Luật sư đề xuất bỏ tù những tài xế say rượu lái xe dù chưa gây tai nạn

Theo luật sư Trương Anh Tú: "Một hành vi được coi là phạm tội là hành vi nguy hiểm cho xã hội. Và việc tài xế đã uống rượu say rồi điều khiển phương tiện giao thông là tạo ra sự nguy hiểm cho xã hội, do đó việc xử lý hình sự không nhất thiết phải đợi đến khi xảy ra hậu quả (tức chưa gây tai nạn)".

Cần bỏ tù tài xế say rượu lái xe dù chưa gây tai nạn

Thời gian vừa qua, dư luận liên tiếp chứng kiến nhiều vụ tai nạn giao thông đau lòng xảy ra với nguyên nhân xuất phát từ việc các tài xế uống rượu bia rồi lái xe.

Có thể kể ra đây những vụ tai nạn điển hình do tài xế uống rượu bia rồi lái xe gây ra như vụ việc: Lê Trung Hiếu (39 tuổi, Hà Nội) điều khiển xe Mercedes GLA 250 màu trắng mang BKS 30F-154.78 sau khi uống rượu đã gây tai nạn làm 2 người phụ nữ tử vong ở hầm Kim Liên rạng sáng 1/5.

Trước đó là vụ, tài xế Đỗ Xuân Tuyên (49 tuổi, Hà Nội) điều khiển ô tô trong tình trạng say xỉn đã đâm hàng loạt phương tiện lưu thông trên đường rồi bỏ chạy. Hậu quả khiến chị Lê Thị Thu Hà (42 tuổi, Hà Nội), là nữ lao công đang làm việc tử vong tối 22/4.

Hay vụ tai nạn giao thông chiều 11/4, trước nhà số 6 đường Nguyễn Công Trứ (TP Quy Nhơn, Bình Đình) làm 4 người chết, 6 người bị thương nặng. Tài xế Nguyễn Đức Huyện (60 tuổi, TP Quy Nhơn) gây tai nạn được xác định có nồng độ cồn vượt mức cho phép.

Trước những vụ tai nạn trên, nhiều người tỏ ra hết sức bất bình với hành vi uống rượu bia vẫn lái xe. Nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan chức năng cần cấm tiệt việc buôn bán rượu bia trên địa bàn cả nước nhưng nhiều người cho rằng đây là làm này là rất khó vì liên quan đến các quan hệ thương mại. Do đó, rất nhiều ý kiến ủng hộ việc tăng nặng việc xử phạt, thậm chí cấm tài xế uống rượu khi lái xe và ngược lại "đã uống rượu thì không lái xe" bởi cho rằng việc xử lý hành vi này hiện nay còn tương đối nhẹ, không đủ tính răn đe, ngăn ngừa.

Trao đổi cùng PV, luật sư Trương Anh Tú - Chủ tịch TAT Law firm (Đoàn LS TP Hà Nội) thậm chí đưa ra đề xuất "bỏ tù tài xế say xỉn lái xe dù chưa gây tai nạn".

Luật sư Tú cho rằng: "Một hành vi được coi là phạm tội là hành vi nguy hiểm cho xã hội, do đó việc uống rượu say rồi điều khiển phương tiện giao thông là tạo ra sự nguy hiểm cho xã hội. Vì vậy, việc xử lý hình sự không nhất thiết phải đợi đến khi xảy ra hậu quả".

"Chẳng hạn, tội tàng trữ vũ khí quân dụng hay hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy… thực tế chưa gây ra hậu quả nhưng nó ẩn chứa sự nguy hiểm cho xã hội nên bị coi là hành vi phạm tội. Đối với tài xế sử dụng ma túy, như chúng ta đã biết, hành vi này cũng là hành vi tạo ra sự nguy hiểm cho xã hội tương tự như sử dụng rượu bia, nên hành vi này cũng nên xử lý hình sự mà không cần hậu quả", luật sư Tú bày tỏ.

Theo luật sư Tú, hiện nay trên thế giới hiện nay có rất nhiều nước có quy định phạt tù người tài xế sử dụng rượu bia.

"Trường hợp nổi tiếng nhất là ngôi sao Paris Hilton đã từng bị Tòa án Los Angeles (Mỹ) tuyên án phạt tù 45 ngày, thử thách trong 36 tháng vì lái xe khi say rượu năm 2006", luật sư Tú dẫn chứng và cho rằng không thể nhẹ tay, nương tay với những hành vi điều khiển xe mà trong người có nồng độ cồn cao.

Luật sư nhấn mạnh: "Chúng ta có thể nghiên cứu và tiếp thu có chọn lọc pháp luật của một số nước trên thế giới để quản lý và xử lý nghiêm, việc này là cần thiết và nên sớm được bổ sung vào luật. Cần nghiên cứu quy định xử lý hình sự đối với các tài xế uống rượu bia điều khiển phương tiện, kể cả khi chưa gây ra tai nạn giao thông.

Đành rằng, khi đưa ra vấn đề này, ban đầu xã hội chúng ta có thể còn nhiều quan điểm trái chiều. Chắc hẳn chúng ta còn nhớ thời điểm nhà nước đưa ra quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm hơn 10 năm trước, khi đó hầu hết các ý kiến đều tỏ ra quan ngại, bài bác nhưng chỉ sau một thời gian ngắn ai cũng ý thức được lợi ích của quy định này. Nếu uống rượu lái xe mà bị bỏ tù, tôi tin chắc ai cũng sẽ sợ mà không dám vi phạm, từ đó hi vọng tai nạn giao thông sẽ được đẩy lùi”.

Pháp luật còn nhẹ tay với tài xế rượu bia gây thảm họa giao thông

Chia sẻ thêm về vấn đề này, luật sư Tú cho biết, luật giao thông đường bộ quy định cấm hoàn toàn việc sử dụng rượu bia đối với lái xe ô tô khi tham gia giao thông và hạn chế đến mức rất thấp nồng độ cồn trong máu đối với người đi xe gắn máy. Đồng thời, nghị định 34 cũng quy định rõ mức xử phạt tăng nặng đối với hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông có nồng độ cồn... Thế nhưng, chế tài này đến nay không còn đủ sức răn đe”.

Trong khi đó, luật sư Nguyễn Anh Thơm (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, dù gây hậu quả nghiêm trọng, có các tình tiết tăng nặng như sử dụng rượu bia, làm chết 2 người, bỏ chạy sau khi gây tai nạn… nhưng khung hình phạt cao nhất cho tài xế trong vụ này cũng chỉ 10 năm tù.

Hiện nay, hành vi sử dụng rượu bia rồi lái xe gây tai nạn được quy định trong nhóm tội về giao thông, là lỗi vô ý nên khung hình phạt còn nhẹ.

Từ những căn cứ đưa ra, luật sư Thơm cho rằng, phải xếp hành vi này vào nhóm tội cố ý. Vì pháp luật buộc công dân phải nhận thức được việc đưa vào cơ thể các chất kích thích như rượu bia, ma túy sẽ dẫn tới mất kiểm soát khả năng nhận thức và điều khiển hành vi.

“Với lỗi cố ý gián tiếp, hậu quả xảy ra đến đâu phải chịu trách nhiệm đến đó. Nếu gây thương tích từ 11% trở lên thì xử tội cố ý gây thương tích, gây ra chết người thì xử theo tội danh giết người. Như vậy mới đủ sức răn đe”, ông Thơm kiến nghị.

Trong trường hợp chưa gây tai nạn nhưng tài xế sử dụng rượu bia bị lực lượng tuần tra kiểm soát phát hiện, nếu nồng độ cồn ở mức cao và gây ảnh hưởng đến nhận thức, hành vi ở mức nghiêm trọng thì có thể xem xét tước bằng trong một thời gian dài (hơn quy định của luật hiện nay), đồng thời tăng mức xử phạt hành chính.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm cho biết hiện chưa có quy định nào của pháp luật về việc tịch thu bằng lái vĩnh viễn, tịch thu phương tiện hay cấm lái xe có thời hạn với những trường hợp sử dụng rượu bia lái xe gây tai nạn. Vì thế, cần phải sửa đổi các quy định để có chế tài nghiêm khắc hơn mới ngăn chặn được những sự việc đau lòng như vừa qua.

Ông cho rằng tước bằng lái vĩnh viễn cần nghiên cứu kỹ vì nó liên quan đến các quy định về quyền con người. Hơn nữa, pháp luật của ta mang tính nhân đạo, nếu người vi phạm thực sự hối lỗi thì vẫn có cơ hội làm lại.

Theo luật sư, một người sử dụng rượu bia gây tai nạn nghiêm trọng đã bị xử lý hình sự thì sau khi chấp hành xong án phạt, nếu muốn lái xe phải đi học lại luật giao thông và thi lấy bằng lái lại từ đầu.

Nếu tái phạm, ví dụ vi phạm từ 3 lần trở lên thì có thể tước bằng lái vĩnh viễn, cấm lái xe vì không có khả năng giáo dục, cải tạo được nữa.

Nói thêm về tác hại của rượu bia, luật sư Tú nhìn nhận: “Uống rượu từ lâu đã trở thành thói quen sinh hoạt của người dân. Song việc lạm dụng chúng trong bữa ăn hàng ngày hay liên hoan, tiệc tùng gây tác hại rất lớn cho sức khỏe con người. Đây cũng là một trong những trở ngại đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.

Đặc điểm của người điều khiển phương tiện sau khi uống rượu, bia thường là chạy tốc độ cao, lạng lách, không làm chủ được tay lái, phán đoán và xử lý tình huống kém. Do đó, say rượu bia thường có liên quan mật thiết với việc vi phạm tốc độ, tránh, vượt sai quy định, đi sai phần đường...”.

*Hiện trường vụ tai nạn ở hầm Kim Liên.*

Theo nhiều chuyên gia y tế, với nồng độ cồn ở mức 0,05mg/1l khí thở, người uống đã bị giảm sút suy nghĩ và bị kích động nhẹ, nói nhiều; 0,1mg/1l khí thở, gặp khó khăn trong việc cầm nắm, đi lại vụng về; 0,2mg/1l khí thở, dễ bị ức chế, dễ giận dữ, đi lại loạng choạng.

Nếu cao hơn nữa, tùy mức độ, người uống có thể bị lú lẫn, không nhận thức được mọi việc diễn ra xung quanh… Số người bị tai nạn, thậm chí bị chấn thương sọ não do điều khiển phương tiện sau khi sử dụng rượu, bia luôn ở mức đáng báo động.