Đề xuất giãn thời gian tăng thuế tiêu thụ đặc biệt để tránh tác động đến thị trường và doanh nghiệp

Chính sách thuế cần linh hoạt hơn là cứng nhắc

Cụ thể, VCCI đã đề nghị Quốc hội xem xét sửa đổi Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt theo hướng có khuôn khổ, ổn định và lâu dài hơn.

Theo VCCI, thiết kế chính sách thuế phải đảm bảo tính khả thi, thực tiễn và góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Trong bối cảnh kinh tế đầy thách thức hiện nay, VCCI nhấn mạnh rằng bất kỳ sự điều chỉnh nào đối với chính sách thuế, bao gồm cả thuế tiêu thụ đặc biệt, đều cần được thực hiện thận trọng và đánh giá toàn diện.

VCCI lưu ý rằng, năm 2025 dự báo tình hình kinh tế toàn cầu sẽ tiếp tục phức tạp và rủi ro, trong khi nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt với sức mua của người tiêu dùng suy giảm và chi phí đầu vào tăng cao. Do đó, việc xây dựng các chính sách thuế nên được cân nhắc kỹ lưỡng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư, sản xuất và kinh doanh, đồng thời kích thích nhu cầu tiêu dùng và mở rộng cơ hội thị trường.

Báo cáo của VCCI cũng chỉ ra rằng, ngành đồ uống có cồn đang chịu nhiều áp lực quản lý từ các luật như Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia và Luật Quảng cáo. Trong khi nhiều mặt hàng khác được giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống 8%, đồ uống có cồn lại không thuộc đối tượng này, gây thêm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp. Nếu thuế tiêu thụ đặc biệt tiếp tục tăng đột biến, nhiều doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn hơn nữa, dẫn đến giảm sản xuất, mất việc làm và gia tăng tình trạng tiêu thụ các sản phẩm không được kiểm soát.

Do đó, VCCI đề xuất một lộ trình tăng thuế hợp lý, hoãn thực hiện đến năm 2028 và tăng dần 5% sau mỗi hai năm, nhằm giúp doanh nghiệp thích ứng tốt hơn và duy trì nguồn thu ổn định cho Chính phủ.

Thuế tăng mạnh có thể làm gia tăng tình trạng buôn lậu và thương mại bất hợp pháp

Về phía VTCA, hiệp hội cho rằng việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đột biến nhằm giảm số người hút thuốc lá và tăng nguồn thu ngân sách có thể không đạt hiệu quả mong muốn, do người tiêu dùng chuyển sang hút thuốc lá lậu.

Điều đó có thể khiến tình trạng buôn lậu thuốc lá diễn biến phức tạp hơn, nhà máy sản xuất trong nước gặp khó khăn, thu ngân sách Nhà nước giảm mạnh.

Các doanh nghiệp cũng khó có đủ thời gian để điều chỉnh chiến lược kinh doanh, đầu tư vào công nghệ sản xuất mới hoặc nâng cao chất lượng sản phẩm. Do đó dẫn đến việc thu hẹp quy mô sản xuất, thua lỗ và thậm chí phá sản, ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm của hàng triệu lao động trong các ngành liên quan, từ sản xuất, chế biến đến phân phối và xuất khẩu.

Theo văn bản góp ý của VTCA, việc tăng thuế sẽ ảnh hưởng đến ngành thuốc lá, riêng với sản phẩm thuốc lá nhãn hàng phân khúc giá thấp việc tính thêm mức thuế tuyệt đối trên mỗi bao thuốc lá sẽ gặp rất nhiều khó khăn để có thể duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đơn vị này đề xuất thay vì tăng thuế hàng năm thì nên tăng 2 năm một lần để có thể đến năm 2030 mức thuế tuyệt đối của thuốc lá điếu tăng khoảng 5.000 đồng/bao.

Ngoài ra, thuế tăng mạnh có thể dẫn đến gia tăng buôn lậu và thương mại bất hợp pháp, khi người tiêu dùng tìm đến các sản phẩm nhập lậu hoặc không chính thức với giá rẻ hơn nhưng không đảm bảo chất lượng.