Các chia sẻ của diễn giả tại Diễn đàn “Công nghệ định danh và truy xuất nguồn gốc – Nâng tầm hàng Việt” khẳng định, minh bạch nguồn gốc hàng hóa không chỉ là yêu cầu của quản lý nhà nước, mà còn là nền tảng xây dựng niềm tin của người tiêu dùng và động lực phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt.

Theo Bộ Công Thương, trong nhiều năm qua, thị trường nội địa phải đối mặt với tình trạng hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng kém chất lượng và gian lận xuất xứ. Các sản phẩm giả mạo len lỏi từ chợ truyền thống đến các sàn thương mại điện tử, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp chân chính và ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng.

Trước thực trạng đó, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng nhằm siết chặt quản lý, trong đó có Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025 và Công điện số 72/CĐ-TTg ngày 24/5/2025 yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn và xử lý vi phạm. Triển khai chỉ đạo này, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1398/QĐ-BCT ngày 20/5/2025 về kế hoạch cao điểm giám sát, kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu và gian lận thương mại.

Kết quả cho thấy, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng trên cả nước đã kiểm tra và xử lý hơn 50.000 vụ việc, trong đó gần 2.000 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, gần 7.000 vụ gian lận thương mại và gian lận thuế, hơn 1.600 vụ hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ. Nhiều vụ đã bị khởi tố hình sự, tạo tác động mạnh mẽ trong việc răn đe, ngăn chặn vi phạm.

Diễn đàn tập trung vào các chủ đề lớn, phản ánh đầy đủ yêu cầu cấp bách của thực tiễn:

Truy xuất nguồn gốc và quản lý thị trường: Giúp cơ quan chức năng hiện đại hóa phương thức giám sát, phát hiện và ngăn chặn kịp thời hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái.

Phòng chống gian lận xuất xứ: Trong bối cảnh Việt Nam đã tham gia 20 hiệp định thương mại tự do, việc minh bạch xuất xứ là điều kiện sống còn để tận dụng ưu đãi thuế quan và giữ vững uy tín hàng Việt.

Chuẩn hóa hệ thống truy xuất trong thương mại điện tử: Đảm bảo minh bạch thông tin hàng hóa, củng cố niềm tin của người tiêu dùng, tạo động lực phát triển bền vững cho thương mại số.

An ninh dữ liệu và công nghệ mới: Ứng dụng blockchain, IoT, mã QR, chuẩn GS1, UID, EPCIS… trong truy xuất hàng hóa, đồng thời tăng cường an ninh dữ liệu, phòng chống giả mạo trong không gian số.

Kinh nghiệm từ doanh nghiệp: Chia sẻ những mô hình triển khai thành công, từ chuỗi nông sản ứng dụng iTrace247 đến những tập đoàn lớn chủ động chuẩn hóa hồ sơ truy xuất, coi minh bạch xuất xứ là lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh hội nhập, truy xuất nguồn gốc không chỉ là công cụ quản lý, mà còn là “tấm hộ chiếu thương hiệu” để sản phẩm Việt bước ra thế giới. Hệ thống iTrace247 ứng dụng công nghệ blockchain đã chứng minh hiệu quả khi hỗ trợ truy xuất toàn trình nông sản như vải thiều Thanh Hà, rau quả Sơn La, Bắc Ninh xuất khẩu thành công sang Nhật Bản, Singapore.

Ở khía cạnh xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp đã coi minh bạch xuất xứ là chiến lược sống còn. Bằng việc xây dựng chuỗi sản xuất khép kín, chuẩn hóa hồ sơ truy xuất, các doanh nghiệp không chỉ tránh rủi ro bị áp thuế phòng vệ mà còn củng cố niềm tin tại các thị trường khó tính. Thực tế cho thấy, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ, từ 114,5 tỷ USD năm 2012 lên hơn 405,5 tỷ USD vào năm 2024; chỉ trong 8 tháng năm 2025 kim ngạch xuất khẩu đã đạt 305,96 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ năm trước. Để duy trì đà tăng trưởng này, minh bạch xuất xứ là điều kiện tiên quyết.

Diễn đàn có sự đồng hành của Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk).

Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt, cuộc chiến chống hàng hóa kém chất lượng, hàng hoá gian lận xuất xứ không còn là trách nhiệm của riêng ai, mà là một hành trình dài đòi hỏi sự đồng hành chặt chẽ giữa Nhà nước – doanh nghiệp – công nghệ – người tiêu dùng. Chỉ khi có pháp luật nghiêm minh, công nghệ hiện đại và người tiêu dùng thông minh, chúng ta mới có thể xây dựng được một thị trường minh bạch, công bằng và bền vững. Và để làm được điều đó, mỗi sản phẩm Việt cần được trang bị một “tấm hộ chiếu minh bạch” – minh chứng cho chất lượng và nguồn gốc rõ ràng – để tự tin chinh phục cả thị trường trong nước lẫn thế giới.