí hậu & Tài nguyên tại Eurasia Group, cho biết trong hội thảo trực tuyến của Vortexa và Eurasia Group vào đầu tháng này.

Gloystein nói thêm: "Tuy nhiên, các biện pháp này cho đến nay vẫn chưa gây ra sự gián đoạn đáng kể đối với dòng chảy sản phẩm hoặc dầu thô có thể gây ra tình trạng giá tăng đột biến hoặc thậm chí là thiếu hụt nhiên liệu trong khu vực".

"Các biện pháp trừng phạt dầu mỏ nhằm mục đích hạn chế doanh thu của Nga và không làm gián đoạn thị trường. Cho đến nay, điều đó đã phát huy hiệu quả", Gloystein nói với The Wall Street Journal.

Trợ lý Bộ trưởng Chính sách Kinh tế Mỹ Ben Harris tuần trước nói rằng giá trần đang hoạt động hiệu quả và giải thích lý do căn bản của Mỹ đối với biện pháp này.

"Với cơ chế trần giá, chúng tôi đang tạo ra những động cơ rõ ràng cho các chủ thể chính trên thị trường dầu mỏ toàn cầu, bao gồm Nga, các nước nhập khẩu dầu và những người tham gia thị trường, để duy trì dòng dầu của Nga nhưng với mức giá chiết khấu. Giới hạn giá giúp đạt được cả hai mục tiêu cùng một lúc", Harris cho biết tại Hội nghị thượng đỉnh dầu thô Argus Americas ở Houston.

Tuần này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Wally Adeyemo cũng nói rằng mức giá trần "vừa trực tiếp hạn chế doanh thu từ dầu mỏ của Nga vừa tạo đòn bẩy đàm phán cho những người mua dầu của Nga mà không sử dụng các dịch vụ này, khiến giá càng giảm".