Thứ hai, 22/08/2022, 06:09 AM
  • Click để copy

Còn nhiều tình trạng 'trên rải thảm, dưới rải đinh' gây khó cho doanh nghiệp lớn

Các doanh nghiệp (DN) tư nhân, nhất là các DN lớn có vị trí ngày càng quan trọng trong nền kinh tế. Tuy vậy, những rào cản mà các DN lớn gặp phải cũng không hề kém các DN nhỏ, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến thực thi chính sách.

Vướng nhiều rào cản

Với vai trò dẫn dắt thị trường, sức khỏe và hiệu quả hoạt động của các DN lớn là chỉ số quan trọng để đánh giá nền kinh tế tư nhân và cả nền kinh tế Việt Nam nói chung.

Theo ông Phạm Ngọc Thạch - Phó Trưởng Ban Pháp chế của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), trong bối cảnh chúng ta nói đến sự phát triển và thúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt với nhóm những DN dẫn đầu cần sự phát triển lớn mạnh thì chính sách luôn là vấn đề quan trọng.

VCCI đã tiến hành điều tra DN thường niên từ năm 2005 đến nay, trong đó quét toàn bộ 63 tỉnh, thành cả nước với số lượng phản hồi của 10.000 DN trong 1 năm. Trong đó, khoảng 97% là DN nhỏ và vừa.

DN lớn đối mặt với nhiều rào cản về chính sách.

DN lớn đối mặt với nhiều rào cản về chính sách.

"Tuy nhiên, những vấn đề mà các DN nhỏ và vừa gặp phải hiện nay thì đối với các DN lớn cũng không hề kém, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến thực thi chính sách. Đâu đó trên một số khía cạnh, thậm chí những vấn đề các DN lớn gặp phải còn lớn hơn rất nhiều so với các DN nhỏ và vừa", ông Phạm Ngọc Thạch chia sẻ.

Những vấn đề DN lớn thường gặp phải là sự bất ổn chính sách của Việt Nam, muốn tiếp cận các chính sách, các nguồn lực phải làm như thế nào? Những vấn đề này không dễ để có thể giải quyết "1 sớm 1 chiều". Với những DN lớn khi triển khai các dự án đầu tư có quy mô chưa lớn nhưng thường va phải những câu chuyện về mặt thủ tục, chính sách ở địa phương.

Từ góc nhìn DN, bà Nguyễn Thị Thu Hiền - Giám đốc điều hành Công ty CP Tập đoàn Hồ Gươm (Hồ Gươm) nói rõ hơn về vướng mắc của DN. Hồ Gươm nằm trong top 500 DN tư nhân lớn nhất Việt Nam (VPE500) được Trung tâm Thông tin và dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (NCIF), Viện Konrad-Adenaeur-Stiftung Vietnam (KAS) công bố ngày 10/8 vừa qua.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hiền, trong quá trình đầu tư nhiều vào các tỉnh, thành miền Bắc, DN đối mặt với một số vướng mắc, nhất là thủ tục hành chính, giải phóng mặt bằng, quy định liên quan về đất đai, thuế quan.

Đặc biệt về thủ tục hành chính, DN chủ yếu vướng mắc và khó khăn khi các loại văn bản, giấy tờ không thống nhất, mỗi địa phương có một thủ tục yêu cầu khác nhau, rườm rà. Chưa có 1 quy trình thủ tục đầy đủ, thống nhất từ khi chuẩn bị đầu tư, cho đến khi vận hành dự án để công khai và minh bạch.

Thời gian hoàn thành các thủ tục đất đai còn dài, chưa kể trong quá trình thực hiện còn có sự chồng chéo, trùng lặp về mục tiêu, nội dung quản lý và cơ quan thực hiện, xuất hiện nhiều thủ tục con.

"Các DN tư nhân hiện không lớn được do môi trường kinh doanh có quá nhiều hạn chế và cản trở, hoặc các chính sách đưa ra lại không thể áp dụng để đẩy DN lên được", bà Nguyễn Thị Thu Hiền nói.

Theo Giám đốc điều hành Hồ Gươm, về thủ tục đầu tư, mời đón DN, địa phương nên tạo điều kiện cho các cơ quan hữu quan giúp đỡ DN. Tuy nhiên, địa phương lại hướng dẫn không đầy đủ, bắt bẻ câu chữ, khiến DN phải sửa đi sửa lại nhiều lần, đi lại khó khăn, kéo dài thời gian dẫn đến chậm tiến độ, mất cơ hội đầu tư, thiệt hại tiền vốn của DN.

Trong khi đó, giải phóng mặt bằng là một trong những khâu khó khăn cho các DN. Chỉ cần 1 hộ dân không đồng ý dẫn đến toàn bộ dự án bị ảnh hưởng, DN đã bỏ vốn nhưng không hoàn thành đc thủ tục xin cấp giấy quyền sử dụng đất. Chính quyền địa phương không vào cuộc, thả nổi cho DN tự giải quyết. Hiện tại, Hồ Gươm có 1 nhà máy đã hoàn thiện tại Hòa Bình, đến nay vẫn không hoàn tất được thủ tục do vướng mắc vấn đề nêu trên.

"Chính sách nói chung hiện nay là trên rải "thảm" nhưng dưới lại rải "đinh". Các yếu tố cản trở kinh doanh hiện nay là các vấn đề liên quan đến luật đất đai, thuế quan, thủ tục hành chính, vay vốn kinh doanh. Đặc biệt hiện nay, ngân hàng có quy định mới siết chặt các khoản vay, mỗi hạng mục vay vốn phải đăng ký trước và chờ đợi phê duyệt. Từ đó làm chậm trễ và ảnh hưởng đến quá trình sản xuất kinh doanh", bà Nguyễn Thị Thu Hiền nhìn nhận.

Chưa nhiều DN lớn

Ông Trần Toàn Thắng - Trưởng Ban Dự báo Kinh tế ngành và doanh nghiệp của NCIF nhấn mạnh, mặc dù DN tư nhân ở Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, nhưng nhóm VPE500 của Việt Nam chưa trở thành lực lượng hùng mạnh như kỳ vọng, chưa có nhiều DN tư nhân lớn đạt được tầm cỡ thế giới.

Một số DN tư nhân lớn đã xuất hiện nhưng số lượng chưa nhiều và các thương hiệu Việt Nam vẫn có giá trị thấp hơn các thương hiệu của nhiều quốc gia Đông Nam Á. Trong khi đó, DN tư nhân gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, vốn, thị trường, khách hàng và các bất lợi về thuế, hải quan.

Ngoài ra, họ còn đối mặt với rủi ro về thay đổi chính sách và pháp luật kinh doanh khiến việc đầu tư kinh doanh của DN thường có tính ngắn hạn, nhỏ lẻ mà không có tính chiến lược dài hạn.

Mặc dù một số chính sách, quy định hiện hành trong tiếp cận ưu đãi đầu tư, tham gia thị trường, cung ứng hàng hóa dịch vụ qua đấu thầu... đang tạo ra những ưu thế gián tiếp cho DN lớn. Những quy định đó có thể được hiểu là các rào cản về quy mô đặt ra với các DN nhỏ hơn là những chính sách cụ thể nhằm phát triển các DN lớn ở Việt Nam.

Kinh nghiệm quốc tế

Từ việc chỉ ra những khó khăn, bà Nguyễn Thị Thu Hiền kiến nghị Nhà nước cần tạo điều kiện để các start up ươm mầm và phát triển. Cần có những hướng dẫn cụ thể đồng bộ giữa các địa phương, để thống nhất và giúp cho DN thuận lợi trong quá trình đầu tư và phát triển sản xuất kinh doanh.

Trong khi đó, ông Trần Toàn Thắng kiến nghị, cần thiết xây dựng chính sách riêng cho các DN lớn có khả năng chấp nhận rủi ro, có khả năng quản lý, dẫn dắt thị trường và đầu tư cho nghiên cứu các công nghệ mới, trở thành người “dẫn đầu” trong “sân chơi chung”. Khi các DN này lớn mạnh hơn, hiệu quả hoạt động của toàn nền kinh tế sẽ được tăng lên.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, các nước có các chính sách ưu đãi với DN lớn. Chẳng hạn, Chính phủ Hàn Quốc có chính sách khuyến khích DN lớn xuất khẩu, trợ cấp cho các DN lớn chuyển đổi ngành sang chế biến chế tạo xuất khẩu.

Quốc gia này cũng thực hiện chương trình cải cách tập đoàn kinh tế, hướng vào các ngành lõi giảm đa ngành. Đồng thời giảm tập trung kinh tế thông qua khuyến khích hợp tác với DN nhỏ hơn.

Trong khi đó, Trung Quốc dành nhiều ưu đãi cho các tập đoàn kinh tế quy mô lớn trong tiếp cận nguồn lực và hỗ trợ tiếp cận thị trường toàn cầu. Để hỗ trợ cho sự hình thành và phát triển các tập đoàn kinh tế, Trung Quốc đã tiến hành cải cách thể chế về tập đoàn, chọn lọc thí điểm, rồi mới nhân rộng từ khu vực nhà nước phát triển ra khu vực kinh tế tư nhân và FDI.

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung: Cơ hội nào cho Việt Nam?

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung: Cơ hội nào cho Việt Nam?

12/04/2025 06:32

Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung tiếp diễn, Việt Nam có cơ hội mở rộng xuất khẩu và thu hút chuỗi cung ứng nếu tận dụng tốt lợi thế cạnh tranh hiện có.

Vietjet được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen về thành tích tham gia cứu nạn, cứu hộ, cứu trợ tại Myanmar

Vietjet được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen về thành tích tham gia cứu nạn, cứu hộ, cứu trợ tại Myanmar

11/04/2025 07:10

Chiều ngày 9/4, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự lễ tuyên dương và trao tặng bằng khen cho các đơn vị, cá nhân thuộc lực lượng vũ trang, cứu nạn, cứu hộ, hãng hàng không Vietjet… về thành tích tham gia cứu trợ nạn nhân động đất tại Myanmar.

Vietjet và AV AirFinance ký hợp tác 300 triệu USD phát triển đội bay

Vietjet và AV AirFinance ký hợp tác 300 triệu USD phát triển đội bay

11/04/2025 07:10

Hãng hàng không Vietjet và AV AirFinance vừa ký kết thỏa thuận hợp tác tổng trị giá 300 triệu USD, nâng tổng kim ngạch với Hoa Kỳ lên 64 tỉ USD.

Xuất khẩu dệt may sang Mỹ thu về hơn 3,7 tỷ USD

Xuất khẩu dệt may sang Mỹ thu về hơn 3,7 tỷ USD

10/04/2025 15:51

Xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang Mỹ trong 3 tháng đầu năm vẫn tăng trưởng 15%, đạt hơn 3,7 tỷ USD, bất chấp những biến động kinh tế toàn cầu.

Việt Nam chịu mức thuế 10% trong thời gian Mỹ tạm hoãn áp thuế đối ứng

Việt Nam chịu mức thuế 10% trong thời gian Mỹ tạm hoãn áp thuế đối ứng

10/04/2025 15:24

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định tạm dừng áp thuế đối ứng 90 ngày với 75 quốc gia và đồng thời áp dụng mức thuế 10% trong thời gian tạm hoãn áp thuế đối ứng cho tất cả các nước.

Bà Mai Kiều Liên: Không đánh đổi chất lượng! Sáng tạo trong ngành sữa là không giới hạn

Bà Mai Kiều Liên: Không đánh đổi chất lượng! Sáng tạo trong ngành sữa là không giới hạn

10/04/2025 14:46

Sau gần nửa thế kỷ từ khi thành lập, Vinamilk đã tiến hành một cuộc đổi mới toàn diện từ quản lý, chuyển đổi số, tiêu chuẩn sản phẩm, bao bì, thương hiệu đến cách tiếp cận người tiêu dùng. Nhưng có một điều duy nhất không thay đổi là lấy chất lượng làm cốt lõi. Bởi “thực phẩm là sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, khi đã vào cơ thể thì không có cơ hội sửa sai”, theo lời CEO Mai Kiều Liên.

Mỹ áp thuế 104% với Trung Quốc: Hàng Việt có tăng giá?

Mỹ áp thuế 104% với Trung Quốc: Hàng Việt có tăng giá?

09/04/2025 11:54

Việc Mỹ tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc không chỉ làm gia tăng căng thẳng trong thương mại quốc tế mà còn gây ảnh hưởng lan rộng đến các nền kinh tế khu vực, bao gồm Việt Nam.

Tâm lý nhà đầu tư chứng khoán đang bi quan khi 'bóng ma' thương chiến càn quét

Tâm lý nhà đầu tư chứng khoán đang bi quan khi 'bóng ma' thương chiến càn quét

09/04/2025 11:51

Theo chứng khoán MBS, tâm lý nhà đầu tư đang bi quan khi “bóng ma” thương chiến càn quét qua các thị trường. Do đó, MBS khuyên nhà đầu tư nên bình tĩnh bảo toàn vốn để “sống sót” qua tuần này.

Huyền thoại “Cá mập trắng” Greg Norman khảo sát sân golf T&T Văn Lang Empire chuẩn bị cho trải nghiệm 18 hố

Huyền thoại “Cá mập trắng” Greg Norman khảo sát sân golf T&T Văn Lang Empire chuẩn bị cho trải nghiệm 18 hố

08/04/2025 18:42

Ngày 7/4/2025, huyền thoại “Cá mập trắng” Greg Norman – biểu tượng lừng danh của làng golf thế giới, và là kiến trúc sư đứng sau thiết kế tổng thể sân golf T&T Văn Lang Empire (huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ) đã có chuyến thăm và khảo sát thực địa dự án. Sự kiện này đánh dấu sự trở lại của ông sau hơn 2 năm kể từ lần khảo sát đầu tiên, đồng thời là bước chuẩn bị cuối cùng cho giai đoạn hoàn thiện sân golf và đưa vào vận hành 18 hố golf thời gian tới.

Xem thêm